ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı’nın (CIA) eski direktörü ve Irak ile Afganistan’daki ABD kuvvetlerinin eski komutanı General David Petraeus, İran’ın hava ve füze savunma sistemlerinin ABD ve İsrail tarafından düzenlenen son saldırılarda “yok edildiğini” söyledi. Ancak Petraeus’a göre, İran’ın nükleer programını durdurmak için diplomasi hâlâ kaçınılmaz.

Salı günü Al Arabiya’ya konuşan Petraeus, 12 gün süren askeri operasyonu “son derece etkileyici” olarak nitelendirdi ve İsrail ile ABD arasındaki kusursuz koordinasyona dikkat çekti.

“İran’ın tüm hava ve balistik füze savunma sistemleri yok edildi, bunu rahatlıkla söyleyebilirim,” diyen Petraeus, “12 gün boyunca ne bir İsrail ne de bir ABD uçağı isabet aldı ya da düşürüldü,” ifadelerini kullandı.

“Nükleer Tesislerde Büyük Hasar”

Petraeus, İran’ın nükleer altyapısına verilen zararın da “çok çok büyük” olduğunu söyledi ancak programın tamamen yok edildiğini söylemek için erken olduğunu belirtti.

“Fordow’daki dağın içine ne kadar nüfuz edildiğini bilmiyoruz... Hâlâ bir miktar zenginleştirme kapasitesi ya da yüksek oranda zenginleştirilmiş uranyum olabilir,” dedi. “Hasar tespiti zaman alır.”

Askeri Başarı Yeterli Değil

Askeri başarıya rağmen Petraeus, çözümün diplomatik kanallardan geçmesi gerektiğini vurguladı.

“İran’la mutlaka bir diyalog kurulmalı,” diyen Petraeus, “İran nükleer programından vazgeçmeli. Olağanüstü potansiyele sahip bir ülke ama bu potansiyeli, bölgede sorun çıkarmaya odaklandığı için gerçekleştiremiyor,” ifadelerini kullandı.

Petraeus ayrıca, İran’ın nükleer enerjiyi barışçıl amaçlarla kullanmak istemesi halinde zenginleştirilmiş uranyumun dışarıdan temin edilmesi gerektiğini belirtti ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (UAEA) sınırsız denetim hakkı olması gerektiğini söyledi.

Bölgedeki Dengeler Değişiyor

Petraeus, bölgedeki değişen dengelere de dikkat çekti. Suriye’de Beşar Esad rejiminin çöküşü ve yerine geçen yeni lider Ahmed el-Şara’ya şans tanınması gerektiğini ifade etti.

Ayrıca İran’a bağlı Hizbullah, Husiler ve Irak’taki Şii milis grupların da yoğun askeri baskı sonucu zayıflatıldığını belirtti.

Buna rağmen İran rejiminin çöküşünün yakın olduğuna dair yorumlara temkinli yaklaşan Petraeus, “Rejimin yerini alacak güçlü bir figür henüz yok,” dedi ancak rejim içinden bir ismin halefiyet sürecine yön verebileceğini söyledi.

İsrail’in Yeni Stratejisi

İsrail’in bölge genelindeki askeri operasyonlarının aşırıya kaçtığına dair eleştirileri reddeden Petraeus, 7 Ekim saldırılarını hatırlatarak, “İsrail tarihinin en korkunç gününü yaşadı, bu tepki gayet yerinde,” dedi.

İsrail’in stratejik tutumunu değiştirdiğini ve artık tehditlerin oluşmasını beklemeden önleyici müdahalede bulunacağını vurgulayan Petraeus, askeri müdahalelerin İran’ın nükleer tehdidini ortadan kaldırmak için tek başına yeterli olmayacağını da ekledi.

“İran, içinde bulunduğu son derece zayıf durumu iyi analiz etmeli,” diyerek sözlerini tamamladı.