Kürdistan Bölgesi Başkanı Mesud Barzani, KYB lideri Celal Talabani ve İran tarafından öldürülen Kürt lideri Dr. Abdurrahaman Qasımlo’nun yakın dostu olarak bilinen Kouchner, Kürtler’in bağımsızlıktan önce milli birliğini kurması gerektiği görüşünde.
Kouchner, Sykes-Picot diye bir anlaşmanın hükmünün kalmadığını ve Irak haritasının değişmesinin kuvvetle muhtemel olduğunu belirtti.
Fransa’nın Kürdistan Bölgesi’ne desteğini yetersiz bulan eski bakan, son süreci Rûdaw’a değerlendirdi.
Kürdistan Bölgesi’yle Fransa arasındaki ilişkileri son dönemde nasıl görüyorsunuz?
İlişkileri gayet iyi. Gittikçe daha da gelişiyor. On yıllar öncesine dayanan bir dostluk var aramızda. Şüphesiz ki ilişkiler eskiye oranla daha güçlü çünkü Kürtler ve Peşmerge Güçleri, IŞİD’le savaşta bizim en yakın müttefiğimiz. Ancak Fransa ve Avrupa’nın daha fazla destekte bulunması gerekiyor. Kürtler’in petrol satışına engel çıkarılıyor, paraya ihtiyaçları olduğu halde.
Üstelik, yüzbinlerce mülteciye kucak açtılar. İnsanlığın ortak değerlerini koruyanlara daha fazla destek vermemiz lazım.
Fransa Kürtler için ne yapmalı?
Şüphesiz, siyasi kalkınma desteği verilmeden ekonomik destekten sözedemeyiz. Ayrıca Kürtler’e yardım edilmeden iki taraf arasındaki ilişkilerin geliştirilmesinden de konuşmak mümkün değil. Kürdistan’ın bir gün bağımsız bir devlet olması tehlike değildir. Biz IŞİD’e karşıyız.
Avrupa isterse IŞİD’i ortadan kaldırılabilir deniliyor. Bu neden yapılmıyor?
Hayır bu bizim ülkemizin işi değil. IŞİD mensupları Sünni Müslüman ve kendileri gibi Sünni Müslümanları öldürüyor. Bu yüzden de bölgesel açıdan müdahale edilmeli. Saldırılar bizim ülkemize yönelik değil, tehlike Fransa’dan uzakta. Irak’ta olduğu gibi Suriye’de de halk bu acıları yaşıyor, bu yüzden halkın bunlara karşı durması gerekiyor. Sünni aşiretler gerekeni yerine getirmiyor. Şimdilerde İran bunu yapıyor ve kazanım elde ediyor.
Fransa ve koalisyon güçlerinin Kürtler’e ağır silahlar vermesi gerekmiyor mu?
Tabii verilmeli, bunu destekliyorum. Ancak durum net değil. Ortadoğu’da neler olup bittiğini bilmek için uzman olmak gerekiyor. Biz Katar ya da Suudi Arabistan’ın ya da Abu Dabi’nin askerleri değiliz. Türkler ne yapıyor? Sünni aşiretler neden savaşmıyor? Bu durumun daha da karmaşık hale getiriyor. Biz Fransa olarak geçmişten beri Afrika’da radikallere karşı savaşıyoruz. Ancak gücümüz sınırlı.
Fransa halkına Kürtler’e niçin daha fazla silah vermemiz gerektiğini açıklamak çok zor değil ancak maalesef bunu henüz yapmadık. Fakat şimdilerde Fransız medyasında Kürtler’den olumlu şekilde sözediliyor.
Sykes-Picot Anlaşması’nın üzerinden yaklaşık 100 yıl geçti. Acaba yakın dönemde yeni bir Sykes-Picot’la karşılaşacak mıyız?
Yaşanan değişim gözler önünde, toprak üzerinde oluyor. Artık Sykes-Picot sona ermiştir. Ülkeler arasında çizilen sınırlar bitti. Irak sınırlarının yeniden çizilmesi için çok sebep var. Bana göre önümüzdeki yıllarda birden fazla farklı bölünme yaşanacak. Bölünenler devlet sorumluluğu alacak.
