Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Dokümantasyon Merkezi, Diyarbakır’ın Silvan ilçesinde 10. gününe giren sokağa çıkma yasağı süresince meydana gelen sivil halka yönelik hak ihlallerini açıkladı.

İki ayda altıncı yasak

İlçede 3 Kasım 2015’te, Diyarbakır Valiliğince, “açılmış hendeklerin kapatılması” gerekçesiyle Mescit, Tekel ve Konak Mahallelerinde sokağa çıkma yasağının uygulanacağı duyuruldu. Bu, 86 bin nüfuslu Silvan’da son iki ayda ilan edilen altıncı sokağa çıkma yasağı.

2014 nüfus sayımına göre sokağa çıkma yasağı uygulanan mahallelerin nüfus bilgileri şöyle:

Mescit Mahallesi: 6 bin 340 (ilçenin en fazla nüfusa sahip mahallesi)

Konak Mahallesi: 5 bin 193 (ilçenin en fazla nüfusa sahip 3. mahallesi)

Tekel Mahallesi: 2 bin 812.

Gün gün sokağa çıkma yasağı

3 Kasım

Sabah saatlerinde evine gittiği belirtilen Müslüm Tayyar (22) zırhlı polis aracından açılan ateş sonucu yaşamını yitirdi.

Akşam da Sertip Polat (20) özel harekât timlerinin düzenlediği operasyon sırasında vurularak öldürüldü.

Sokağa çıkma yasağına tepki göstermek için Silvan ilçesinin Cami Mahallesi’ndeki Azizoğlu Caddesinde toplanan halka özel harekât timlerinin ateş açması sonucu Abdulkerim Eleftos (27) bacağına isabet eden kurşunla; Kurdi-Der eski yöneticisi Faysal Korkmaz (40) ise vücuduna isabet eden bombaatar mermisinin şarapnel parçalarıyla yaralandı.

4 Kasım

Özel harekât timleri tarafından açılan ateş sonucu Engin Gezici (24) ağır yaralandı.

Vurulan yeğenini görüp yanına gitmeye çalışan halası İsmet Gezici (55) de aynı timin açtığı ateş sonucu vuruldu. Her iki sivil de kaldırıldıkları hastanede yaşamlarını yitirdiler.

5 Kasım

Polisin eve düzenlediği saldırı sırasında evde bulunan Mukaddes Arbağ (33) yaralandı.

6-7 Kasım

6 Kasım’da Rıdvan Us (20) ile ertesi gün Tekel Mahallesi’nde esnaf olduğu belirtilen Adnan Bakır bomba atar mermisinin şarapnel parçalarıyla ağır yaralandı.

8 Kasım

Özel harekât timlerinin attığı havan topunun Cami Mahallesi Azizoğlu Caddesi üzerindeki evine isabet etmesi sonucu Mehmet Emin Çiçek (70) yaralandı.

9 Kasım

Özel harekât timlerinin sokağa çıkma yasağının bulunmadığı Feridun Mahallesi’ndeki bir kahvehaneyi taraması sonucu Mehmet Gündüz(/Yavuz) (45) yaşamını yitirdi. Seyfettin Kurt (44), Abdulsamet Kesici (50) ve Kudbettin Çiçek ise ağır yaralandı.

Akşam saatlerinde, Tekel Mahallesi’nde özel harekât timlerinin açtığı ateş sonucu Yakup Sinbağ (20) yaşamını yitirdi.

Mustafa Sağlam (26) ise Selahattin Mahallesi’nde açılan ateş sonucu yaralandı.

Su ve elektrik kesik, operasyon sürüyor

TİHV, Silvan’da uygulanan sokağa çıkma yasaklarında neler olduğunu bilançosunu çıkardı:

* İlk sokağa çıkma yasağının uygulandığı 16 Ağustos’tan bu yana toplam 14 sivil yaşamını yitirdi.

* 3 Kasım itibariyle ilan edilen sokağa çıkma yasağından bu yana askeri tanklar kentin çevresinde konumlanarak ilçeyi abluka altına aldı. Helikopter destekli hava saldırılarını da içeren askeri operasyonlar gece gündüz sürdü.

* Sokağa çıkma yasağının ilan edildiği üç mahallede internet ve telefon hatları ile su ve elektrik kesik. Ekmek dâhil olmak üzere insanların gıdaya erişemediği ve ilgili mahallelerin çatışmalar nedeniyle yaşanmaz hale geldiği belirtildi.

* Özel harekât polislerinin zırhlı araçların megafonundan ve camilerden “Mahalleyi boşaltın yoksa hepinizi tararız” anonsları geçtiği ifade edildi.

* 86 bin nüfusa sahip Silvan’da operasyonların ardından 20 bin insan ilçeyi terk etmek zorunda kaldı.

* 10 Kasım’da aralarında HDP milletvekilleri Çağlar Demirel ve Feleknas Uca’nın da bulunduğu heyet sokağa çıkma yasağı uygulanan Mescit Mahallesi’ne girmek istedi ancak güvenlik güçleri tarafından engellendiler.

* 10 Kasım’da ilçe merkezinde askeri bir tankın bir askeri ezerek öldürdüğü belirtildi.

* İçişleri Bakanlığı’ndan bir yetkili, HDP milletvekillerine operasyonların yoğunlaştırıldığını, sokağa çıkma yasağı bulunan üç mahalle için “haritadan sileceğiz” dediği belirtildi.

Protestolara da saldırı

Diğer kentler ve ilçelerde, yasak konulan mahallelerle dayanışma protestolarının bazılarında da yaşam, ifade ve toplanma özgürlüğü haklarının ihlal edildi:

7 Kasım’da ilçenin Cami Mahallesi Diyarbakır Caddesi’nde toplanarak yasağı gürültü eylemiyle protesto etmek isteyen halka güvenlik güçleri tarafından yapılan müdahale sonucu 23 kişi gözaltına alındı.

9 Kasım’da Silvan ilçesindeki sokağa çıkma yasağını protesto etmek için Şırnak’ın Cizre ilçesinde sokağa çıkan halka polisin ateş açması sonucu Mehmet Emin Butanri (42) ve Rafet Aşut (23) vurularak yaralandı.

10 Kasım’da İzmir Valiliği önünde toplanarak Silvan’la dayanışmak için sessiz oturma eylemi yapan, aralarında TİHV kurucusu Coşkun Üsterci’nin de olduğu HDP üyesi ve yöneticisi 14 kişi polis ekiplerince gözaltına alındı.