Ahval'da yer alan “Kürtlerin birlik ve çözüm arayışı” konulu podcast dizisinde, Bu talepleri dillendirenlerin duygusal davrandığına inandığını belirten Fehim Işık “Dört parçada Kürt partileri henüz bir odada toplanıp, bir araya gelip sohbet edebilmiş, birlikte bir çay bile içebilmiş değiller” diyor.
Dört devlette yaşayan Kürtlerin siyasi partilerinin önemli çoğunluğunun statülerinin anayasal güvence altına alınmasınıve bununla bağlantılı özerklikten federasyona varan bir talepler dizgesi içinde birlikte yaşamı savunduklarını belirten Işık, son dönemlerde giderek artan kopuşun ise Kürtleri kendi aralarında paylaşan devletlerin zorba ve baskıcı tutumundan kaynaklandığını, bu durumun bağımsızlık talebini öne çıkardığını da sözlerine ekliyor. Işık, “Son dönemlerde Kürtlerin önemli bir bölümü ruh olarak bağımsızlığı savunuyor ve bugünlerde bağımsızlığa daha fazla vurgu yapılıyor” ifadelerini kullanıyor.
'Kürtlerin dört parçada bir araya gelip güçlü bir profil oluşturmaları gerekiyor'
Kürdistan’da çokça parti olsa bile bu farklı partilerin eksenlerinden en fazla dört ana eksen çıkarabiliriz. Bunlardan biri PKK demekten öte, daha çok Abdullah Öcalan felsefesi, onun görüş ve düşünceleri etrafında şekillenen siyasi yapılardır. Bir de Barzani Hareketi diyebileceğimiz eksende siyasal mücadeleyi sürdüren yapılanmalar var. Kürdistan gelişen mücadele süreci içinde 1975’ten sonra siyaset sahnesine çıkan ve etkili olmaya başlayan Celal Talabani liderliğindeki YNK, dört parçada daha çok sol ve sosyalist kesimler üzerinde etkili oldu. Diğer tarafından İran Kürdistanı'ndan İran KDP ve Komela eksenli siyasi yapılanmalar var ki bunlar belki birilerine yakın oldu ama ne Barzani, ne de Celal Talabani liderliğindeki siyasal yapıların birebir etkisine girmedi. Bu dört hat üzerinden bir yakınlaşma olacaksa öncelikle parçaların kendi içindeki bütünleşmeyi sağlamaya dönük adım atmaları gerekiyor. Irak Kürdistanı'nda KDP ile YNK daha sonra aralarında onca sorun yaşanmasına rağmen Goran Hareketi'ni de içlerine katarak, Bağdat’a karşı etkili olabilmek için bir süreç başlattılar. Hala sorunlar var ama en azından sorunları aşmaya dönük çaba da var. Kuzey Kürdistan’da hala sorunlar yaşanıyor olmasına rağmen, etkili bir biçimde yan yana gelme söz konusu. ENKS ile yakınlaşma adımı ile birlikte Rojava’da da ilerleme sağlandığını görüyoruz. İran Kürdistanı’ndaki siyasi partiler de üç dört yıldan bu yana birlik çalışmaları sürdürüyor.
Kürtlerin dört parçada bir araya gelip güçlü bir profil oluşturmaları gerekiyor. Bunun içinde öncelikle ulusal konferans, ardından da ulusal kongre çalışması yapabilecek duruma gelmeleri gerekir. Ama öncelikle her parçanın kendi içindeki çalışmayı olgunlaştırması gerekir. Bu konuda epeyce ilerleme kaydedildiğini görüyoru. Parçalarda olgunlaşan bu çalışmalar şimdilerde bir ulusal konferans toplanması yönünde ilerliyor.
Bir ulusal kongre toplanacaksa kanımca bu ulusal konferanstan sonra olmalı. Ulusal kongre toplansa bile bu çalışmanın dört parçayı siyasal ve askeri anlamda birleştiren, ortak düşmana karşı ortak mücadeleyi yürüten bir çizgi üzerinden şekilleneceğini ileri süremeyiz. En azından ben öyle bir yaklaşım göremiyorum. Sınırları belli, temsiliyet yönü güçlü, özellikle uluslararası arenada Kürtlerin tek ses olmasını sağlayacak, iç sorunların çözümünü kolaylaştıracak, Kürtleri yok etmek isteyenlere karşı Kürt halkına ciddi bir enerji, güven ve inanç verebilecek bir oluşumdan söz ediyoruz. Yani bu kongre önümüzdeki dönemde özellikle uluslararası kurumlarda, Birleşmiş Milletler başta olmak üzere dünyanın her yerinde Kürtleri güçlü bir şekilde temsil edebilecek bir mekanizmaya dönüşebilir.
Yazının tamamına burdan ulaşabilirsiniz
