Sokağa çıkma yasaklarının yaşandığı 2015’te Diyarbakır’daki Dört Ayaklı Minare önünde yapılan basın açıklaması sırasında katledilen Diyarbakır Baro Başkanı Tahir Elçi’nin faillerinin yargılandığı ilk duruşması bugün Diyarbakır 10’uncu Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Elçi Ailesi, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, Halkların Demokratik Partisi (HDP) Milletvekilleri Hişyar Özsoy, Necdet İpekyüz, Dersim Dağ, Mehmet Rüştü Tiryaki, bağımsız milletvekili Ahmet Şık, Avrupa Birliği (AB) Türkiye Delegasyonu üyesi Sema Kılıçer, Diyarbakır, İstanbul, İzmir, Mardin, Antep, Hakkari, Adana, Batman, Urfa, Siirt ve Şırnak baro başkanlarının aynı sıra çok sayıda insan hakları savunucusu duruşmaya katılmak için adliyede bir araya geldi.
Duruşmada, Elçi’nin avukatları, müştekiler Türkan Elçi ve Elçi’nin avukatları hazır bulundu.
Duruşmaya sanık polisler S.T., F.T. ile ihraç edilen polis memuru M.S. ve avukatları SEGBİS ile katıldı.
Duruşmanın başlamasıyla görevli 3 Cumhuriyet Başsavcısı sanık polis memurlarına iddianameyi okudu.
Mahkeme, katılma taleplerinin değerlendirilmesinden önce sanık beyanlarının alınmasına karar verdi. Elçi ailesi avukatların Fikret İlkiz mahkemenin bu tutumunun usule aykırı olduğu itirazında bulundu. Mahkeme sanık beyanlarının öncelikli alınacağını belirtti.
Avukatlardan, sanıkların SEGBİS'le bağlanmasına itiraz
Elçi Ailesi avukatları SEGBİS bağlantısı ile sanık beyanlarının alınmasının doğrudanlık ilkesine aykırı olduğu, CMK'ya AYM ve AİHM kararlarına aykırı olduğunu ve sanık polis memurlarının SEGBİS üzerinden dinlenilme kararından dönülmesini talep etti.
Mahkeme sanık polis memurlarına savunmalarını nerede yapmak istediklerini sordu. Sanık polis memurları bulundukları yerden savunma yapmak istediklerini, mahkeme salonuna gelemeyeceklerini beyan etti.
Elçi ailesi avukatları iddianamenin olağan bir cinayet iddianamesi olarak hazırlandığını, Tahir Elçi’nin insan hakları vizyonunu ve lince uğradığı koşulları ve aleyhine yaratılan iklimi görmezden gelerek ele alındığını ifade etti.
Avukatların itirazı reddedildi
Mahkeme sanıkların sorgudan önce müştekilerin katılma talebine ve sanıkların duruşma salonunda dinlenilmesine ilişkin iddia makamından mütalaasını sordu, İddia Makamı talebin reddine ve sanıkların bulundukları yerden dinlenilmesine ilişkin talepte bulundu.
Mahkeme sanıkların duruşmada bulunmak istememeleri ve SEGBİS üzerinden Elçi Ailesinin avukatlarının sanıklara soru sorma haklarının mümkün olduğu gerekçesiyle Elçi Ailesi avukatlarının taleplerinin reddine karar verdi.
Naip hâkimlerin yerlerinde olmadığı anlaşıldı
SEGBİS'le duruşmaya katılan sanıkların seslerinin gelmemesi üzerine SEGBİS salonlarında bulunması gereken naip hâkimlerin yerlerinde olmadığı belirlendi. Elçi ailesi avukatlarının talebi üzerine durum kayıt altına alındı. Mahkeme naip hakim bulunmasının zorunlu olmadığından bahisle Elçi ailesi avukatlarının naip hakim bulundurulması ve talimat yoluyla yüz yüze sorgu talebini de reddetti.
Avukatların “bir baro başkanının öldürüldüğü bu dosyayı Mahkemeniz özensiz olarak ele alıyor” şeklinde itirazının ardından, mahkeme heyeti açıklama yapmaksızın müzakere etmek üzere duruşma salonundan ayrıldı.
