HDP Ankara Milletvekili ve İmralı Heyeti\'nden Sırrı Süreyya Önder, gündemdeki gelişmelere ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Önder, PKK lideri Abdullah Öcalan’a yönelik tecridin bir savaş ilanı olduğunu savunarak, \"Devlet Sayın Öcalan\'a mahkumdur. Mecbur da değil, mahkumdur\" dedi. Bölgedeki öz yönetim ilanları ile sokağa çıkma yasaklarına ilişkin de konuşan Önder, “Öz yönetimin ruhunu, gerekliliklerini her bir kurumumuz kendi alanında hayata geçirmelidir,” dedi.
Fırat Haber Ajansı’ndan Ali Barış Kurt’a konuşan Sırrı Süreyya Önder’in değerlendirmeleri özetle şöyle:
HDP\'ye Yönelik Eleştiriler
\"Özellikle belli bileşenler, bağımsız katılan ya da karar ve temsiliyet süreçlerinde olan bazı arkadaşlar HDP değerlendirmesi yaparken, kendilerini dışında tutarak bunu yapıyor. Sanki HDP çok farklı, uzak bir yapıymış gibi değerlendirme yapıyorlar. 1 Kasım sonrası yapılan birçok değerlendirmenin, HDP ve genel olarak Kürt siyasal hareketi hakkındaki değerlendirmelerin bence en temel eksiği, bu. Dışımızda, uzağımızda gibi değerlendiriyorlar. Oysa HDP oy vermeyenlerin bile beklentilerini ifade ederek, o temelde eleştirip katkı sunabilecekleri felsefenin ürünü. Bir kurucu irade. HDP, Türkiye\'deki demokratik inşayı sağlamaya muktedir tek iradedir. Biraz seçim alanına daraltınca bu inşa ve öncülük işlevi sanki gözden uzak tutuldu. Ama bilerek ya da bilmeyerek bu yapıldığında, HDP\'ye hiç de iyilik ya da katkı anlamına gelmiyor. Süreci değerlendirirken dışımızdaki bir olguymuş gibi yaklaşanların tavrı doğru değil.\"
Yeni Anayasa
\"İlkesel olarak savunduğumuz, benimsediğimiz şeyler var. Bizim yeni anayasa modelimiz, demokratik bir Ortadoğu\'yu, bölgeyi ve hatta dünyayı da hedefleyen ve bunun perspektifine sahip bir genişleme içermek durumunda. Yani revize edeceksek, anayasa önerimiz bütün Ortadoğu, bölge için geçerli önerme; bölgede yaşanan kaos, kriz ve tıkanıklıkların açılması için bir rehber olma niteliği taşımak durumunda. Onun için benzer bir revizyona gideceksek, bu daha evrensel olmalı; yüzünü geliştirmek ve sözünü netleştirmek durumunda olacağız.\"
Genel Af Şart
“Yeni anayasanın sağlıklı bir siyasi zeminde tartışılmaya başlanmasının önünde hayati bir engel var. O da, Türkiye\'nin düşünen, itiraz eden, direnen, mücadele eden bütün siyasi temsiliyetlerinin ya cezaevinde ya da cezaevi tehdidi altında olması gerçekliğidir.
Yeni bir anayasa çalışmasına bütün siyasi mahkumlara koşulsuz, şartsız, rencide etmeyen bir genel af ilanıyla başlanmalıdır. Öbür türlüsünün inandırıcılığı tartışmalı olur. Biz örgütlenme ve ifade özgürlüğü, basın özgürlüğü konularında ahkam keserken, Türkiye zindanlarında bu suçlarla hüküm giymiş binlerce insan var. Ya da bunun tehdidi altında olan binlerce insan var. Bunlar dururken bunu yapmak utanç verici olur, ciddi de olmaz. Yeni anayasanın startı genel af ile verilmelidir.\"
Öz Yönetim
\"Öz yönetim meselesi inşa meselesidir. Herkes bunun ilan edilmesi meselesine odaklandı. bu ilan kısmı inşa kısmını gözden kaçıran bir şeydir. Biraz da tembellik ihtiva eder; \'ilan ettik ve bitti, devlet de izin vermedi; dolayısıyla bu mesele geldi, bir yerde tıkandı.\' Böyle bir şey değil. Esası inşadır ve bu inşa da çok kapsamlı ve çok organik bir bütünleşik mücadelenin eseri olacaktır. Dolayısıyla anayasa tartışmalarında da öz yönetim, yerellik, özerklik tartışılacaktır ama bizim siyasi mücadele tarihimize baktığımızda, iki dilli belediyecilik meselesi, bunun için önemli bir örnektir.
