Suriyeli Kürtler, Suriye rejimi ve Türkiye çok farklı hedeflerine rağmen Rusya ve/veya Mısır’ın aralarında bir anlaşma sağlamasını umuyor. Kürt bir heyetin yakında Kahire’ye gitmesi bekleniyor. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ise bu ay içinde Moskova’da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le görüşmesi gündemde. Kürtler de Rusya’yla temas içinde.
Suriye hükümeti 28 Aralık’ta, Menbiç bölgesinde Kürtlere karşı operasyon başlatacağı beklentisi yaratan Türkiye’yi durdurmak için Kürtlerin talebi üzerine bölgeye askeri güç gönderdi. Şam’ın bu desteği, Kürt Halk Savunma Birlikleri’nden (YPG) 400 savaşçının bölgeden çekilmesini sağladı.
Suriye Demokratik Güçleri (DSG) bünyesinde yer alan YPG, İslam Devleti ile mücadelede ABD’yle iş birliği yaparken Türkiye tarafından terör örgütü olarak görülüyor.
Şam müdahil olmasaydı ABD’nin çekilmesi Kürtlerin Türkiye’nin insafına kalması anlamına gelecekti. Ankara ise 9 Ocak’ta tehdit algıladığı sürece Kürtlerin peşinden gitmekten çekinmeyeceğini ifade etti.
DSG’nin siyasi kanadı Suriye Demokratik Konseyi’ndeki (DSK) Kürt liderler şimdi Şam’la Kürt gruplar arasında siyasi çözüme dönük bir müzakere sürecinin bir an önce başlamasını istiyorlar.
Al-Monitor’a konuşan DSK üyesi Haşnak Derviş “Mısırlı kardeşlerimiz Şam’la görüşlerimizi uzlaştırmakta rol almaya hazır olduklarını bildirdiler. Biz de Kahire’nin bu rolü oynamak için hem siyaseten hem bölgesel olarak gerekli niteliklere sahip olduğuna inanıyoruz.” dedi.
Kasım sonlarında Kahire’ye giden bir DSK heyetine başkanlık eden Derviş, Şam’la anlaşma konusunu Mısır Dışişleri Bakanlığı’ndan üst düzey yetkililerle görüşmüştü. Derviş’e göre siyasi çözüm artık ivedi bir gereksinim.
Türkiye’deki Jusoor Araştırma Merkezi’nce geçen ağustosta yayımlanan rapora göre Kürt savaşçılarla Arap aşiretlerin bir araya gelmesiyle kurulan DSG’nin Suriye’nin kuzeyi ve Fırat Nehri’nin doğusunda kontrol ettiği bölgeler Suriye topraklarının yaklaşık yüzde 26’sına tekabül ediyor.
DSG, kuzey Suriye’de Kürt nüfuslu bölgelerde federasyon kurmayı ve Kürtlerin siyasi ve sosyal haklarının yeni anayasada yer almasını amaçlıyor. Suriye rejimi ise Kürtlere sadece genişletilmiş yerel yönetim önermiş durumda.
Derviş’e göre “Suriye yönetimi, bu uzun savaşta yaşanan bunca siyasi ve coğrafi değişiklikten sonra Suriye’de yeni bir siyasi gerçeklikle karşı karşıya olduğumuzu anlamalı.”
DSK Eş Başkanı İlham Ahmed de Kürt grupların Suriye hükümeti ile uzlaşmasına Mısır’ın aracı olmasını umduklarını teyit etti.
Mısır’da Terör ve Aşırıcılıkla Mücadele Konseyi üyesi olan Tuğgeneral Halid Ukaşe, yaptığı değerlendirmede her iki tarafla iyi ilişkileri sayesinde Mısır’ın Şam’la SDK arasındaki müzakerelerde önemli rol oynayabileceğini söyledi. Cumhurbaşkanı Abdülfettah Sisi’nin 2013’te iktidara gelmesinden bu yana Mısır Suriye’de resmi kurumları desteklediğini vurguluyor. Ukaşe’ye göre “Her iki tarafın kendine göre talepleri var ve bunları karşı tarafa iletmeye çalışıyorlar ama bu taleplerle ilgili henüz herhangi bir ilerleme sağlanmış değil.”
Mısır, Türkiye hariç Suriye’de çatışan tüm taraflarca tarafsız bir arabulucu olarak kabul ediliyor ve geçmişte de Suriye’de geçici bazı ateşkeslerde arabulucu oldu.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 28 Aralık’ta Kürt savaşçıların Menbic’ten çıkması gerektiğini vurgularken Türkiye’nin kuzey Suriye’deki misyonunun, terörist grupları sadece Menbic’ten değil tüm bölgeden temizlemek olduğunu söyledi.
Almanya’daki Kürt Çalışmaları Merkezi’nde araştırmacı olan İbrahim Kaban’a göre bölgedeki mevcut koşullar, özellikle ABD’nin kuzey Suriye’den çekilme kararı ve Türkiye’nin askeri harekât tehdidi karşısında Kürt savaşçılar fazla bir tesir gücüne sahip değil, dolayısıyla taleplerini aşağı çekmek durumda.