Nasıl olacak bilmiyorum ama IŞİD durumu büyük ölçüde değiştirdi. Şu an İslam Devleti var; sınırları ve sükuneti yok. Nasıl ilerliyor bilmiyorum ama somut olarak var. Acaba ABD ne yapıyor? İran’la anlaşıyor (5+1) mu? İran’ın siyaseti bundan sonra nasıl olacak? Bana göre İran da IŞİD’le savaşacak ki geçmişte de savaştı. Acaba Esad genel olarak Suriye krizinden, özelde ise Şam krizinden kurtulacak mı? Şahsen bilmiyorum; bunlar cevabı kimsede olmayan bir dizi soru.
Kürdistan Bölgesi’nin devletleşme imkanı ve şartları var mı?
Evet. Buna inanıyor ve umut ediyorum. Kürdistan’ın bağımsızlığını istiyorum. Hangi Kürdistan? Irak Kürdistanı mı? Suriye Kürdistanı mı? İran Kürdistanı mı? Türkiye’de 20 milyon Kürt yaşıyor. Bu çok zor. Şu an için Kürdistan’ın tüm parçalarının bağımsızlığa ulaşacağını sanmıyorum. Irak Kürdistanı içinse güçlü bir otonomi ya da bağımsızlığın referandum yoluyla geleceğini düşünüyorum.
Suriye devrimi gerçekleşirse, bilemiyorum, ancak birkaç yıl alacak olmasına rağmen Irak Kürdistanı Suriye Kürdistanı’yla ya da bir parçasıyla bağımsız olabilir. Nasıl ki Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan, bir süre önce Kürtler için federasyondan söz ettiyse, ki bu mümkündür ancak buna ben karar vermiyorum. Şüphesiz bu uluslararası bir meseledir ve tüm dünya biliyor ki Kürdistan’ın parçaları birleşmeye hazır değil. Ancak Irak Kürdistanı bölgenin huzuru açısından çok önemli.
Referandum gerçekleştiği takdirde Kürtler’in yüzde 80’inin bağımsızlığa evet diyeceğini düşünüyorum. Ancak KDP daha etkin biçimde KYB’yle koordinasyon içinde olmalı. Aynı şekilde KYB, KDP’yle. Bu Kürtler içinde hep zor olmuştur, Kürtler’de birlik sorunu var. Bağımsızlığın kazanılması için milli birlik çok gerekli.
Bana göre Irak ve Suriye Kürdistanı; demokrasi, seçim ve kadın-erkek eşitliği açısından bölge halklarından çok daha ileride. Kürdistan her açıdan Ortadoğu’dan daha gelişkin. Dolayısıyla, kadın-erkek bağımsızlığı gerçekleşmeden savaşta başarı elde edilmez. Bölgenin güvenlik ve huzuru için Kürtler’e daha çok güvenilmeli ve onlar daha çok ilerlemeler kaydetmeli.
Mesud Barzani’nin bir kez daha Kürdistan Bölgesi Başkanı olmasını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Bu konuda birşey bilmiyorum, Kürt değilim ve seçimlerde oy kullanmıyorum ancak Barzani’nin tarihteki rolünü biliyorum. Net bir şekilde bağımsızlık için karar verdiğini ve aynı zamanda IŞİD’le savaştığını biliyorum.
KYB ve Goran içinde tarihi bir kişilik yok, Talabani artık rol alamaz. Ama Kürdistan Parlamentosu partilerin anlaşması için rol oynayabilir.
PORTRE / Bernard KOUCHNER
1939’da doğdu. Fransız Sosyalist Partisi üyesi Kouchner, dışişleri ve sağlık bakanlığı görevlerinde bulundu. Sınır Tanımayan Doktorlar Örgütü’nün kurucuları arasında yer aldı. Fransız politikacı, diplomat ve doktor Kochner, Kürt siyasetine yakın duruşuyla biliniyor.
