Yeni bir araştırma, Elon Musk'ın Starlink uydularının yörüngeden çıktıklarında Dünya'nın koruyucu ozon tabakasına zarar verebileceğini öne sürüyor.
Geophysical Research Letters akademik dergisinde geçen hafta yayımlanan araştırmaya göre, SpaceX'in Starlink'i gibi mega uydu kümeleri atmosfere bol miktarda alüminyum oksit gazı yayarak ozon tabakasının incelmesine yol açabilir.
SpaceX bugüne kadar 6 binden fazla uyduyu internet ışınlaması için fırlattı ve her yeni model daha da ağırlaşıyor.
Güney Kaliforniya Üniversitesi'nden araştırmacılar, bu uyduların hizmet ömürleri sona erdiğinde atmosferde yanacak şekilde tasarlandığını söylüyor.
Araştırmaya göre alüminyum oksitler, ozonun klorla yıkıcı reaksiyona girmesine neden olarak ozonu tüketiyor.
Araştırmacılar, oksitlerin atmosferde kalarak ozon tabakasını onlarca yıl tahrip edebileceği uyarısını yapıyor.
Çalışmanın yazarlarından Joseph Wang, "İnsanlar bunun bir sorun haline gelebileceğini ancak son yıllarda düşünmeye başladı" diyor.
Biz bu gerçeklerin ne anlama gelebileceğini inceleyen ilk ekiplerden biriyiz.
Bilim insanları, küresel internet kapsamına yönelik talebin küçük iletişim uydularının fırlatılmasını artırması nedeniyle özellikle endişeli.
Dünya atmosferindeki ozon tabakası Güneş'ten gelen zararlı ultraviyole radyasyonu emer. Bu radyasyon maruz kalındığında cilt kanserine yol açabilir, hatta mahsul verimini ve gıda üretimini sekteye uğratabilir.
Bilim insanları, "Uyduların atmosfere yeniden girişinin çevreye etkisi halihazırda yeterince anlaşılamadı" diyor.
Küçük bir uydu yandığında yaklaşık 30 kg alüminyum oksit üretir.
Araştırmacılar, sadece 2022'de düşen uyduların yaklaşık 17 ton küçük alüminyum oksit partikülü ortaya çıkarmış olabileceğini söylüyor.
Halihazırda planlanan tüm uydu kümeleri devreye girdiğinde, bilim insanları her yıl 350 tondan fazla alüminyum oksit salınacağını tahmin ediyor.
Bu, doğal atmosferik seviyelere göre yaklaşık yüzde 650'lik muazzam bir artış anlamına geliyor.
SpaceX tek başına 12 bin Starlink uydusu daha fırlatma iznine sahipken, Amazon ve diğer teknoloji devleri de gelecek yıllarda binlerce uydu fırlatmayı planlıyor.
Araştırmacılar, "Atmosfere yeniden girme oranları arttıkça, bu çalışmada vurgulanan endişeleri daha fazla araştırmak hayati önemde" diyor.
