Geçtiğimiz 25 Temmuz 2015 günü, değerli arkadaşım Mehmet Şerif Bayram’ı toprağa verdikten sonra, hayatımın son 50 yılında; Kürt politik dünyasından başka kimleri kaybettiğimiz aklıma takılmıştı.

Şerif’in ölümünden çok değil, tamı tamına 3 ay geçtikten sonra 25 Ekim Pazar günü, bu kez de HAK-PAR Genel Başkanı sevgili Fehmi Demir’i bir trafik kazasında kaybettik. Fehmi Demir de tıpkı Şerif gibi, 1957 doğumluydu, ölmek için oldukça erken ve genç sayılacak bir yaştaydı.

Fehmi, benim kuşağımdan bir arkadaşım olmadığı için, kendisini 1990 sonrası Kürt siyasi dünyasında tanımıştım. Ankara’da yaşamıyor olmam nedeniyle çok fazla görüşemezdik. Ama katıldığım çeşitli KÜRT-KAV ve HAK-PAR etkinliklerinde hep karşılaşırdık. Saygısı, efendiliği ve nezaketi ile sağlam karakterli bir kişi olarak zihnimde yer etmişti.

Şerif’in cenaze töreninde, l960’lı yıllarda Türkiye İşçi Partisi (TİP) ve Kürt siyasi hayatında çok önemli bir dönüm noktası olan Devrimci Doğu Kültür Ocakları (DDKO) döneminden tanıdığım, pek çoğuyla da yakın dostluk ve arkadaşlıklar kurduğum ağabeylerim ve arkadaşlarımın siluetleri zihnimde canlanıp duruyordu. Nitekim hatırlayabildiklerimi, bir liste yapıp, 1 Ağustos 2015 günkü T24 sitesinde yayınlamıştım.

Listede ismi bulunan az sayıdaki birkaç büyüğümüz ve ağabeyimizin dışında, göçüp giden hiçbir arkadaşımızın ölümü için “vakitliydi veya beklenen bir ölümdü” diyebilecek bir halimiz olmadı! Çünkü kimi işkenceyle, kimi vurularak öldürülmüş, kimi trafik kazasında, kimi sürgünde, kimi de beklenmedik sağlık problemleri sonucu hayata veda etmişlerdi.

“Kaybettiklerimizin” listesini yayınladıktan sonra, bazı arkadaşlarımızın artık hayatta olmadığını bilmeyenler olduğuna da şahit oldum. Bir meslek veya mektep organizasyonu yayınına sahip olmadığımız için birbirimizden yakinen haberdar olma şansımız da pek olmuyordu.

Bu yüzden, listeyi yayınlarken hatırlamamış olduğum ya da haberim olmaksızın göçüp gitmiş başka arkadaş veya dostlarımın olduğundan emindim. Nitekim listeyi yayınladıktan hemen sonra, ölen bazı arkadaşlarımın isimlerinin, bir dikkatsizlik sonucu, not aldığım halde listede yer almamış olduğunu, keza çok değerli bazı dost ve arkadaşlarımın vefatından da bilgim olmadığı için listede yer vermediğimi fark ettim. Böylece, ilk listede isimleri yer almayan 50 civarında arkadaşımızın isimlerini de listeye ilave etmeye karar verdim. Yine biyografik olmasa da, bazı aydınlatıcı bilgileri ilave ettim. Tek başıma hatırlamaya çalışarak bu kadarını toparlayabildim veya kayıt altına aldım. Hala eksik olanların ise, kesinlikle bir ayrımcılıktan değil, sadece bilgi eksikliğinden kaynaklandığının bilinmesini isterim.

Bu süre içerisinde, Paris’te yaşayan değerli ağabeyim Ressam Remzi Raşa’yı da kaybettik.

Ölen tüm dost ve arkadaşlarımız önünde saygıyla eğiliyor, rahmetle anıyor ve ışıklar içinde yatmalarını diliyorum.

