Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) önceki Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın avukatlarından Mahsuni Karaman, hükmedilen tahliyeyi bianet'e değerlendirdi. Karaman, tahliye kararının da Demirtaş’la ilgili tüm yargı süreci gibi siyasi olduğunu söyledi.

Avukat Karaman, “Demirtaş’ın soruşturulması, tutuklanması, yargılanması gibi dün verilen tahliye kararı da siyasi bir işlem. Yargısal bir durum değil.” dedi.

Demirtaş’ın Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Büyük Daire’deki başvurusu 18 Eylül’deki duruşmada görüşülecek. Avukatları bu mahkemeden de, 2. Daire’de olduğu gibi “Demirtaş’ın siyasi saikle hapsedildiği” yönünde bir karar vermesini bekliyordu. Ancak artık Demirtaş tahliye edildiği için tutukluluğuna dair bir karar verilmeyebilir.

Avukat Karaman, tahliye kararının bununla ilgili olup olmayacağı sorumuzu, “Şüphesiz öyle, tabii ki onunla ilgili” diye yanıtladı.

Karaman, “Birkaç gün önce tahliye talebinde bulundum reddettiler, ne değişti de şimdi tahliye edildi? İşlemlerin tümü, tarafsız ve bağımsız olmayan yargının siyasetin güdümündeki işlemleri… Demirtaş’ın yargı süreci de verilecek kararlar da siyasi motivasyonla yapıldı.”

Denetimli Serbestlik Başvurusu

Demirtaş, Ankara 19. Ağır Ceza Mahkemesinde yargılandığı ana davada tahliye edildi ancak İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi’nce verilen 4 yıl 8 aylık hapis cezası İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesince 4 Aralık 2018’de onanmıştı, şu anda Edirne F Tipi Cezaevinde hükümlü olarak bulunuyor.

Avukat Karaman, “Demirtaş’la birlikte değerlendirme aşamasındayız, muhtemelen denetimli serbestlik başvurusu yapacağız” diye konuştu. Başvuruyla ilgili de daha sonra bir açıklama yapacaklarını söyledi.

AİHM Ne Kadar Vermişti?

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Demirtaş ile ilgili kararını 20 Kasım 2018’de açıklamıştı.

Mahkeme Edirne F Tipi Cezaevinde 2,5 yıldır bulunan Demirtaş’ın tutukluluğunun sonlandırılmasına dair tüm önlemlerin alınmasına hükmetti.

Demirtaş'ın avukatlarından Benan Molu ve Ramazan Demir kararla ilgili yaptıkları açıklamada, "Demirtaş'ın bu durumda derhal tahliye edilmesi gerektiğini" söyledi.

Kararda, “özellikle referandum ve başkanlık seçimleri sırasında Demirtaş’ın tutukluluğunun devam ettirilmesinin, çoğulculuğu boğan ve siyasi ifade özgürlüğünü sınırlayan bir durum olduğu” ifade edildi.

Ancak Ankara 19. Ağır Ceza Mahkemesi AİHM’in kararını tanımadı ve Demirtaş’ı tahliye etmedi.

Demirtaş’ın avukatları Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 2. Daire kararında, davada incelenmeyen, kabul edilemez bulunan ve ihlal bulunmayan hakların, AİHM Büyük Daire’ce yeniden incelenmesi talebiyle 19 Şubat 2019’da başvuru yaptı.

Dosyayı hükümet de temyiz etti. Hükümet de dilekçesinde, AİHM’in verdiği ihlal kararlarının yeniden değerlendirilmesini talep etti.

Böylelikle dosya AİHM Büyük Daire’ye taşındı. Büyük Daire’deki duruşma 18 Eylül’de görülecek. Avukat Karaman, Büyük Daire’den de benzer bir ihlal kararı çıkmasını beklediklerini dile getirdi.

Büyük Daire, Demirtaş’ın ifade özgürlüğü, kişi özgürlüğü ve güvenliği, seçme ve seçme hakkının ihlal edildiğine dair değerlendirme yapacak. Başvuruda ayrıca, hukuksal sürecin siyasi saikle yürütüldüğü iddiası da yer alıyor.

Ne Olmuştu?

Demirtaş AİHM’in hakkında verdiği “tahliye edilmeli” kararı uygulanmamışken, başka bir davadan aldığı 4 yıl 8 aylık hapis cezası İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesince onandı. Artık tutuklu değil hükümlü olarak hapishanede bulunuyor.

Bu süreç gün gün şöyle:

7 Eylül 2018: Demirtaş, eski HDP Milletvekili Sırrı Süreyya Önder ile birlikte “örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılandığı davada 4 yıl 8 ay hapse mahkum edildi.

25 Ekim 2018: Mahkumiyet kararı incelenmek üzere İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesine [istinaf] ulaştı.

17 Kasım 2018: AİHM, Demirtaş’ın başvurusunun sonucunu 20 Kasım’da açıklayacağını duyurdu.

Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yaman Akdeniz, yaptığı açıklamada, bu kararın zamanlamasına dikkat çekmişti: “AİHM normalde 10 gün hatta 3 hafta önceden hangi kararları açıklayacağına dair program yayınlıyor. Demirtaş kararı, son programında yoktu. Demirtaş kararının bugün [20 Kasım] açıklanacağı, Cuma günü [17 Kasım], akademisyenlere düzenlenen gözaltı operasyonu sonrası duyuruldu.”

19 Kasım 2018: İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi’nde verilen mahkumiyet kararı, istinaf tarafından ön incelemeye alındı.

20 Kasım 2018: AİHM, Demirtaş’ın “siyasi saikle hapsedildiğini” ifade ederek tahliye edilmesine hükmetti. Aynı gün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “AİHM kararları bizi bağlamaz. Biz karşı hamlemizi yapar, işi bitiririz” dedi.

30 Kasım 2018: Ankara 19. Ağır Ceza Mahkemesi, tahliye başvurusunu reddetti.

4 Aralık 2018: İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi, mahkumiyet kararını onayarak cezayı kesinleştirdi. (AS)