Diyarbakır Eğitimi İzleme ve Reform Girişimi (DİERG), İstanbul Büyükşehir Belediye başkan adaylarına İstanbul’da yaşayan Kürt seçmenlerin çocukları için “Kürtçe temelli Türkçe kreş” açmaları önerisinde bulunarak; seçmenlere ve Türkiye’deki bölge dışındaki diğer yerel yönetimlere aynı çağrı yaparak “Anadili Temelli Anadil’de Kreş” açılması talebiyle uzun vadeli kampanya başlatmıştı. DİERG, kampanyasını zenginleştirerek devam ettirmektedir.
İstanbul’da (ve bölge dışındaki diğer yerel yönetimlerde) isteyen Kürt vatandaşların çocukları için ‘Kürtçe temelli Türkçe kreş’ haricinde,
DİERG;
1. İstanbul’da yaşayan toplumlara kendini tanıma, tanıtma olanağı ve özgürlüğü sunan ‘Kültürler Karnavalı’,
2. İsteyen yetişkinler için kırmancki ve kurmanciyi de içeren Kürt dilini öğretici, geliştirici kurslar,
3. Türkiye vatandaşı olsun olmasın Türkçe bilmeyen Kürtler için isteğe bağlı Türkçe kurslar,
4. Okullardaki de dahil her kütüphaneye Kürtçe kaynaklar sağlanmasını ve kütüphanelerde bu kaynaklara yer verilmesini
önermektedir.
İstanbul’da yaşayan Kürt nüfusunun büyük kısmının iş, evlilik benzeri nedenlerle İstanbul’da yerleşik yaşayacağı bellidir. Bu hakikat, bölgeden ayrılarak diğer kentlere yerleşen Kürt nüfusu için de geçerlidir. DİERG, bu tespiti neticesinde kampanyasını şekillendirmiş ve başlatmıştır. Bu durum anadili Türkçe olmayan çoğu kesim için de böyledir ve kampanyamız bir de çözüm önererek durumu tartışmaya davet etmektedir. Nasıl Berlin, Pekin ya da Londra’da yaşayan Türklerin ya da İspanyolların çocukları için eğer istiyorsa \'Anadili Temelli Anadil\'de Kreş\' talebini (örneğin, Londra\'da \'Türkçe Temelli İngilizce Kreş\' gibi) desteklemek zorundaysak, İstanbul’da geçici ya da nesiller boyunca yerleşik yaşayacak Kürtlerin çocukları için de kreş hizmeti sunabilmeliyiz.
Kampanyanın amacı, bölge dışında yaşayan Kürtlerin akademik, iş ve sosyal yaşantısında sadece ‘anadili Kürtçe’ ile ilgili değil, aynı zamanda ‘anadil Türkçe’ ile de ilgili gereksinimleri, dezavantajları, talepleri belirginleştirmek ve çözüme yardımcı olmaktır. Anadili Türkçe olmayan yetişkin vatandaşlara yönelik yapılacak ‘anadil ve anadili’ destek çalışmalarının eşzamanlı ya da programlanarak başlatılması önemlidir.
DİERG ‘Kürtçe temelli Türkçe kreş’ açılması çağrısından sonra; başkanlığı kazanan sayın Ekrem İmamoğlu’nun İstanbul’da ikamet eden en az iki milyon Kürt vatandaşın çocuklarının anadili gereksinimini karşılayacak projeler için ihtiyaç analizi yapılmasının ardından çalışma başlatmasını önermektedir. Bu içerikteki projeler sosyal hizmet gereğidir ve vatandaştan alınan verginin vatandaşın ihtiyacı doğrultusunda değerlendirilmesi açısından kente gerçekçi, adil ve bütüncül bakıldığını yansıtacaktır.
DİERG, ‘anadilde eğitim’ talebini tartışmamaktadır, sadece İstanbul için yerel yönetimlere ve vatandaşlara kolayca hayata geçebilecek ‘Anadili Temelli Anadil’de Kreş’ önerisini sunmaktadır. İlkokul, ortaokul ve liseler tamamen Milli Eğitim Bakanlığı’nın sorumluluk alanıdır ve meselenin farklı bir boyutudur.
İktidar ve muhalefet partileri tarafından Kürtçenin artık serbest olduğu açıkça ve alenen belirtilmekte; gerek akademik hayatta, gerek TV ve radyo yayını ile ciddi ve güvenli bir alan açıldığı ısrarla vurgulanmaktadır. Bu açıklamalar gerçeği yansıtmaktadır. İstanbul Büyükşehir Belediyesi başkanı sayın Ekrem İmamoğlu’nun önerilerimizi hayata geçirmesi kent yaşantısında gerek anadil, gerekse anadili açısından karşılaşılan problemlerin, huzursuzlukların giderilmesini sağlayacaktır.
Anadil olan Türkçeyi bilmeyen bir Kürt vatandaşın ev dışındaki günlük hayatta karşılaştığı sorunlar, engeller ve kişide yarattığı olumsuz psikoloji dikkate alındığında durumun ciddiyeti anlaşılabilir. Ayrıca, anadilini geliştirmek isteyen ve dahası, oldukça doğal bir ihtiyaç olarak anadilini çocuklarının da öğrenebilmesini isteyen vatandaşların içinde beslediği ancak dile getiremediği ağır bir sorun da giderilmiş olacaktır. Evde, işte ve sosyal yaşantıda önemli olan vatandaşın huzurlu olmasıdır.
Erken çocukluk dönemindeki çocuklar için ‘Kürtçe temelli Türkçe kreş’ ve yetişkinler için ‘Kürtçe kurs’ ile ilgili bilimsel teori ve pratiğin gerektirdiği uygulamaların başlatılması sadece İstanbul’u değil, geri kalan her yeri olumlu etkileyecektir.
Anadili Kürtçe olmayan vatandaşların da anadili öğretimine karşı çıkacakları pek olası değildir. Anadilini yok saymak demek sorunu perdelemek, bastırmak anlamına gelir çünkü bugün Türkiye’de Kürtçe bilmediği halde Kürt olduğu bilgisini hala canlı tutan insanlar vardır. Bu insanların çocuklarına da aynı duyguyu aktarması doğaldır, sağlıklı olandır ve tıpkı günümüzde olduğu gibi DİERG’in talebinin benzerini sonraki nesiller de dile getirmeye devam edebilir. Bu nedenle, bu durumu ertelemek yerine bir an önce çözüme kavuşturmak önerilmektedir. Yerel yönetim yasalarımız “Anadili Temelli Anadil’de Kreş” yani “Kürtçe Temelli Türkçe Kreş’ ile yetişkinler için Kürtçe kurs açılmasına olanak vermektedir.
DİERG, özellikle eğitimi odağına almış ya da eğitimle de ilgilenen tüm sivil toplum kuruluşlarımızı ‘Kürtçe temelli Türkçe kreş’ önerimizi tartışmaya, eleştirmeye, yaygınlaştırmaya, desteklemeye, katkıda bulunmaya ve işbirliğine davet etmektedir.
DİERG, başlattığı kampanya ile İstanbul Büyükşehir Belediye başkanı sayın Ekrem İmamoğlu’nu önerimizi sahiplenmeye davet etmektedir.
Aziz Yağan, Prof. Dr.
DİERG Direktörü