İki dilli belediyeciliği hiç ilan etmemiştik mesela. İnsanlar bunu hayata geçirdiler, altyapısını hazırladılar, halka iyi anlattılar. De facto olarak, seçimlerde propaganda meselesi gibi bütün siyasi çalışmalarımızda, eğer dinleyen iki tane Kürt bile varsa Kürtçe selamlama, anlatma da yapıldı. Ceza aldı, zulüm gördü ama gelinen noktada belediyelerimizde Kürtçe hizmet ve seçimlerde Kürtçe propaganda tartışılmayacak genel kabul noktasına geldi. İnşadan kastım biraz budur.
Anayasa komisyonlarında kabul ettirmekten veya belli forumlara sokmaktan, hapsetmekten çok öz yönetimin ruhunu, gerekliliklerini her bir kurumumuz kendi alanında hayata geçirmelidir. Diğer insanlara, kaygı ve kuşkuları olan insanlara cevap olma borcumuz vardır.\"
Öcalan\'a Yönelik Tecrit
\"Devlet Sayın Öcalan\'a mahkumdur. Mecbur da değil, mahkumdur. Dolayısıyla gelinen noktada şunu değerlendirdiklerini sanıyorum; Sayın Öcalan\'ın -gelişmelerde işaret ettiği neler varsa, bir kâhin gibi- siyasi öngörüsü neredeyse süreçle ilgili en ufak bir sapmaya uğramadı. Bütün bunlar gerçekleşti. Devletler milyarlarca Dolar ayırıyorlar bunlara; istihbaratıyla, analistleriyle, şunları bunlarıyla. Sayın Öcalan dört metrekarelik hücresinden bütün bunları görüyor. Artık tartışmayacak şey var; tecrit demek Kürt halkına ve onun iradesine savaş ilanı demektir. Dolayısıyla devletin ne yapacağına bir an önce karar vermesi; kararını barış ve demokrasi lehine kullanmak istiyorsa Sayın Öcalan\'ın yeniden yol göstericiliğine müracaat etmesi kaçınılmazdır.\"
Rojava Çağrısı
\"Devlet Silvan, Cizre, Silopi, Nusaybin sokaklarında Mahmut Esat Bozkurt\'tan ödünç, Hitler\'den ödünç, ilhamını faşizmden alan sloganlarla tutumunu çok net biçimde ifade ediyor. Artık gün, hayati olmayan tartışmaları hayati bir merkeze oturtmama günüdür. Çünkü faşizm, başta Kürt halkı olmak üzere bütün insanlığı hedefleyen, dünyanın bugüne kadar gördüğü en gayri insani, gayri ahlaki ve tehlikeli olgudur. \'Ama Kürt siyasal hareketi de şöyle yapmasaydı\' diyenler, Kürt illerindeki duvar yazılarına bakıp cevabını oradan bulabilir.”
AKP Batı Kürdistan\'da Kürt Direnişine Destek Vermeli
\"AKP\'nin büyümesi; adil ve eşit olmayan seçim koşulları, bütün insanların can güvenliği duygusuyla ve sözde istikrar duygusuyla rehin alması gibi, başlıca sebeplerden dolayı hormonlu bir büyümedir. Eğer demokratik bir kaygıları olduğunu düşünüyorlarsa, Rojava\'daki Kürt direnişini bir kırmızı çizgi olmaktan, Fırat\'ın doğu ve batısına kadastro anlayışıyla yaklaşmaktan çıkarıp, bizatihi bu özgürlükçü ve kapsayıcı anlayışa iltihak etmeleri gerekir. Bunu yapmazlar ya da yapamazlarsa, ileride tarih AKP\'nin yok oluş hikayesini, \'Rojava\'ya düşmanlık sonun başlangıcı oldu\' cümlesiyle yazmaya başlayacak.\"