Abbas İzol (Yeni Akış Dergisi Sorumlu Müdürü)-Siverek,
Aldulalim Saruhan (Öğretmen)-Bitlis,
Abdulkadir Odabaşı (Eski Siverek Belediye Başkanı)-Siverek,
Abdulkerim Ceylan (Mele Abdulkerim-DDKO Üyesi-TİP Büyük Kongre Delegesi)-Batman,
Abdulmelik Fırat (1957-60 ve 1991-95 Erzurum Milletvekili-HAK-PAR Eski Genel Başkanı)-Hınıs,
Abdurrahim Türk (1965-73 Mardin Milletvekili)-Derik,*
Abdurrahman Alaca (Şair Edo Deran-Avukat)-Kars,
Abdurrahman Dürre (Emekli Müftü)-Malazgirt,
Ahmed Arif (Şair-Gazeteci)-Diyarbekir,
Ahmet Karlı (DDKO Üyesi-Avukat)-Siverek,
Ahmet Kaya (Müzisyen)-Malatya,
Ahmet Kızıler (DDKO Üyesi)-Tercan,
Ahmet Yıldırım (ODTÜ Öğrencisi)-Bingöl,
Alaybey Atalay (TİP Üyesi)-Göle,
Ali Haydar Emre (DDKO Üyesi-Avukat)-Muş,
Ali Karabaş (ASK-DER Üyesi)-Çermik,
Ali Karahan (49’lar Davası Sanığı-1965-69 Hakkâri Milletvekili-Hukukçu)-Siverek,
Ali Özcan (DDKO Üyesi-Öğretmen)-Varto,
Ata Vesek (DDKO Üyesi-Diş Hekimi)-Cizre,*
Avni Gökoğlu (DDKO Üyesi)-Suruç,*
Aydın Saraç (Memur)-Muş,
Bahattin Eryılmaz (Avukat)-Doğubayazıt,
Baki Danışman(ASK-DER Üyesi)-Cizre
Berrin Yavuz Mütevellizade-Bingöl,
Bubo Kumruaslan (TİP Büyük Kongre Delegesi)-Viranşehir,
Celal Narçın (DDKO Üyesi)-Patnos,
Celal Paydaş (1977-80 Urfa Milletvekili-Avukat)-Hilvan,
Cemil Haspolat (İş adamı)-Bitlis,
Cevdet Postacıoğlu (TİP Büyük Kongre Delegesi)-Van,
Davut Özcan (TİP Büyük Kongre Delegesi)-Derik,
Dilaver Yıldırım-Dersim,*
Edip Karahan (23’ler Davası Sanığı-Dicle Fırat Dergisi Kurucu veYazarı)-Derik,
Ekrem Karahan (DDKD Üyesi)-Siverek,
Emin İl (DDKO Üyesi)-Siverek,
Enis Eren-Dersim,
Enver Aytekin (23’ler Davası Sanığı-Sosyal Yayınları Kurucusu)-Siirt,
Enver Taştan (DDKO Üyesi-Avukat)-Karayazı,
Erdinç Uzunoğlu (DDKO Üyesi-Avukat)-Bismil,
Erdoğan Teomete (Avukat)-Doğubayazıt,
Fahrettin Bukarlı (DDKO Üyesi)-Bismil,
Fahri Kurt DDKO Üyesi-Öğretmen)-Ergani,
Faik Bucak (TKDP Kurucusu-Avukat)-Siverek,*
Faruk Sayın (Memur)-Muş,
Faruk Vakıfahmetoğlu (DDKO Üyesi)-Lice,
Fehmi Demir (HAK-PAR Genel Başkanı)-Cihanbeyli
Felat Cemiloğlu (Eski Diyarbekir Ticaret Odası Başkanı)-Diyarbekir,
Ferit Öngören (Gazeteci-Yazar-Çizer)-Bismil
Ferit Uzun (DDKO Üyesi)-Siverek,*
Fevzi Dağlı (DDKO üyesi-Öğretmen)-Siverek,
Galip Elçi-Bingöl,
Gıyaseddin Emre (1954-1960 Muş Milletvekili)-Muş,
Hacı İl (Avukat)-Siverek,
Halit Vural (Memur)-Muş,
Hamreş Reşo (Politikacı)-Adıyaman,
Hasan Acar (DDKO Üyesi)-Ergani,
Hasan Deniz (İş Adamı)-Gerger,
Haydar Aksu (49’lar Davası Sanığı-Avukat)-Kiğı,
Hikmet Buluttekin (DDKO Üyesi)-Kulp,
Hikmet Fidan (HADEP Kurucusu-Öğretmen)-Mardin*
Hüseyin Kiraz (Diş Hekimi)-Siverek,
Hüseyin Musa Sağnıç (Feqi Hüseyin)-Tatvan,
