Silahlı milis grup Hayat Tahrir eş-Şam (HTŞ) öncülüğündeki muhalifler, Çarşamba günü Beşar Esad'a bağlı güçlerin kontrolündeki Halep’in kuzeybatısındaki ondan fazla kasaba ve köye saldırı başlattı.
Saldırı, Esad'ı destekleyen Rusya ile muhalif grupları destekleyen Türkiye'nin, milyonlarca Suriyeli'nin yerlerinden edilmesine neden olan çatışmalara son veren ateşkesi kabul ettiği Mart 2020'den bu yana en büyük saldırı oldu.
HTŞ Halep’e yaklaştı
Suriye ordusu sürpriz harekatın ardından yaptığı ilk açıklamada, “geniş bir cephede saldırı düzenleyen teröristlere ağır kayıplar verdirdiğini” bildirdi.
Suriye ordusu, toprakları geri kazanmak ve durumu eski haline döndürmek için Rusya ve ismi açıklanmayan "dost güçlerle" işbirliği yaptığını söyledi.
Ordudan bir kaynak, isyancıların Halep kentinin dış mahallelerinden yaklaşık 10 kilometre uzaktaki bölgelere ve İran destekli Lübnan Hizbullahı'nın güçlü bir milis varlığının bulunduğu iki Şii kasabası olan Nubl ve Zahra'dan birkaç kilometre uzakta olan bölgelere doğru ilerlediğini söyledi.
Muhalifler, Halep'in doğusunda İran yanlısı milislerin karakollarının bulunduğu El-Neyrab Havaalanı'na saldırı düzenledi.
"Çatışmalarda 180'den fazla ölü"
İngiltere merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), Perşembe günü yaptığı açıklamada, ordu ile HTŞ arasındaki çatışmalarda 102'si HTŞ üyesi, 19'u "Suriye Milli Ordusu" üyesi olmak üzere 121 isyancının öldüğünü belirtti.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi'ne göre rejim güçleri ve bağlantılı milis gruplarından 61 kişi öldü. Bu kişiler arasında İran'ın desteklediği 6 milis üyesi olduğu kaydedildi.
Bir AFP muhabiri, Çarşamba sabahından bu yana İdlib kentinin doğusunda şiddetli ve aralıksız çatışmaların yaşandığını, çatışmalara hava saldırılarının da katıldığını bildirdi.
Suriye resmi haber ajansı SANA'nın orduya dayanarak aktardığı açıklamada, "Halep ve İdlib vilayetlerinde bulunan, 'Nusra terör cephesi' adı altında örgütlenen silahlı terör örgütlerinin Çarşamba sabahı geniş cepheden büyük bir saldırı başlattığı" belirtildi.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, HTŞ'nin Rus hava desteğini alan rejim güçleriyle yoğun çatışmaların ardından İdlib ilinde ilerleyerek Dadikh, Kefr Batıh ve Şeyh Ali'nin kontrolünü ele geçirdiğini açıkladı.
Açıklamada, "Köyler, M5 uluslararası karayoluna yakınlıkları nedeniyle stratejik öneme sahip" ifadesi kullanıldı. Açıklamada ayrıca daha önce iki yeri daha kontrol altına alan grupların "Halep-Şam uluslararası karayolunu kesmeye çalıştığı" belirtildi.
Türk güvenlik kaynaklarından açıklama
Türk güvenlik kaynakları Perşembe günü yaptıkları açıklamada, muhaliflerin Suriye hükümet güçlerinin saldırıları sonrasında başlangıçta sınırlı bir operasyon başlattığını ve sonrasında hükümet güçlerinin mevzilerini terk etmesinin ardından operasyonu genişlettiğini bildirdi.
Türk kaynaklar, muhaliflerin hareketliliğinin, 2019 yılında Rusya, İran ve Türkiye arasında muhalifler ile hükümet güçleri arasındaki gerginliği azaltmak amacıyla varılan İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi sınırları içinde kaldığını belirtti.
Türkiye Savunma Bakanlığı'ndan(MSB) bir kaynak, Türkiye'nin Suriye'nin kuzeyindeki gelişmeleri yakından takip ettiğini ve bölgedeki Türk askerlerinin güvenliğini sağlamak için önlemler aldığını söyledi.
Ankara'daki kaynaklar, Türkiye’ye komşu İdlib bölgesine yönelik Rusya'nın hava, Suriye rejiminin de kara saldırılarının son dönemde yoğunlaştığını; bu saldırılar üzerine Suriyeli muhalif grupların atışların geldiği bölgelere yönelik Halep istikametinde sınırlı bir operasyon başlattığını belirtti.
Kaynaklar Türkiye'nin, "İsrail’in saldırganlığı ile bölgede yükselen tansiyonu daha da arttırmamak için muhalif grupların düzenleyeceği bu operasyonları bugüne kadar engellediğini" kaydediyor.
ABD ve Türkiye tarafından terör örgütü olarak görülen Hayat Tahrir eş-Şam, uzun süredir Suriye hükümeti ve Rus güçlerinin hedefinde.
HTŞ, Türkiye'nin desteklediği ve Türkiye sınırındaki toprakların büyük bölümünü kontrol eden daha ana akım isyancı gruplarla rekabet ediyor.
İsyancılar, bu yıl muhaliflerin kontrolündeki köylere düzenlenen insansız hava aracı saldırılarında çoğunluğu sivil 80'den fazla kişinin öldürüldüğünü söylüyor.
Şam, El Kaide bağlantılı militanlara karşı savaş yürüttüğünü belirtiyor ve sivilleri ayrım gözetmeksizin hedef aldığı iddialarını reddediyor.