Türkiye Ä°çiÅŸleri Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, 81 il valiliÄŸine "sokaÄŸa çıkma kısıtlaması" ile ilgili genelge gönderdi.

Genelgede, yeni tip koronavirüs salgınının görüldüÄŸü andan itibaren, SaÄŸlık Bakanlığı ve Bilim Kurulunun önerileri, CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan'ın talimatları doÄŸrultusunda, bunun toplum saÄŸlığı ve kamu düzeni açısından oluÅŸturduÄŸu riski yönetme, sosyal izolasyonu temin, sosyal mesafeyi koruma ve yayılım hızını kontrol altında tutma amacıyla birçok tedbirin uygulandığı belirtildi.

Salgının halk saÄŸlığı açısından oluÅŸturabileceÄŸi riskleri yönetebilmek adına alınabilecek ek tedbirlerin bugün ErdoÄŸan baÅŸkanlığındaki CumhurbaÅŸkanlığı Kabinesinde deÄŸerlendirildiÄŸi bildirildi.

Genelgede, bugüne kadar alınan tedbirlerin, salgının yayılım hızının düÅŸürülmesine etkisinin en üst noktaya taşınabilmesi amacıyla, büyükÅŸehir statüsündeki 14 il ile Zonguldak'ı kapsayacak ÅŸekilde, Ä°l Ä°daresi Kanunu ile Umumi Hıfzıssıhha Kanunu'nun ilgili maddeleri uyarınca il valileri tarafından belirtilen ek tedbirlerin alınması gerektiÄŸi ifade edildi.

Genelge kapsamında, 29 Mayıs saat 24.00 ile 31 Mayıs saat 24.00 arasında istisnalar hariç olmak üzere büyükÅŸehir statüsündeki Ankara, Balıkesir, Bursa, EskiÅŸehir, Antep, Ä°stanbul, Ä°zmir, Kayseri, Kocaeli, Konya, Manisa, Sakarya, Samsun ve Van ile Zonguldak olmak üzere, toplam 15 il sınırlarındaki vatandaÅŸların sokaÄŸa çıkmaları kısıtlandı.

Açık Olacak Ä°ÅŸ Yeri, Ä°ÅŸletme ve Kurumlar

SokaÄŸa çıkma kısıtlamasının günlük hayata etkisini en az düzeyde tutmak amacıyla, sokaÄŸa çıkma kısıtlaması öncesinde 29 Mayıs Cuma günü market, bakkal, manav, kasap ve kuruyemiÅŸçiler saat 23.00'e kadar faaliyetlerine devam edebilecek.

Kısıtlamanın olduÄŸu 30 Mayıs Cumartesi günü market, bakkal, manav, kasap ve kuruyemiÅŸçiler 10.00-17.00 saatlerinde faaliyet gösterebilecek.

VatandaÅŸlar (65 yaÅŸ ve üzeri ile 18 yaÅŸ ve altında bulunanlar hariç) zorunlu ihtiyaçlarının karşılanmasıyla sınırlı olmak ve araç kullanmamak ÅŸartıyla (engelli vatandaÅŸlar hariç) ikametlerine en yakın market, bakkal, manav, kasap ve kuruyemiÅŸçilere gidip gelebilecek.

Aynı saatler arasında market, bakkal, manav, kasap ve kuruyemiÅŸçiler evlere/adrese servis ÅŸeklinde de satış yapabilecek.

30 Mayıs Cumartesi ve 31 Mayıs Pazar günleri ekmek üretiminin yapıldığı fırın ve/veya unlu mamul ruhsatlı iÅŸ yerleri ile buraların sadece ekmek satan bayileri, ayrıca tatlı üretiminin yapıldığı/satıldığı iÅŸ yerleri açık olacak. (Bu iÅŸ yerlerinde sadece ekmek, unlu mamul ve tatlı satışı yapılacak.)

Söz konusu günler, vatandaÅŸların dışarı çıkamadığı saatlerde tatlı satışı yapan iÅŸ yerleri sadece eve/adrese servis ÅŸeklinde satış yapabilecek.

