Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell'in ofisinden, İran'da 22 yaşındaki Jina Emini’nin polis nezaretinde işkence sonucu hayatını kaybetmesinin birinci yılı dolayısıyla yazılı açıklama yapıldı.

Tahran yönetiminin Emini'nin ölümünün fitilini ateşlediği protestolara verdiği yanıtın "yüzlerce ölüme, binlerce haksız gözaltı ve zarara yol açtığının" belirtildiği açıklamada, ülkede düşünce ve ifade özgürlüğünün kısıtlandığı, insan hakları durumunun kritik olmaya devam ettiği vurgulandı.

Açıklamada, İran'a kamusal ve özel hayatta kadınlara ve kız çocuklarına yönelik her türlü sistemik ayrımcılığın yanı sıra idam cezasının kaldırılması çağrısında bulunuldu.

İran'ın, taraf olduğu ilgili uluslararası anlaşmalar uyarınca Birleşmiş Milletler yetkililerinin veri toplamak için ülkeye serbestçe erişimlerine izin vermeye davet edildiği açıklamada, "AB, şiddet ve insan hakları ihlallerinin faillerinin hesap vermesini talep etmeye devam edecek" ifadesi kullanıldı.

Açıklamada, "AB, ayrıca İran'a, AB ve AB-İran çifte vatandaşları da dahil olmak üzere, kabul edilemez ve hukuka aykırı keyfi gözaltı uygulamasına derhal son vermesi ve bu kişileri derhal serbest bırakması çağrısında bulunur" denildi.

Açıklamada, şunlar kaydedildi:

"AB ve üye devletleri, İranlı kadınların ve erkeklerin temel haklarına ve isteklerine güçlü destek verdiklerini bir kez daha teyit ediyor. Sonuç olarak, İran'daki insan hakları durumuyla ilgili endişe verici konuları ele almak için elimizdeki tüm uygun seçenekleri değerlendirmeye devam ediyoruz."

Ne olmuştu?

İran'ın başkenti Tahran'da 13 Eylül 2022'de "ahlak polisi" olarak bilinen İrşat devriyeleri tarafından gözaltına alındıktan sonra rahatsızlanarak hastaneye kaldırılan 22 yaşındaki Emini 16 Eylül'de yaşamını yitirmişti.

Emini'nin ölümü üzerine memleketi Seqiz’da 17 Eylül 2022'de başlayan gösteriler, Rojhilat ve İran geneline yayılarak yönetim karşıtı protestolara dönüşmüştü.

Aylarca süren olaylarda çok sayıda gösterici öldürülmüş, yüzden fazla da emniyet görevlisi hayatını kaybetmişti.