Kürdistan Bölge Yönetimi\'nde (IKBY), \"22 Nisan Kürt Gazetecilik Günü\" dolayısıyla çeşitli etkinlikler organize edildi. Süleymaniye, Erbil, Duhok ve Kerkük\'te gerçekleştirilen etkinliklerde, yapılan konuşmaların ana konusu, medyanın rolü, IŞİD ile mücadele ve bölgedeki ekonomik kriz ağırlıklı oldu.
Kürdistan Bölgesinde, \"Kürt Gazeteciliğinin 117. yıl dönümü\" kapsamındaki ilk etkinlik Süleymaniye kentinde gerçekleştirildi. Gazeteciliği Koruma ve Geliştirme Merkezi (METRO) tarafından kentteki tarihi \"Kültür Kafe\'de\" düzenlenen programa Kürdistan Bölge Başbakan Yardımcısı Kubat Talabani, katıldı. Talabani, burada yaptığı konuşmada, bölgesel medyanın cephe hattında gerçekleştirdiği yayınları eleştirerek, \"Bazen iyi niyetle cephelerde canlı yayın veya özel programlar yapılıyor. Ancak bu Peşmergenin elindeki silah ve askeri taktikleri ortaya çıkarmakla kalmıyor, güvenlik güçlerini hedef haline de getiriyor\" dedi.
İlk Kürt gazetesinin 1898 yılında Mısır\'ın başkenti Kahire\'de, \"Botan Beyi\" Bedirhan Paşa\'nın oğlu Mikdad Midhat Bedirhan tarafından çıkartılan \"Kürdistan\" olduğunu dile getiren Talabani, \"Bedirhan Ailesi\'ne Kürt gazeteciliğine sundukları katkıdan dolayı teşekkür ediyorum. Özellikle son 15 yılda Kürt bölgesindeki gazeteciliğin çıtası yükseldi. İlk yıllarda bağımsız medyanın değil, siyasi partilere ait basın kuruluşların daha çok ön planda olduğunu söyleyebiliriz. Partilerin medya organları düşmanlarımıza karşı vermiş olduğumuz mücadelenin sesi oldu\" ifadelerini kullandı.
Irak\'ın demokratik bir sürece geçmesinden sonra Kürdistan medyasınında bu duruma adapte olduğunu savunan Talabani, \"Parti medya organlarının yanı sıra, sivil, bağımsız ve uluslararası yayın kuruluşları da oluşmaya başladı. Bugün Kürdistan bölgesinde yaklaşık bin yayın kuruluşu var. Bunun yanında gazetecilere karşı yapılan ihlallerde ciddi bir düşüşün olması çok sevindirici\" diye konuştu.
IŞİD ile başlayan zorlu savaş sırasında gazetecilerini iyi niyetle cephelerde güzel işler çıkarmak gayesinde olduğunu söyleyen Talabani, \"Yapılan yayınlar, düşmana direk olarak Peşmergenin elinde olan silahlar ve askeri taktiklerin ortaya çıkmasına neden oluyor. Hatta denilebilir ki, bu yayınlar nedeniyle Peşmergeler hedef haline geliyor. Bu yüzden daha dikkatli olunması gerekiyor\" değerlendirmesinde bulundu.
Erbil-Bağdat arasındaki bütçe krizi, Musul\'u kurtarma operasyonu ve Peşmerge güçlerinin cephelerdeki durumuna da değinen Talabani, şöyle konuştu:
\"İkili anlaşma gereği olarak bizden istenilen petrolü gönderiyoruz. Bunu Bağdat\'a ispatladık. Son günlerde günlük 600 bin veril petrol ihraç ettiğimiz bilgisi geldi. Sorunların çözülmesi için oluşturulan ortak bir heyet son olarak görüşmelerine Türkiye\'de devam etti. Ortak bir mekanizma ve çözüme kavuşması için çalışmalara devam ediliyor. Irak\'ın bir parçasıyız. Bunun için Bağdat\'a yapacağımız ziyaretlerin çok olağanüstü bir durum olarak görülmemesi lazım. Memurlarımızın maaş ödemleri için Türkiye\'den borç para aldık. Maaşlar ve diğer giderler için Bağdat\'tan alacağımızın tutarı aylık, 1 milyar 200 milyon dolardır. Eğer bu para düzenli bir şekilde ödenirse, eskisi gibi yatırımlara ve altyapı çalışmalarına başlayabiliriz.\"
Talabani, Musul\'u kurtarma operasyonuna hangi devletin ne tür katkılar sunacağının henüz netleşmediğini belirtti. Peşmergelerin her cephede ilerleme kaydettiğini aktaran Talabani, ABD öncülüğündeki koalisyon güçlerinin tam destek vereceği bilinen olası Musul operasyonunda Peşmergelerin katılacağının söylemenin erken olacağını sözlerine ekledi.
