TRT Kurdî Kanalın da haftalık olarak yayınlanan tarih Programı Çanda Qedîm (Kadim Kültürü) Kürt tarihindeki önemli konuları işlemeye devam ediyor.

Çanda Qedîm (Kadim Kültür) Programının bu haftaki konusu üzerinde yoğun tartışmaların yaşandığı Hamidiye Alaylarını ele alacaktır.

Hamidiye alayları sultan II. Abdülhamit ve en yakınındakiler olan Şakir ve Müşir Zeki Paşaların Kürt aşiretleri tarafından oluşturulan düzensiz askeri birliklerdir.

Hamidiye Alayları kapsam bakımından üç bölgeden oluşuyorlardı. Bunlardan birincisi kuzey, serhat olarak ta adlandırılıyordu Muş. Ardahan, Kars ve Ağrı Şehirleri Kor Hüseyin paşa komutanlığı bünyesinde idi, ikinci bölge ise Diyarbakır’ın batısı ve güneyi burasıda İbrahim Paşa komutanlığı altında idi. Son bölge ise Cizre, Botan bölgesi burasıda Mustafa Paşa (Mîran ) komutanlığı bünyesinde yer almaktaydı.

Hamidiye Alayları konusunda yoğun bir tartışma bulunmaktadır genel olarak alayları hakkında iki temel düşünce bulunmaktadır. Bunlardan ilki Hamidiye Alaylarının Osmanlı Devletinin bölgeye hâkimiyeti konusundaki yükünü hafifletmek amacıyla merkezi Devleti gücünü korumak ve bölgede kendilerine karşı tehlike olarak gördükleri Ermeni gruplarla mücadele yapmaları için oluşturulduğunu hatta aynı düşünce sahip olanların Hamidiye alaylarını günümüzdeki koruculuk sistemiyle ilişkilendirilmektedir. Diğer bir düşünce ise Kürtlerin bu projeyi kendilerinin istediği ve bununla beraber de kendilerine ait bir statü el ettiklerini belirtmektedirler. Ayrıca bu düşünceyi savunan araştırmacılara göre Hamidiye Alaylarını sürekli olarak olumsuz göstermelerini siyasi bir duruş olduğunu ve bunun siyasi bir bakış olduğunu söylüyorlar.

Çanda Qedîm (Kadim Kültür) programın Yapımcı ve Yönetmeni Nevzat ALADAĞ bu haftaki konuyu şöyle anlattı.

‘’Bizler Çanda Qedîm (Kadim Kültür) Program ekibi olarak bu konunun geniş bir şekilde ele alınması Kürt tarihinin doğru bilinmesine yardımcı olunacağını düşündük

Tarihte Hamidiye Alayları konusunda yaptığımız incelemelerde gördük ki bu konu hakkında çok tartışmalar olmasına rağmen bu önemli konu hakkındaki çalışmalar ise meselenin önemine göre çok az oldukları.

Çanda Qedîm (Kadim Kültür) programı aracıyla Hamidiye Alayların kuruluş aşaması ve amacını Hamidiye Alayların hangi Kürt aşiretlerinden oluştuklarını bu Alayların Kürt toplumu üzerinde nasıl bir etkisi olduğunu ayrıca Hamidiye alayları hakkında en çok merak edilen kısmı 1915 Ermeni olaylarında Hamidiye Alayların rolünün ne kadar olduğu. Bütün bu sorunların cevapları Çanda Qedîm (Kadim Kültür) programında tarih meraklıların bu soruların cevaplarını bulacaklardır.’’

Çanda Qedîm(Kadim Kültür) Programında Araştırmacı Yazar Xalid SADÎNÎ, Araştırmacı Yazar Müfit YÜKSEL ve Araştırmacı Majîd ZAXOYÎ le kapsamlı bir şekilde ele alınacaktır.

Çanda Qedîm (Kadim Kültür) Bu gece 22.15 te TRT KURDÎ ekranlarında olacak.