Avukatlardan itiraz: Duruşma hukuka aykırı şekilde bitirilmek isteniyor
Mahkeme heyetinin salona dönmesi ardından avukatlar tekrar söz istedi. Mahkeme heyeti başkanı sorguya devam edeceğini belirtti. Avukatların ısrarı üzerine avukatlara söz verildi.
Avukatlar hâkimin duruşmadaki tavrını uygun bulmadıklarını belirleterek, duruşmanın hukuka aykırı şekilde bitirilmek istendiğini söyledi. Bu adaletsizliğin parçası olmak istemediklerini söyleyerek duruşmaya ara verilmesini talep etti. Duruşmaya saat 14:00’a kadar ara verildi.
Duruşmanın başlamasıyla Mahkeme Başkanı avukatlara söz vermeyerek, savunmaların alınmasına geçileceğini ve söz istemeden söz alan avukatlar hakkında duruşmanın düzenine dair işlem yapılacağını söyledi.
Türkan Elçi: Ben bugün buraya gelirken adalete güvenim vardı
Türkan Elçi söz alarak, "Ben bir stajyer avukat olarak bu dilekçeyi yazdım. 5 yıldır bekliyorum. Benim duruşumu takip etmiş olmanız lazım. İki dakikanızı ayırıp benim duygularımı dinlerseniz kararınız değişecektir. Ben bugün buraya gelirken adalete güvenim vardı. Adalete güvenim var. Adalete inanan bir insan ile 21 yıl evli kaldım. Hukuk dışında bir yol tanımıyorum. Bana 1 dakika ayırarak bu satırları okursanız, benim düşüncemi anlayacaksınız." ifadelerini kullandı.
Mahkeme heyetinden Türkan Elçi'ye uyarı ve reddi hâkim talebi
Mahkeme başkanı Türkan Elçi’nin talebini, sanıkların savunmasının alınması ardından dinleyeceğini söyledi. Türkan Elçi ise bunu kabul etmediğini belirtti. Mahkeme başkanının Türkan Elçi’yi uyarması ve aksi halde salondan çıkarılacağını belirtmesinin ardından, avukatlar mahkeme heyetini reddettiklerini açıkladı. Bunun üzerine mahkeme, bazı müşteki vekillerinin mahkeme salonundan polis zoruyla çıkarılmasına karar verdi. Ancak avukatların itirazı üzerine yargılamaya devam edildi.
Elçi ailesi avukatları, “Bu ülkede baro başkanı öldürülüyor, yer yerinden oynuyor, dünya ayağa kalkıyor ama Mahkemeniz tutumuyla sadece objektif olmadığını ortaya koyuyor. Bu ısrarınızı sürdürecekseniz Mahkeme olarak çekilin" ifadelerini kullandı.
Elçi ailesi avukatlarından Nahit Eren, “Eşini kaybetmiş bir kadına söz dahi vermeden dosyada yargılama yapmak istiyorsunuz. Vicdanlarınızı kapatmışsınız. Bize isteğinizi yapabileceğinizi göstermeye çalışıyorsunuz. Duruşmayı sürdüremiyorsunuz. Tarafsızlığınızı yitirmişsiniz” dedi.
"Mahkeme olarak cezasızlığa araç oluyorsunuz"
Avukat Mahsuni Karaman da heyetin yaptıklarının tarafsızlığa gölge düşürdüğünü belirterek, "Bu iddianameyi kabul dahi çekilme nedeninizdir. Tahir Elçi cinayetini devlet cezasız bırakacak. Siz de (Mahkeme olarak) buna araç oluyorsunuz” dedi.
Mahkemenin Elçi ailesinin avukatlarını konuşturmamasına karşı Erkan Şenses, “Avukatlar mahkemenin emir eri değildir heyetinizi reddediyoruz" dedi.
Mahkemenin, duruşma düzenini bozan avukatların salondan atılacağı uyarısının ardından Elçi ailesi avukatlarından Diyarbakır Barosu Başkanı Cihan Aydın, “Böyle bir şey yapamazsınız, bizi dışarı atamazsınız. Buyurun atın bakalım" ifadelerini kullandı.
Heyet, reddi hâkim talebine ilişkin karar vermek üzere ara verdi.
Duruşma 3 Mart'a ertelendi
Heyet, aradan sonra reddi hakim talebine ilişkin Diyarbakır 11. Ağır Ceza Mahkemesi'nin karar vermesi için duruşmayı 03 Mart 2021 tarihine ertelendi.