Türkiye-Almanya arasında aylar süren müzakerelerin ardından Alman hükûmeti çok sayıda Türkiye vatandaşını sınır dışı etmeye başladı. Alman basınında Türkiye'nin Almanya'dan her hafta 500 kadar vatandaşını geri almayı teklif ettiği ve daha önce kabul etmediği charter uçuşları da adının "özel uçuş" olarak değiştirilmesi halinde kabul etmeye hazır olduğu yazıldı. Haberlere göre Türkiye, bunlar karşılığında kısa vadede Almanya'ya vize randevularında iyileşme, uzun vadede ise Almanya'ya vize serbestisi talep ediyor.
Alman yayın organı FAZ'a göre ilk etapta toplam 200 Türkiye vatandaşı, çeşitli tarifeli seferlerle Türkiye'ye gönderilecek. FAZ'ın hükûmet çevrelerinden öğrendiğine göre bu, Türkleri sınır dışı etme kampanyasının sadece başlangıcı.
13 bin 500'den fazla Türkiye vatandaşı ülkeyi terk etmek zorunda
Almanya'daki 13 bin 500'den fazla Türkiye vatandaşı ülkeyi terk etmek zorunda. Hükûmet kaynakları, Türkiye'nin Almanya'dan haftada 500 kadar vatandaşını geri almayı teklif ettiğini aktardı. Buna ilişkin hazırlıklar devam ediyor. Türkiye hala sınır dışı işlemlerinin charter uçuşlarla yapılmasına izin vermiyor. Ancak, “özel uçuşlar” olarak adlandırılması halinde bu tür uçuşları kabul etmeye hazır görünüyor.
Türkiyeli sığınmacıların aslında 2023 Ekim'inde sınır dışı edilmeye başlanması gerekiyordu. Geçen kasım ayında Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Almanya Başbakanı Olaf Scholz arasında gerçekleşen görüşmeden bu yana bu konuda ilerleme kaydedilmiş gibi görünüyor.
Türkiye vatandaşı sığınmacıların sayısı bir önceki yıla göre yüzde 150'den fazla artarak geçen yıl keskin bir artış yaşadı. Türkiye, Almanya'ya gelen sığınmacıların menşeleri arasında Suriye'den sonra ikinci sıraya yerleşti. Düşük koruma kotası nedeniyle, ülkeyi terk etmesi gereken Türklerin sayısı da hızla arttı.
FAZ'ın haberine göre; bir süre önce Almanya, Türkiye'ye ülkeyi terk etmek zorunda kalan 200 vatandaşının ismini içeren bir liste gönderdi. Türkiye bu isteğe olumlu yanıt verdi. Alman makamları, sınır dışı işlemleri için başkonsolosluklarla iş birliğinin "tamamen sorunsuz" bir şekilde yürütüleceğine dair güvence verdi.
Türkiye, "charter uçuş" kriterinden vazgeçti mi?
Türkiye şimdiye kadar imajına zarar vereceği endişesiyle sınır dışı işlemlerinin charter uçuşlarla yapılmasına izin vermiyordu. Ankara, Suriye ve Afganistan gibi diğer menşe ülkelerle aynı kategoride ele alınmak istemiyordu. Bu hassasiyet nedeniyle önceki sınır dışı işlemleri sadece tarifeli uçuşlarla yapılıyordu ve bu da sınır dışı işlemlerinin sayısını sınırlıyordu.
Türkiye şimdi resmî olarak “özel uçuşlar” olarak adlandırılması halinde gelecekte charter uçuşlarını kabul etmeyi kabul etmiş görünüyor. FAZ, "Türk tarafının Alman hükümetine, bu modelin kullanılması halinde haftada 500'e kadar sınır dışı işleminin mümkün olduğunu söylediği anlaşılıyor" diye yazdı.
Türkiye karşılığında ne alıyor?
Alman gazetesi FAZ, Türkiye'nin bu düzeyde bir iş birliğine rağmen karşılığında "şaşırtıcı derecede az şey" aldığını yazdı. Gazetenin aktardığına göre; Türkiye'nin uzun vadeli hedefleri arasında Almanya'ya vizesiz seyahat olduğu Alman yetkililer tarafından söylendi. Ancak kısa vadede Almanya yalnızca vize başvurularını daha hızlı işleme koyma sözü verdi. Hatta gazetenin haberine göre; Almanya İçişleri Bakanlığı, bu konuyla ilgili olarak Türk Dışişleri ile görüştü.
AB, 2016'daki mülteci anlaşmasının bir parçası olarak Türkiye'ye belirli koşullar altında vizesiz seyahat sözü vermişti ancak hem bunun yerine getirilmemiş olması hem de hali hazırda vize alımıyla ilgili yaşanan sıkıntılar Türkiye'nin hayal kırıklığını artırıyor. Türkiye, terörizm mevzuatı ve veri koruma reformları da dahil olmak üzere o dönemde belirlenen 72 kriterden bazılarını hala yerine getirmiş değil. Bununla birlikte, Türkiye'den sığınma talebinde bulunanların sayısı yüksek olduğu sürece, koşulları yerine getirse bile ülkeye vizesiz seyahat hakkı verilip verilmeyeceği tartışmalı.
"Peki ama Türkiye neden uzun süredir sınır dışı etmeyi reddettiği insanları şimdi sınır dışı etmeye hazır?" diye soran FAZ, Erdoğan ile Scholz arasında geçen kasım ayında gerçekleşen görüşmede sınır dışı konusunun ele alındığını ve Scholz'un Türkiye'ye bu konuda "sağlam bir mekanizma" kurulması gerektiği talebini ilettiğini yazdı. (T24)
