Rûdaw’ın bültenine katılan Kerkük İl Meclisi'ndeki Kürdistan Demokratik Partisi (KDP) Fraksiyonu Başkanı Hasan Mecid, Irak’ta yapılması beklenen nüfus sayımının tartışmalı bölgelerde yıllardır uygulanmayan 140. Maddenin yerini alması tehlikesinin bulunduğunu söyledi.        

Hasan Mecid, "Şu anda Kerküklü ailelerin çoğu Kürdistan Bölgesi'nin Süleymaniye ve Erbil gibi şehirlerinde yaşıyor. Bu aileler Kerkük'e geri dönüp nüfus sayımı için kayıt yaptırmadılar. Bu konuda endişeliyiz” dedi.

Mecid, 16 Ekim 2017'den sonra (Irak ordusu ile Heşdi Şabi güçlerinin Peşmergeye saldırması) şehirde 9 tane Arap mahallesinin kurulduğunu ve 50 binden fazla Arap’ın Kerkük içine dışarıdan getirildiğini açıkladı.

1957 nüfus sayımına göre 140. Maddenin uygulanmasını desteklediklerini belirten Hasan Mecid, "1957 nüfus sayımında 388 bin 839 kişi katıldı. Bunların yüzde 48'i Kürt, yüzde 28'i Arap, yüzde 21'i Türkmen ve yüzde 3'ü diğer milletlerden oluşuyordu" ifadelerini kullandı.

Mecid, nüfus sayımı formunda etnik köken sorusunun bulunmadığını, ancak birçok Arap için Kerkük’te mahalleler oluşturulduğunu ve yerleştirildiklerini söyledi.

Yasal yollarla Kerkük'te nüfus sayımını durdurmaya çalıştıklarını anlatan KDP’li yetkili, tüm çabalarına rağmen her ihtimale karşı hazırlıklı olacaklarını ifade etti.

Kürdistan Bölgesi’ndeki şehirlerde yaşayan Kerküklülerin, 30 Ekim’e kadar devam edecek olan nüfus kayıt işlemleri için geri dönmeleri çağrısında bulunan Mecid, “Eğer bu belirlenen süre zarfında kayıt yaptırmazlarsa, 20 Kasım’da yani nüfus sayımının ikinci aşamasında misafir olarak kayıtlara geçecekler” değerlendirmesinde bulundu.

Irak’ta nüfus sayımı

Irak, yıllardır yeni bir nüfus sayımı gerçekleştirmeyi tartışıyor. Olası sayım, Baas dönemini kapsayan Araplaştırma faaliyetleri, Kerkük'ün statüsü ve Kürdistan Bölgesi’nin federal fonlardaki payının büyüklüğü gibi tarihi sorunların çözümüne katkıda bulunabilir.

2020 için planlanan nüfus sayımı, koronavirüs salgını nedeniyle ertelenmişti.  

Bağdat ve Erbil arasında nüfus sayımı gerçekleştirmenin önündeki en önemli engel etnik köken sorunuydu.

Irak hükümeti, nüfus sayımı sırasında vatandaşların etnik kimlikleriyle ilgili soru sorulmayacağını açıklamıştı.

Irak; Planlama Bakanlığı’nın anketörleri eğitmesiyle uzun zamandır beklenen ulusal nüfus sayımının ilk aşamasını gerçekleştirmeye devam ediyor.

Buna göre, Irak Kasım ayında bir nüfus sayımı gerçekleştirecek. Bu, 1997'den bu yana yapılan ilk genel nüfus sayımı olacak ve 1987'den bu yana Kürdistan Bölgesi'nin illerini de kapsayan ilk sayım olacak.

1997'deki son nüfus sayımında Irak’ın nüfusu 19 milyondu. Ayrı bir sayımda Kürt illerinin nüfusu 2,8 milyon olarak belirlendi. Şu anda toplam nüfusun 51 milyon olduğu tahmin ediliyor.

140. Madde

Kerkük ve diğer tartışmalı bölgelerin (Diyala, Musul, Selahaddin) statüsüyle ilgili olan 140. Madde; normalleşme, nüfus sayımı ve referandum aşamalarından oluşuyor.

Yasa ve usullere göre, yerinden edilmişlere verilen tazminatın miktarı 10 milyon dolarken ithal Araplara ise dönmeleri karşılığında bu meblağın iki katı ödeniyor.

Muhammed Şiya es-Sudani Hükümeti kurulduktan sonra, Irak Anayasası'nın 140. Maddesini Uygulama Yüksek Komitesi yeniden faaliyete geçirildi.

Komiteye El-Fetih İttifakı Başkanı Hadi Amir başkanlık yapıyor.