Bitlis’in Yukarıölek Mahallesi’nde, 19 Aralık 2017 tarihinde uygulanan sokağa çıkma yasağı sırasında yıkılan Garzan Mezarlığı’ndan 282 cenaze çıkarılmıştı.

Uzun süre nereye götürüldükleri bilinmeyen cenazelerin, 2 Ocak 2018 tarihinde Bitlis Valiliği tarafından yapılan açıklamayla İstanbul Adli Tıp Kurumu’na (ATK) götürüldükleri ortaya çıktı.

ATK’de bir süre bekletilen cenazeler, daha sonra Kilyos Mezarlığı’ndaki kimsesizler için ayrılan parsellere defnedilmiş.

Halen teslim edilmesi beklenilen cenazelerin defnedildiği yerle ilgili ayrıntıya Mezopotamya Ajansının haberine göre, cenazeler, Kilyos Mezarlığın’da aile mezarlıkları için ayrılan parsel ile yol arasında bulunan kaldırıma defnedilmiş.

Haberde, kazılan kaldırımda 18 mezarlık için alan açıldığı ve 1’den 18’e kadar numaralandırılmış dar bir alana 261 cenazenin üst üste defnedildiğinin gözlemlendiği aktarılıyor.

Cenazelerin gömüldüğü kaldırımın yaklaşık 3 metre derinliğinde kazıldığı ve sol tarafına yutong tuğlalarla duvar örüldüğü; defin yapılan yerin üzerinin 30 santimlik beton bloklar ile kapatılarak, üstünün toprakla, toprağın üstünün de kaldırım taşlarıyla kapatıldığı ve etrafının pislik içinde olduğu bilgisi paylaşılıyor.

Kazılan yerin sol tarafında daha önce kanalizasyon çalışmalarının yapıldığı ve çalışmanın yarım bırakılması nedeniyle boruların açık bir şekilde bırakıldığının açıkça görüldüğü de anlatılıyor.

Cenazelerin bu şekilde gömülmesinin kabul edilemez olduğunu belirten Özgürlük İçin Hukukçular Derneği üyesi avukat Serhat Çakmak, hukuki mevzuata uyulmadığını ifade etti.

Cenazelerin Garzan Mezarlığı’ndan çıkarılmasıyla başlayan hukuka aykırılıkların tüm aşamalarda devam ettiğini söyleyen Çakmak, Kilyos Mezarlığı’ndaki uygulamayla bu hukuksuzlukların iyice gün yüzüne çıktığını belirtti.

Kardeşi Ferhat Can’ın cenazesini uzun uğraşlar sonucu Malatya Kimsesizler Mezarlığı’ndan alarak, Garzan Mezarlığı’na defnettiklerini anlatan Hanifi Can ise buradan çıkarılan cenazelerin akıbetine ilişkin uzun bir süre haber alamadıklarını; 2 yıl aranın ardından cenazenin Kilyos Mezarlığı’na defnedildiğini öğrendiklerini paylaştı.

Mezarlığa gittiklerinde, mezardan çok çöplükle karşılaştıklarını söyleyen Can, “Garzan Mezarlığı’nın yıkılmasıyla birlikte bir yıkım yaşamıştık. Cenazelerin Kilyos’ta gömüldüğü yeri görünce ikinci bir yıkım daha yaşadık. Mezarlık değil kaldırımı kazıp cenazeleri üst üste gömmüşler” dedi.

Mezarlıkların tahrip edilmesinden sonra cenazelere yapılan saygısızlığın halen devam ettiğine dikkati çeken Can, şöyle devam etti:

“Yeri belli olan cenazemizi bizden habersiz kaçırdılar. Sonra götürüp çöplüğe üst üste gömdüler. Bizler her fırsatta cenazelerin gömüldüğü yerin kimsesizler mezarlığı değil bir çöplük olduğunu kamuoyuna ve basına söyledik ama sesimizi duyan olmadı. Bu yapılanlar hiçbir kitapta yazmıyor. Bu devlet kendine muhafazakar ve İslamcı diyor ama İslam dininde cenazeye eziyet etmek yok. Diğer inançlarda cenazeye eziyet etmek yok.”

Garzan’dan çıkarılan cenazeler

Bitlis merkeze bağlı Yukarı Ölek köyü kırsalında bulunan ve farklı dönemlerde yaşamını yitirmiş 267 PKK’linin mezarının bulunduğu Garzan Mezarlığı 2017 yılında iş makineleriyle yıkılıp, mezarlar açılarak cenazeler İstanbul Adli Tıp Kurumu’na gönderilmişti.

19 Aralık 2017’de çıkarılan 267 cenaze aylarca Adli Tıp’ta bekletildi.

2 buçuk yıl geçmesine rağmen ailelerin çoğu cenazelerini alamazken; şu ana kadar sadece 21 cenazenin kimlik bilgileri tespit edilerek, ailelerine teslim edildi. 261 cenaze ise halen ailelere teslim edilmedi