Tedavi gördüğü Almanya’dan 19 Temmuz’da Kürdistan’a dönen YNK Lideri ve Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani’yi YNK içi iktidar çekişmeleri ve Irak’ın yaşadığı ağır karmaşa ile Kürdistan’ın bağımsızlık hazırlıkları bekliyor. YNK Liderinin dönmek istemesinin nedenlerinden birinin bağımsızlık referandumunu görmek isteği olduğu bildiriliyor.
18 Aralık 2012’den beri Berlin’deki bir özel klinikte tedavi gören Celal Talabani, bundan sonra Süleymaniye’nin Debaşan ilçesindeki köşkünde kalacak. Talabani’nin tedavisi, bu köşkte bir doktor ve iki yardımcıdan oluşan sağlık ekibi tarafından devam ettirilecek. Talabani’nin kısmi olarak felç olduğu, vücudunun sağ tarafının fonksiyon kaybına uğradığı, sandalyeye bağlı yaşadığı ve konuşma yetisinde sorun olduğu bildiriliyor.
YNK Lideri ve Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani’nin hastalanıp, yurtdışında uzun süren bir tedavi sürecine girmesi YNK’deki dengelerin sarsılmasına ve örgüt içinde iktidar çekişmesinin artmasına neden olmuştu. Mevcut durumda Irak Cumhurbaşkanı adayını belirlemesi gereken YNK’de bu konuda yaşanan çekişmeler partinin iç barışını tehdit ediyor.
Yokluğunda çok şey değişti
Kürdistan’a 579 gün sonra dönen Talabani’nin yokluğunda, genel sekreteri olduğu partide, Kürdistan Bölgesi ve cumhurbaşkanlığını yaptığı Irak’ta çok şey değişti. Talabani’nin dönüşü, Irak’ta yeni hükümet kurma çalışmalarının ağır aksak yürüdüğü, Erbil-Bağdat ilişkilerinde soğuk rüzgarların hakim olduğu, Kürdistan Bölgesi’nde bağımsızlık referandumu tartışmalarının arttığı, Irak Şam İslam Devleti’nin (IŞİD) ülkede Musul başta olmak üzere önemli kentleri ele geçirdiği bir döneme denk geldi. Tüm bunların üstüne, yokluğunda ciddi iç tartışma ve uyuşmazlıklarla anılan partisinin, Cumhurbaşkanlığı süresi dolan Celal Talabani’nin yerine yeni bir adayın belirlenmesi konusunda yaşanan görüş ayrılıkları da eklendi.
YNK taraftarları Talabani’nin dönüşünü bir ’kurtarıcının dönüşü’ şeklinde yorumluyor. Geçmişte, gerek Kürd güçleri ve gerekse bütün Irak halkları için birleştirici bir rol üstlenen ve ’makul kişi’ olarak tabir edilen Talabani’nin, ağır sağlık sorunları ile birlikte Irak ve Kürdistan Bölgesi’nde yaşanan tüm bu kargaşa ve sorunlara da çözüm olup olamayacağı merak edilen konuların başında geliyor.
Talabani’nin dönüşü nasıl bir etki yaratır?
Gerk Kürdistan ve gerekse Irak siyaseti üzerindeki etkisi ile farklı bir kimliğe sahip olan Celal Talabani’nin, bu durumda Kürdistan’a dönmesinin ne tür etkiler yaratacağı konusunda uzmanlar farklı görüşlere sahip.
Kürdistan Bölge Başkanı Mesud Barzani, Talabani’nin dönüşü konusunda iyimser olan isimlerin başında geliyor. Barzani, Talabani’nin dönüşü ardından yayımladığı mesajda, ’Mam Celal’in hastalığı, Kürdistan bölgesi ve Irak siyasi sürecinde büyük bir boşluk oluşturdu. Şunu gönül rahatlığıyla söyleyebiliriz ki Mam Celal’in dönüşü, Kürdistanlı güçlerin birliğini ve kardeşliğini pekiştirecektir. Özellikle de halkımızın içinde bulunduğu hassas dönemde, Mam Celal’in gelişi önemli bir dönüm noktası olacaktır.’ diyerek, bu konudaki düşüncelerini paylaştı.
Kürdistan Bölge Başkanı Neçirvan Barzani de Talabani’nin, Irak ve Kürdistan siyasetinde tarihi bir rolü bulunduğuna dikkat çekerek, ’Kürt halkı için Talabani’nin evine dönüşü de tarihi bir gündür’ ifadesini kullandı.
Talabani Irak siyasetinde etkili olabilir mi?
Kürdistan İslami Birlik Partisi (Yekgirtu) Yönetiminden Muhammet Rauf, Talabani’nin artık eskisi gibi Irak siyasetinde etkili olamayacağını görüşüne sahip. Rauf, ’Talabani’nin istirahate ihtiyacı var. Sağlık durumu, Talabani’nin siyasetteki aktif rolünü oynamasına fırsat vermeyecektir’ diyor.
PDK yetkilisi Ali Hüseyin de Talabani’nin yokluğunun, Irak siyasetinde büyük bir boşluk oluşturduğunu vurguluyor. Hüseyin, ’Mam Celal’in yokluğunda partisi YNK’de de büyük bir eksiklik yaşandı. Geçen 1,5 yılda Talabani’nin yokluğu açık bir şekilde hissedildi’ diye konuştu.
Uzun bir zamandır Talabani’nin sağlığı hakkında kesin bir bilgiye sahip olmadıklarını dile getiren Hüseyin, ’Talabani, Kürdistan bölgesinde ve Irak’ta etkili bir isimdir. Talabani’nin siyaset sahnesine dönüp dönmeyeceği ve her zamanki rolünü oynayıp oynamayacağı yakında anlaşılır’ diyor.
İslami Toplum Partisi (Komel) Yöneticilerinden Merivan Gelali’ye göre, Talabani’nin, Irak’a dönüşünün partisi YNK’deki karışıklıkların sona ermesi noktasında önemli bir gelişme yaratır ve YNK’deki, Irak cumhurbaşkanlığı adayını belirleme tartışmaları son bulur.
Gelali, sağlık durumunun iyi olmaması nedeniyle Talabani’nin, Kürdistan Bölgesi ve Irak siyasetine etkisinin olmayacağını savunarak, ’Çünkü Irak ve Kürdistan bölgesine müdahale edecek ve sorunları halledecek kadar sağlıklı bir durumda değil’ diyor.
Goran Hareketi Siyasi İlişkiler Sorumlusu Muhammet Haci de Talabani’nin sağlığına kavuşmasını dileyerek, şunları söyledi:
’Mam Celal gibi bir şahsiyetin, Kürdistan bölgesine ve siyasi arenaya dönüşünden mutluluk duyuyoruz. Irak, krizlerden geçiyor. Ümit ediyoruz ki Mam Celal sağlığına kavuşur ve olumlu rolünü oynamaya devam eder. Talabani’nin, Irak ve Ortadoğu’daki siyasi durumun düzelmesine katkıda bulunmasını ümit ediyoruz.’ (BasHaber
