Suudi Arabistan’ın, İstanbul konsolosluğuna gittikten sonra kendisinden haber alınamayan Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın oradaki sorgusu sırasında çıkan terslik sonucu öldürüldüğüne yönelik bir açıklama yapmaya hazırlandığı iddia edilmişti. Başkan Trump, Dışişleri Bakanı Mike Pompeo Suudi Arabistan’dayken Veliaht Prens Muhammed Bin Selman’la görüştü.
Trump, Muhammed Bin Selman’ın kendisine İstanbul’daki Suudi Arabistan konsolosluğunda neler olduğuna ilişkin bilgisinin olduğunu kesin bir dille yalanladığını söyledi. Trump Twitter mesajında, “Telefon görüşmesi esnasında Pompeo’nun yanındaydı. Bu konuyla ilgili kapsamlı bir soruşturma başlatıldığını ve bu soruşturmanın hızla genişleteceğini söyledi. Yakında sorular cevap bulacak” diye yazdı.
Washington Post pasaportları yayınladı
Washington Post gazetesinin konuyla ilgili yayımladığı yeni bir habere göre de, Türk yetkililer Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı olayında parmağının olduğunu iddia ettiği 7 kişinin pasaport sayfalarını gazeteyle paylaştı. Pasaport sayfalarını kimlik ve fotoğraf bölümlerini gizleyerek yayımlayan gazete, buna gerekçe olarak da bu kişilerin kimliklerinin bağımsız olarak doğrulanamamış olmasını gösterdi.
Trump yönetiminden üst düzey bir yetkili de Reuters haber ajansına yaptığı açıklamada,” Suudi Arabistan’la ilişkiler önemli ancak bu diğer konuları görmezden geleceğimiz anlamına da gelmiyor” dedi.
Beyaz Saray yetkilileri bir yandan da Kaşıkçı’nın öldürülmesi olayından olumsuz etkilenen ilişkilerin İran’a baskı uygulama planını da raydan çıkarmasından endişe ediyor. New York Times gazetesine konuşan yetkililere göre Suudi Arabistan ikileminin Trump yönetimi açısından zamanlaması dikkat çekici. 4 Kasım itibariyle İran’a yönelik bu kez enerji sektörünü hedef alacak olan ikinci tur yaptırımlar devreye giriyor.
Senatör Graham’dan Sert Tepki: ‘Suudi Veliaht Prens Kontrol Dışı’
Suudi Arabistan’ın İstanbul konsolosluğuna gittikten sonra kendisinden haber alınamayan Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürüldüğü iddiasının daha da ağırlık kazanmasıyla Amerikan siyasetinde tepkilerin dozu arttı. Deneyimli Cumhuriyetçi senatör Lindsey Graham Suudi Arabistan’la silah anlaşmasının askıya alınması talebinde bulundu.
Başkan Trump’ın güçlü destekçilerinden biri olan Senatör Graham Fox News’a açıklamasında, bugüne kadar Senato’da Suudi Arabistan destekçisi olduğunu ifade etti ancak son yaşanan olayın Suudi Arabistan’la ilişkiler konusunda bakış açısını değiştirdiği mesajını verdi.
Başkan Trump Suudi gazetecinin kontrol dışı unsurlarca hedef alınmış olabileceği ihtimalini dile getirmişti. Cumhuriyetçi senatör Lindsay Graham da röportajda Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed Bin Selman’ı özellikle hedef aldı. “Bu adamı Türkiye’deki konsoloslukta öldürttü. Bunu görmezden mi geleyim? Kullanılmış, suistimal edilmiş hissediyorum” dedi.
Muhammed Bin Selman için “kontrol dışı veliaht prens” ifadesini kullanan Senatör Graham, “Ben olsam o görevde olduğu sürece silah satışını askıya alırdım” dedi. Veliaht prensin Suudi Arabistan’ın en güçlü destekçisi olan Trump gibi birisini neden zor durumda bıraktığını sorgulayan Cumhuriyetçi senatör, “Bu adam gitmek zorunda” dedi.
Lobi şirketleri Suudilerle sözleşmeleri iptal ediyor
İş dünyasından da Cemal Kaşıkçı olayına tepkiler var. Çok sayıda şirket ve medya kuruluşu gelecek günlerde Suudi Arabistan’da düzenlenmesi planlanan yatırım konferansına katılmaktan vazgeçmişti. Amerika Maliye Bakanı Steve Mnuchin’in Riyad’da yapılacak yatırım konferansına katılması bekleniyor.
Amerika’da Suudi Arabistan adına lobi faaliyetinde bulunan iki şirket de Suudi Arabistan’la sözleşmelerini iptal ettiklerini duyurdu. Washington Post’un haberine göre, Glover Park adlı Demokrat Parti’den eski siyasetçilerin kurduğu lobi şirketi Suudilere hükümet bağlantılı işlerde yardımcı olmak için ayda 150 bin dolar ücret alıyordu. Şirket 2 yıllık sözleşmesini iptal ettiğini açıkladı.
Cumhuriyetçilerin desteklediği lobi şirketi BGR Group da Suudi hükümetiyle olan aylık 80 bin dolarlık sözleşmesini iptal etti. Şirketten yapılan açıklamada “BGR artık Suudi Arabistan için çalışmıyor” denildi. Geçtiğimiz hafta da Harbour Group adlı lobi firması Suudi Arabistan’la ilişkisini kestiğini duyurmuştu.
“Veliaht Prensin kardeşi Suudi büyükelçi Amerika’ya dönmeyecek”
Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Suudi Arabistan’ın İstanbul konsolosluğuna gittikten sonra kendisinden haber alınamayan Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürüldüğü ihtimalinin ağırlık kazandığı dönemde Suudi Arabistan’da temaslarda bulunmuş, onu Riyad’da karşılayanlar arasında Suudi Arabistan’ın Amerika Büyükelçisi Prens Halid bin Selman da yer almıştı. Prens Halid bin Selman aynı zamanda Veliaht Prens Muhammed Bin Selman’ın da en küçük kardeşi. Geçtiğimiz hafta Washington’dan Riyad’a giden Prensin Riyad’dan Washington’a dönmeyeceği belirtiliyor.
Trump: “Suudi Arabistan’da Finansal Bir Çıkarım Yok”
Trump yönetimi ise Suudi Arabistan’a silah satışından geri adım atmaya niyetli değil. Trump, geçen günlerde Oval Ofis’te yaptığı açıklamada Suudi Arabistan’la 110 milyar dolarlık silah anlaşmasını gündeme getirmiş, Suudilerin bu silahları Amerika’dan almazlarsa Rusya ya da Çin’den alacaklarını dile getirmişti.
Başkan Trump Salı günü Twitter üzerinden paylaştığı mesajda da “Kayıtlara geçsin diye söylüyorum. Suudi Arabistan’da herhangi bir finansal çıkarım yok” diye yazdı. Trump’ın neden böyle bir açıklama yapma gereği duyduğu net olarak anlaşılamadı ancak bazı medya kuruluşları Trump’ın Suudilerle daha önce yaptığı gayrimenkul anlaşmaları konusunda övündüğünü hatta bir keresinde yatını Suudi bir prense sattığını iddia etmişti.