Hüseyin Sarıtaş (Tercüman-Yazar)-Kiğı,
İbrahim Kutlay (Terzi)-Karaköse,
İdris Arıkan (1973-77, 1987-91 Siirt Milletvekili ve 1979-80 Siirt Senatörü)-Siirt,
İhsan Biçici (Şair-Avukat)-Diyarbekir,
İhsan Yavuztürk (DDKO Üyesi)-Suruç,
İsa Geçit (DDKO Üyesi-Öğretmen)-Karaköse,
İsmail Hakkı Mütevellizade (DDKD Üyesi-Mühendis)-Bingöl,
İsmail Vesek (Doktor)-Cizre
İzzet Şahin (DTCF Öğrencisi)-Suruç,
Kahraman Gündüz Güzel-Ergani,
Kemal Aras (Mao Kemal-DDKO Üyesi-Avukat)-Karaköse,
Kenan Aras (Öğretmen)-Karaköse,
Kemal Badıllı (1961-69 Urfa Milletvekili-Avukat)-Urfa,
Kemal Bingöllü (23’ler Davası Sanığı-Avukat)-Bingöl,
Kemal Ezber (Eski Belediye Başkan Yardımcısı-Öğretmen)-Diyarbekir,
Kemal Sevim (DDKO Üyesi)-Hınıs,
Kurtuluş Parlak (ASK-DER Üyesi)-Gevaş,*
Mahmut Baksi (Yazar)-Kozluk,
Mahmut Okutucu (Mele Mahmut-DDKO Üyesi-TİP Büyük Kongre Delegesi)-Silvan,
Mahsun Kırtaş (Doktor)-Malazgirt,
Medet Serhat (49’lar Davası Sanığı-Avukat)-Iğdır,*
Mehmet Cantekin (DDKO Üyesi)-Adıyaman,*
Mehmet Demir (DDKO Üyesi)-Kızıtepe,
Mehmet Emin Kotan (DDKO Üyesi)-Doğubayazıt,
Mehmet İz (ASK-DER Üyesi-Öğretmen)-Ergani,
Mehmet Kahraman (Müdür Mehmet-Öğretmen)-Karaköse,
Mehmet Nuri Görkey (Din Görevlisi)-Suruç,
Mecit Hun (Politikacı)-Iğdır,
Mehmet Şirin Baltaş (DDKO Üyesi)-Kozluk,
Mehmet Tüysüz (DDKO Üyesi-Avukat)-Hilvan,*
Mehmet Uzun (Rızgari Dergisi Sorumlu Müdürü-Yazar)-Siverek,
Mithat Bilici (Eski Diyarbekir Belediye Başkan Vekili)-Silvan,
Muhterem Biçimli (DDKO Üyesi-TİP Büyük Kongre Delegesi)-Silvan,
Musa Anter (49’lar ve 23’ler Davası Sanığı-İleri Yurt ve Dicle Fırat Yazarı)-Nusaybin,*
Mustafa Aydın (DDKO Üyesi)-Kağızman,
Mustafa Aksakal (Ankara DDKD Kurucusu)-Hilvan,
Mustafa Budak (Öğretmen)-Dersim,
Mustafa Özbay (Eczacı Mustafa)-Doğubayazıt,
Mustafa Ramanlı (49’lar Davası Sanığı)-Batman,
Mustafa Subaşı (Avukat)-Ergani,
Mürsel Delen (ASK-Der Üyesi)-Van,*
Nazım Sönmez (Matbaacı Nazım-DDKO Üyesi-TİP Büyük Kongre Delegesi))-Diyarbekir,
Nazif Kaleli (Yazar-Öğretmen)-Bulanık,
Nazmi Balkaş (49’lar Davası Sanığı-Eski Lice Belediye Başkanı)-Lice,
Necati Siyahkan (49’lar Davası Sanığı-DDKO Üyesi-Avukat)-Siverek,
Necmettin Büyükkaya (DDKO İstanbul Kurucu Başkanı)-Siverek,*
Necmettin Yazıcı (Neco Hoca-DDKO Üyesi-Öğretmen)-Van,
Nedim Dağdeviren (İsveç Kürt Kitaplığı Kurucusu)-Bismil,
Nevzat Nas-Kızıltepe,
Nevzat Sağnıç (ASK-DER Üyesi)-Tatvan,
Nihat Elçi-Bingöl,
Nihat Geboloğlu (Xoşo Nihat-SBF)-Bitlis
Niyazi Tatlıcı (Terzi Niyazi Usta-TİP Büyük Kongre Delegesi)-Silvan,
Niyazi Yıldızhan (Keko Niyazi-AÜ Hukuk Fakültesi Öğrencisi)-Çüngüş,*
Nurettin Basut (HAK-PAR Kurucusu-Öğretmen)-Karaköse,
Nurettin Ergün (Eski Diyarbekir Belediye Başkan Yardımcısı)-Diyarbekir,