Parlamentodaki etkinlik
Süleymaniye\'nin yanı sıra Erbil\'de ise Parlamento Binası önünde milletvekilleri ve Kürdistan Gazeteciler Sendikası\'nın katılımıyla bir etkinlik düzenlendi. Burada da yapılan konuşmalarda bölgedeki ekonomik kriz, devam eden çatışmalar ve Erbil-Bağdat arasındaki ilişkilere ait mesajlar verildi. Kürt basın kuruluşlarının gerek cephelerdeki yayınları gerekse bölgesel ülkelerle ilişkilerin geliştirilmesinden üstlendiği rol değerlendirildi.
METRO Müdürü Hiva Ömer, burada yaptığı kısa konuşmada, \"Kürdistan bölgesinde gazetecilere yönelik ihlallerin azaldığını söylemek mümkün. Ancak yine de zaman zaman olumsuz vakalarla karşılaşıyoruz. Yasalar olduğu gibi uygulanmıyor. IŞİD\'in saldırılarından sonra ifade özgürlüğü ve gazetecilik zorlaştı\" ifadelerini kullandı.
Kürdistan Bölge Parlamentosu Sivil Toplum Kuruluşları Komisyonu Başkanı Salar Muhammet ise, \"Kürdistan Parlamentosu, Mikdad Midhat Bedirhan ve arkadaşlarının mesajını bu hassas süreçte sahiplenmelidir. İfade özgürlüğü ve özgür basının sesi güçlendirilmelidir. Özgürlüklerin alanı genişletilmelidir. Bu konuyu düzenleyen yasa maddesini bu yakınlarda çıkaracağız. İhlaller zaman zaman yaşanıyor maalesef. Ancak önemli olan 117 sene önceki mesajı devam ettirebilmektir\" diye konuştu.
\"IŞİD, gazetecileri birbirine yakınlaştırdı\"
Kerkük kentinde tarihi kalenin yakınında düzenlenen kutlama etkinliğinde Kerkük Kaymakamı Kamil Salihi, Kerkük İlçe ve Nahiyeler Polis Müdürü Serhat Kadir, milletvekilleri ve basın mensupları katıldı. Kerkük Kaymakamı Kamil Salihi burada yaptığı konuşmada \"Kürt milletinin sesi, davası ve varlığı Kürdistan adlı bir gazete aracılığıyla dünyaya aktarılmıştır. Kürdistan Gazetesi, bu topraklarda çıkmadı ancak her türlü sıkıntı ve engellere rağmen yayın mücadelesini sürdürdü\" değerlendirmesinde bulundu.
Kerküklü gazeteci Hacı Kerküki de, IŞİD\'in yakın mesafede bulunmasının kentteki gazetecilere daha fazla iş yapma konusunda olumlu katkıları olduğunu savundu. Savaşın, Kerkük\'teki Kürt, Türkmen, Arap ve Hırsitiyan gazetecileri bir birbirine yakınlaştırdığına işaret eden Kerküki, \"IŞİD bir tek grubun değil tüm grupların düşmanı olduğu ortaya çıktı. Kerkük\'te artık medya çalışanları anlamında önemli bir birleşme ve yakınlaşma var. Kerkük örneği Irak geneli ve Kürdistan\'da da uygulanmalı\" görüşünü dile getirdi.
\"22 Nisan Kürt Gazetecilik Günü\"
Osmanlı İmparatorluğu döneminde, \"Botan Beyi\" olarak bilinen Bedirhan Paşa\'nın oğullarından Mikdad Midhat Bedirhan, 22 Nisan 1898\'de Mısır\'ın başkenti Kahire\'de, ilk Kürt gazetesi olan \"Kürdistan\"ı çıkardı.
Birinci ve beşinci sayıları Mikdad Midhat Bedirhan\'ın sahibi ve yazı müdürlüğüyle Kahire\'de basıldı. Mikdad Midhat, ölünce kardeşi Abdurrahman Bedirhan gazetenin sorumluluğunu üstlendi. 4 sayfalık gazete, 1898\'den 1902\'ye kadar toplam 31 sayı çıktı.
Gazetenin ilk sayısının çıktığı 22 Nisan 1898 tarihi, Güney Kürdistan\'da \"Kürt Gazetecilik Günü\" olarak kutlanıyor.
