12 Eylül’de Türkiye’de bir süre tutuklu kalan ve tahliyesinden sonra Yunanistan’da yaşamaya başlayan Kürt yazar Cemil Turan Bazidî 2015 yılında yayımlanan ‘Azad Adım Benim’ romanıyla UNESCO’dan ödül aldı. Bazidî ödüle ilişkin BasNews’e yaptığı açıklamada “bu ödül halkımın yani tüm Kürtlerin ödülüdür. Ben bir yazar olarak halkımın dilini, medeniyetini örf ve adetlerini anlatmaya çalışan bir aracıyım” dedi.
Kitaba ve ödüle ilişkin açıklamada bulunan Bazidî, kitabın kahramanı ‘Azad’ ile Paris’te tanıştığını belirterek, “Kitabın konusu 1988’de Halepçe Katliamı’ndan sonra Kürdistan’dan kaçan 4 kişilik bir ailenin dramını anlatıyor. Anne, baba, oğul ve küçük kızlarıyla 4 kişilik bir aile önce İran’a oradan Türkiye’ye geçiyorlar. Türkiye – Yunanistan sınırına gelip Meriç Nehri’ni geçmeye çalışırken 14 yaşındaki Azad Yunanistan’a geçmeyi başarıyor. Annesi, babası ve kız kardeşi ise Türkiye tarafından yakalanıp Irak’a geri gönderiliyor. Ve aileye de oğulları Azad’ın Meriç’te boğulduğu söyleniyor. Ben tesadüfen bu olayı öğrendim. Azad gerçek bir kişi. Yunan bir arkadaşım bana ‘Burada bir Kürt çocuk var. Onunla konuşur musun?’ dedi. Telefonda tanıştık. Birkaç ay sonra da Paris’e gidip hikayesini dinledim” dedi.
2005’te bitti, 2015’te yayınladı
Kitabı 2005’te bitirdiğini ancak Fransa’da bir yapımcının bunu televizyon dizisi olarak çekmek istemesi üzerine beklettiğini söyleyen Bazidî, “Kitabı aslında 10 yıl önce bitirmiştim. 2005’te romanı bitirmiştim. Fransa’da bir yapımevi ile konuşuyorduk. Kitabın dizi olmasını istemişlerdi. Onu bekledik. Ancak sonra bazı sorunlar dolayısıyla dizi yapılmadı. Böylece ben 2015’te kitabı Yunanca yayınladım. 400 sayfalık bir roman. Kitap daha sonra İngilizce ve İspanyolca’ya çevrildi. İspanyolcaya çevrilince birçok ödül listesine alındı” diye konuştu.
“Bu ödül benim değil halkımın”
“UNESCO’dan böyle bir ödül beklemiyordum” ifadesini kullanan Cemil Turan Bazidî sözlerini şöyle sürdürüyor: “UNESCO bu ödülü halkların kültürlerinin en iyi yansıtıldığı eserlere veriliyor. Beni kitabımda Kürtlerin kültürünü, geleneklerini, duruş ve davranışlarını, ahlak anlayışlarını en iyi şekilde dile getirdiği belirtilerek ödül listesine alınmış. UNESCO hem kitabın tercümesine hem de kitabın yazarına bu akademik ödülü veriyor. Bu ödül sadece yazar olarak bana verilmedi. Bu ödül bütün mültecilerin dramını anlatmak için bir araç olacaktır. Aynı zamanda bu ödül halkımın yani tüm Kürtlerin ödülüdür. Ben bir yazar olarak halkımın dilini, medeniyetini örf ve adetlerini anlatmaya çalışan bir aracıyım. Daha önce ödüller almıştım. Mart 2018’de Yunanistan Basın Bakanlığı tüm çalışmalarımdan dolayı ödül vermişti. Yunanistan Parlamentosu’nun Parlamento Başkanlığı’ndan da ödül almıştım. Yunanistan Yabancı Gazeteciler Cemiyeti’nden de ödül almıştım. Ama ilk defa UNESCO gibi dünya çapında ödül aldım. Bana gönderilen yazıda da “UNESCO Başkanı’nın imzasıyla gelen yazıda ‘Roman canlı örneklerle dolu. Kültürü, medeniyetini en geniş şekilde dile getiren ve bunun sınırlarının olmadığını gösteren bir roman’ denilmişti.”
“Halkımın yaşadıklarını duyurmaya çalışıyorum”
Daha önce 11 kitaba imza atan Bazidî, “Hem bu kitabımın hem de diğer kitaplarımın Kürtçeye çevrilmesini isterim. Geçtiğimiz yıl ‘Kurdun Gözleri’ kitabım Kürtçe ve Türkçe’ye çevrildi. Umarım diğer romanlarım da Kürtçeye ve diğer dillere çevrilir. Amacım da halkımın yaşadıklarını olabildiğince yaymak” diye konuştu.
Cemil Turan Bazidî kimdir?
Cemil Turan Bazidî (Selami Aytaş) Doğubeyazıt’ta doğdu. Politik çalışmalarından dolayı 1980 askeri darbesinden sonra tutuklandı. Halen gazeteci olarak Yunanistan Basın Bakanlığı’nda ve günlük bir Yunan gazetesinde çalışmaktadır. Yaşam hikâyesi Nikos Kasdaglis tarafından Ararat Astreftei (Ağrı Dağı Volkan Püskürüyor) ismiyle romanlaştırıldı. Kemal Burkay’ın Kürtler ve Kürdistan kitabının yanı sıra birçok başka çeviri de yapan yazarın, şimdiye kadar Yunanca yazdığı altı romanı dışında, Şiir Antolojisi, “Ajanda” (Takvim) ve bir de araştırma kitabı bulunmaktadır.