Nuri Bingöl (DDKO Üyesi-Avukat)-Hınıs,
Nuri Yaman (2007-211 Muş Milletvekili)-Malazgirt
Nusret Kılıçaslan (DDKO Üyesi)-Kızıltepe,
Nüzhet Bilici (Memur)-Silvan,
Orhan Alpaslan (Eski Ağrı Belediye Başkanı)-Karaköse,*
Orhan Kotan (Şair- Rızgari ve Kürdistan Press yazarı)-Muş,
Orhan Talun (Özgürlük Yolu Dergisi Sorumlu Müdürü)-Bitlis,
Osman Alabay (Türkiye İşçi Partisi Büyük Kongre Delegesi)-Yunak
Ömer Ayna (DDKO Üyesi)-Piran,*
Ömer Çetin (DDKO ve DDKD Üyesi)-Bismil,
Ömer Kan (DDKO Üyesi)-Ergani,
Örfi Akkoyunlu (49’lar Davası Sanığı-İş Adamı)-Pötürge,
Remzi Raşa (Ressam)-Antakya
Resul Altınok-Kiğı,*
Reşit Güçkıran (Kürt Reşit-TİP Üyesi)-Antep
Rodi Demirkapı (Doktor)-Palu,
Sabri Demirkol (TİP Büyük Kongre Delegesi)-Kiğı,
Sait Bingöl (49’lar Davası Sanığı-Serbest Mali Müşavir)-Bingöl,
Sait Elçi (49’lar ve 23’ler Davası Sanığı-Serbest Muhasebeci) –Bingöl,*
Sait Kırmızıtoprak (Doktor Şıvan- 49’lar Davası Sanığı)-Dersim,*
Saki Seydagil (Mühendis)-Muş,
Salih Sıtkı (DDKO Üyesi-Avukat)-Hakkâri,
Selim Dindar (İş Adamı)-Cizre,*
Siraç Bilgin (Doktor)-Bingöl,
Süleyman Kutlay-Karaköse,
Süleyman Seydan (DDKO Üyesi-Avukat)-Siverek,
Şakir Elçi (DDKO Üyesi-Avukat)-Bingöl,*
Şerafettin Elçi (49’lar Davası Sanığı-1977-80 Mardin, 2011-2012 Diyarbekir Milletvekili-Eski Bayındırlık Bakanı-Avukat)-Cizre,
Şeref Obay (DDKO Üyesi)-Ergani,
Şerif Bayram-Batman,
Şevket Akalın (İş Adamı)-Şırnak,*
Şeyhmus Önen (Avukat)-Derik
Tahsin Avcı (TİP Büyük Kongre Delegesi)-Muş,
Turgut Akın (49’lar Davası Sanığı-Avukat)-Ergani,
Vahit Başaran (DDKO Üyesi-Avukat)-Haymana
Vedat Aydın (DDKD Üyesi-Öğretmen)-Bismil,*
Veysel Öngören (Şair)-Bismil,
Yahya Bozkurt (TİP Büyük Kongre Delegesi)-Muş,
Yaşar Can (DDKO Üyesi)-Ergani
Yaşar Gündoğdu (ASK-DER Üyesi)-Bitlis,*
Yavuz Çamlıbel (49’lar Davası Sanığı)-Doğubayazıt,
Yavuz Koçoğlu (DHKD Üyesi-DBP Genel Başkan Yardımcısı)-Bulanık
Yımaz Güney (Sinema Sanatçısı-Yazar)-Siverek,
Yusuf Azizoğlu (İleri Yurt Dergisi Kurucularından-1950-57 ve 1960-70 Diyarbekir Milletvekili-Eski Sağlık Bakanı)-Silvan,
Yusuf Bayhan (Öğretmen)-Diyadin
Yusuf Ekinci (DDKO Üyesi-Avukat)-Lice,*
Yusuf Kaçar (49’lar Davası Sanığı)-Dersim,
Yücel Önen (Eski Diyarbekir Barosu Başkanı)-Diyarbekir,
Yümnü Budak (DDKO Ankara Kurucu Başkanı)-Hazro,
Zeki Bozalan (İş Adamı)-Diyarbekir,
Ziya Karahan (Memur)-Siverek,
Zeki Atsız (Sendikacı)-Bingöl,
Zeki Tekeş (DDKO Üyesi)-Silvan,
Ziya Şerefhanoğlu (49’lar Davası Sanığı-1964-67 Bitlis Senatörü-Avukat)-Bitlis,
Zülküf Özel (Öğretmen)-Piran,
Zülküf Şahin (TİP Üyesi-Eski FKF Genel Başkanı-Avukat)-Muş.

*İşkence sonucu veya vurularak öldürülmek suretiyle kaybettiklerimiz.