Qazi Muhammed ve arkadaşlarının şehit edilmesinin üzerinden 76 yıl geçti

Bugün Mahabad merkezli Kürdistan Cumhuriyeti’nin Cumhurbaşkanı Qazî Mihemed ve arkadaşlarının Çarçira Meydanı’nda asılarak şehit edilişlerinin 76’inci yıldönümü.
30.03.2023, Per - 10:13
Qazi Muhammed ve arkadaşlarının şehit edilmesinin üzerinden 76 yıl geçti
Haberi Paylaş

Kürdistan Bayrağı’nı, Kürdistan Marşı’nı ve onurlu direniş geleneğini ve Kürtlerin kendini yönetme özlemini geride bırakan Mahabad Cumhuriyeti adı özdeşleşen Qadi Mihemed Kürt direnişin sembol isimlerinden biri oldu.

Cumhuriyetin İlanı

22 Ocak 1946’da Mahabad Çarçıra Meydanı’nda Qazî Mihemed’in öncülüğünde, Mahabad halkı, tüm Kürdistan parçalarından misafirler, KDP yöneticileri, aşiret liderleri ve Peşmergeleriyle Mela Mistefa Barzani’nin de hazır bulunduğu toplantıda, Kürt ulusal bayrağının göndere çekilmesi, Milli marş Ey Raqip’in okunması ve dualar eşliğinde Komara Kurdistanê (Kürdistan Cumhuriyeti) ilan edildi.

11 Şubat 1946 tarihinde 30 üyeli Kürdistan Milli Meclisi (KMM) toplantısında Qazî Mihemed Cumhurbaşkanı seçilir. On üç üyeli Bakanlar Kurulu oluşturulur

Hacı Baba Şêx Başbakan, Mihemed Husên Seyfi Qazî Savunma Bakanı ve Mela Mistefa Barzani Genelkurmay Başkanı seçilir.

Ala Rengin’i resmi olarak Cumhuriyetin bayrağı kabul ettiler

Aynı gün Kürdistan Milli Meclisi, Kürtçe’yi devletin resmi dili, “Ey Raqib”i Kürdistan Marşı ve Kürdistan’ın bayrağını seçti. Bayrağın şekli üstte kırmızı, ortada beyaz, altta yeşil şeritler üzerinde yirmibir ışını bulunan sarı bir güneş yerleştirilmişti.

Kürdistan Milli Meclisi, eğitim alanında iyileştirme kararı aldı ve genel ve zorunlu ilk öğretimi tesis eden yasalar çıkardı. Fakir ailelerin çocuklarına para yardımı, giyecek ve ders kitapları verildi. Kültürel çalışmaların önemini vurgulayan Meclis, ilk olarak iki Kürt şairin, Hejar ile Hêmin’in şiir kitaplarını devlet matbaasında bastırdı. Kısa bir süre içerisinde Kürt okulları kuruldu ve Kürtçe eğitime başlandı.

Bu çerçevede, “Kürdistan” gazetesi ve Hawar, Hilale, Agir, Gelawêj ve Nıştiman dergileri yayınlandı. Kürtçe radyo yayımları başlatıldı ve Kürt dili ve edebiyatının gelişmesi için faaliyetler yürütüldü.

Sovyetler 9 Mayıs’ta İran topraklarından çekilince 17 Aralık’ta İran ordusu Mahabad’ı işgal ederek Kürdistan Cumhuriyeti’ni yıktı. 30 Mart 1947’de Cumhurbaşkanı Qazî Mihemed, Başbakan Hacı Baba Şêx ve Savunma Bakanı Mihemed Husên Seyfi Qazî, Cumhuriyetin kurulduğu yer olan Çarçıra Meydanı’nda asılarak şehit edildiler.

Qazi Muhammed yazdığı vasiyetnamede Kürtlere birlik ve ittifakı, şu sözlerle tembihledi:

“Ben ömrümün son saatlerini yaşıyorum. Allah aşkına artık birbirinize düşmanlık etmeyin, birbirinizi destekleyerek düşmana ve zalimlere karşı durun. Kendinizi düşmana bedava satmayın.

Kürt halkının düşmanları çoktur, zorba ve acımasızdırlar. Her halkın, ulusun başarı sembolü, birliktir, işbirliği ve dayanışmadır. Birliğini sağlamayan, ittifakı olmayan her halk, her zaman düşmanın baskısına maruz kalır, ezilir.

Kürtlerin, yeryüzünde yaşayan diğer halklardan hiç bir eksiği yoktur. Hatta siz yiğitliğinizle, fedakârlığınızla, baskıdan kurtulan halklardan daha ileridesiniz. Düşman, işinin gerektiği kadarıyla sizi ister ve işi bittikten sonra size hiç acımaz, sizi hiç affetmez. Düşmanlarının zulmünden kurtulan halklar da sizin gibiydiler, ama onlar kurtuluş için birliklerini sağlamışlardı.

Yeryüzündeki tüm halklar gibi artık siz de baskıdan kurtulun. Birlik olursanız, birbirinizi kıskanmazsanız, kendinizi düşmana satmazsanız, siz de kurtulursunuz.”

Qazî Mihamed 1900 yılında Doğu Kürdistan'ın Mahabad kentininin ileri gelenlerinden Ali Qazi'nin oğlu olarak dünyaya geldi. Çocukluğunda 'Kutabhane' denilen medresede okumuş ve babasından temel eğitimini almıştır. Mahabad Vakıflar Dairesi Müdürlüğü görevinden sonra babasının yerine kadılığa atanmıştır.

Nerina Azad
Bu haber toplam: 2904 kişi tarafından görüldü.
Son Güncellenme:16:18:57