ABD’nin Ortadoğu ve Kuzey Afrika Koordinatörü Brett Mcgurk, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) 5 Nisan 1991 tarihli 688 sayılı kararın 30’uncu yıldönümü dolayısıyla düzenlenen online programa katıldı.

Başkan Mesud Barzani’nin de katıldığı programda konuşan Brett Mcgurk, güvenli bölgenin dış politika için bir model olması gerektiğini ifade ederek, Biden yönetiminin de aynı siyasi düşünceye sahip olduğunu söyledi.

Programa katılmaktan gurur duyduğunu ifade eden Mcgurk, “Siz Kürtlerin Biden yönetiminde birçok dostu var. Video-konferans yoluyla birçok kez konuştuk ve umuyorum Covid-19’un bitiminin ardından yüz yüze görüşebiliriz” dedi.

ABD Başkanı Joe Biden’ın Kürtlerin yakın dostu olduğunu ve Kürtlerle ilişkilerinde ciddi bir deneyime sahip olduğunu vurgulayan mcgurk, “Başkan Biden adına, ABD’nin Kürdistan Bölgesi halkına ve hükümetine dönük güçlü desteğini vurgulamak istiyorum. Kürdistan Bölgesi’nin barışçıl bir bölge haline getirenlere de saygılarımızı sunmak istiyoruz” ifadelerini kullandı.

“Kürtler bu güvenli bölgeye ulaşana kadar çok acı çekti” diyen mcgurk, “Sizin (Kürtler) cesaretiniz, en zor durumlarda her zaman gurur ve takdir kaynağı olmuştur. 30 yıl sonra Kürdistan Bölgesi barışçıl bir bölge ve gurur kaynağı olmuştur. Başkan Biden adına, dostunuz ve müttefikiniz olmaktan gurur duyuyoruz. Sizleri tek tek görmeyi dört gözle bekliyorum” diye konuştu.

Programa, Eski Irak Dışişleri Bakanı ve KDP Politbüro Üyesi Hoşyar Zebari, Eski ABD Dışişleri Bakanı ve Beyaz Saray Genel Sekreteri James Baker, ABD’li üst düzey askeri yetkili John Abizaid, General James Jones, ABD’nin Ortadoğu ve Kuzey Afrika Koordinatörü Brett mcgurk’ün de katılıyor.

688 sayılı BMGK kararı

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), 5 Nisan 1991’de 688 sayılı kararla Güney Kürdistan’ı uçuşa yasak bölge ilan etmişti.

Bu karar sayesinde, dönemin Baas rejiminin Güney Kürdistan’a saldırıları engellenmiş ve Kürtler, 36’ncı paralelin kuzeyinde kalan bölgede Kürdistan Federal Hükümeti’ni kurmuştu.

1991’de Körfez Savaşı’ndan sonra ABD ve İngiltere’nin 1991 ve 1992 yıllarında güvenli bölge ve uçuşa yasak bölge ilanı Kürtleri ve Şiileri Baas rejimine karşı korumuştu.

Rusya ve Çin’in “Irak’ın içişlerine müdahale kabul edilemez” şeklindeki muhalefetine rağmen karar büyük bir çoğunluğun “evet” demesiyle alınmıştı.

Fransa, Nisan 1991’de BMGK’ya sunduğu teklifte Irak’ın Kürtlere karşı katliamının kınanmasını talep etmişti. Bu talep 5 Nisan 1991 yılında 688 sayılı kararın çıkmasında etkili olmuştu. Irak’a Kürtleri katletmeyi bırakması ve insan hakları ihlallerinden vazgeçmesi çağrısında bulunulmuştu. BM kurumlarından Baas rejiminin zulmünden kaçarak İran ve Türkiye’ye sığınan bir milyonu aşkın Kürt göçzedeye yardım etmesi istenmişti.

Uçuşa yasak bölgenin oluşumu kapsamında Irak’ın 36’ncı paralelin kuzeyinde kalan bölgeye girmesi yasaklanmış ve burada bir “güvenli bölge” yaratılması kararı alınmıştı. Irak’ın hareketleri İncirlik Hava Üssü’nden gözlem altına alınmıştı.