Middle East Eye’da Mohammad S. Mustafa imzasıyla yayınlanan “A year after referendum, what does the future hold for Iraq’s Kurds?” başlıklı yazıda Kürtlerin Bağdat hükümetiyle ilişkilerindeki mevcut durum değerlendirilerek Kürtlerin geleceğe yönelik planları, istekleri ve önünde yer alan seçenekler ortaya konuluyor.
Söz konusu yazıda dikkat çeken tespitler şöyle:

Bağımsız Devlet Zamanının Geldiğine İnanıyorlar

Bağımsız Kürt devleti fikri, Kürtlerin Sykes-Picot Anlaşması’nın esas kurbanları olduğu anlayışıyla birlikte hâlâ Kürtler arasında güçlü bir şekilde yankı buluyor. Bölgelerindeki mevcut çalkantılar ve ekonomik güçlerinin artmasıyla birlikte Kürtler, Ortadoğu’daki diğer milletlerin izlediği aynı yolu kullanarak devlet olma haklarının hayata geçirilmesi zamanının geldiğine inanıyorlar.

Kürtlerin Hükümete Yönelik Paranoyası Artıyor

Zaman geçtikçe Kürtlerin Irak merkezi hükümetine yönelik paranoyası daha da arttı. Kürtler Bağdat hükümetinin kendilerine hayati önemdeki anayasal haklarını verme konusunda hazır olmadığını düşündü. Ancak Irak hükümeti, bölgenin önceden var olan yarı-bağımsızlığını elinden almaya hazırlanırken zaman kazanmaya çalışıyordu. Bağımsızlık referandumu sonrasında ise Kürtler, Irak Anayasası’nda yer alan haklarına ilişkin birçok maddenin yürürlüğe konulduğuna henüz şahit olmadılar.

Bağımsızlık Referandumunun Sonuçları Yeniden Gündeme Gelecek

Artık Kürtler ve Bağdat arasında güven kalmadı. Kendi halkına içme suyu dahi sağlayamayan başarısız bir devlette ve içerisinde ve etrafında baskın güçler arasında gerilimin tırmandığı Irak’ta Kürtlerin bağımsızlık referandumunun sonuçları önünde sonunda yeniden gündeme gelecektir.

Sünniler De Federasyon Talep Edecek

Bugün Irak’taki durum 2003’teki vaziyetten daha kötü. Özellikle 12 Mayıs’ta gerçekleşen parlamento seçimlerinin ardından Irak öncesine göre daha bölünmüş durumda. Irak’ın Şiileri artık tek yürek ve güçlü bir çoğunluk değil. IŞİD sonrasındaki konjonktürde Sünniler de kaçınılmaz olarak kendilerini yönetebilecekleri uygulanabilir bir federasyon talep edecektir.

Kürtlerin Önündeki İki Yol

Kürtlerin Irak Anayasası’na bağlı olarak kendi umutlarını inşa edebilecekleri demokratik ve federal bir Irak hayâli, mevcut kaotik durumda hayata geçirilebilmekten uzak görünüyor. Kürtler için kalan iki yol var: Irak Anayasası’nın hükümlerinin uygulanmasının sağlanması ya da bağımsızlık referandumunun sonuçlarının yasalaştırılması. Ancak bu ikinci seçenek, bölgesel ve küresel güçlerin Orta Doğu’yu şekillendirmek için verdikleri mücadele de dahil olmak üzere bazı faktörlere bağlı. Bu mücadele evrildikçe Kürtler de muhakkak kendi ellerindeki kartları göstereceklerdir.”