Kısıtlamanın olduÄŸu günler, sadece evlere paket servis ÅŸeklinde hizmet sunmak üzere lokanta ve restoran tarzı iÅŸ yerleri, ilaç, tıbbi cihaz, tıbbi maske ve dezenfektan üretimi, nakliyesi ve satışına iliÅŸkin faaliyetleri yürüten iÅŸ yerleri, kamu ve özel saÄŸlık kurum ve kuruluÅŸları, eczaneler, veteriner klinikleri ve hayvan hastaneleri, zorunlu kamu hizmetlerinin sürdürülmesi için gerekli kamu kurum ve kuruluÅŸları ile iÅŸletmeler (Havalimanları, limanlar, sınır kapıları, gümrükler, karayolları, huzurevleri, yaÅŸlı bakım evleri, rehabilitasyon merkezleri, acil çaÄŸrı merkezleri, AFAD birimleri, Vefa Sosyal Destek birimleri, Göç Ä°daresi, PTT vb.), valilikler/kaymakamlıklar tarafından yerleÅŸim merkezleri için her 50 bin nüfusa bir adet ve il sınırları içinden geçen ÅŸehirlerarası kara yolu ve varsa otoyol üzerinde her 50 kilometre için bir adet olmak üzere belirlenecek sayıda akaryakıt istasyonu ve lastik tamircisi (Bu madde kapsamında açık olacak akaryakıt istasyonları ile lastik tamircileri kura yöntemiyle belirlenecek ve nöbetçi akaryakıt istasyonlarının marketleri hizmet verecek.) açık olacak.

DoÄŸal gaz, elektrik, petrol sektöründe stratejik olarak faaliyet yürüten büyük tesis ve iÅŸletmeler (Rafineri ve petrokimya tesisleri ile termik ve doÄŸalgaz çevrim santralleri gibi), içme suyu dolum tesisleri ile içme suyu, gazete ve mutfak tüpü dağıtımını yapan ÅŸirketler, hayvan barınakları, hayvan çiftlikleri ve hayvan bakım merkezleri, saÄŸlık hizmetlerinin kapasitesini artırmaya yönelik acil inÅŸaat, donanım vb. faaliyetleri yürüten iÅŸletme/firmalar, bulunduÄŸu yerin il/ilçe Hıfzıssıhha Kurulu tarafından izin verilmesi ÅŸartıyla makarna, un ve unlu mamuller, süt, et, balık üretimi gibi temel gıda maddelerinin üretiminin yapıldığı tesisler ve kağıt, kolonya üretimi baÅŸta olmak üzere hijyen malzemeleri ile bu malzemelerin üretimi için ihtiyaç duyulacak ham maddelerin üretiminin yapıldığı tesisler, yurt içi ve dışı taşımacılık (Ä°hracat/ithalat/transit geçiÅŸler dahil) ve lojistiÄŸini yapan firmalar, oteller ve konaklama yerleri, gıda, temizlik ve ilaç gibi sektörlere ambalaj saÄŸlayan üretim tesisleri faaliyet gösterecek.

Çalışanları inÅŸaat alanında/maden alanında bulunan ÅŸantiyede konaklayarak yapımı veya çalışması devam eden büyük inÅŸaatlar ile madenler (Bu madde kapsamında inÅŸaat ve konaklama aynı ÅŸantiye alanı içinde ise izin verilir, baÅŸka bir yerden çalışanların gelmesine ve ÅŸantiyede kalanların baÅŸka bir yere gitmelerine izin verilmez. Çalışma alanı sadece inÅŸaat alanı/maden sahalarıyla sınırlıdır.) gazete, radyo ve televizyon kuruluÅŸları ile gazete basım matbaaları, daha önceden sözleÅŸmeye/taahhüde baÄŸlanmış ve belirlenen süre içinde yetiÅŸtirilmesi gereken ihracata konu; mal, malzeme, ürün, araç-gereç üreten iÅŸ yerleri ve tesisler (Mevcut zorunluluklarını ispatlamaları ve anılan ÅŸartlara uymaları kaydıyla), zirai amaçlı akaryakıt satışı yapılan tarım kredi kooperatifleri, kısıtlama süresinde yaÄŸmura bağımlı tarımsal faaliyetler göz önünde bulundurularak valilik/kaymakamlıkça tespit edilecek ihtiyaca göre kurayla belirlenecek; zirai ilaç, tohum, fide, gübre vb. tarımsal üretime iliÅŸkin ürün satışı yapan iÅŸletmeler, sebze/meyve toptancı halleri açık olacak.

İstisna Kapsamında Olan Kişiler

Genelgede "açık olacak iÅŸ yeri, iÅŸletme ve kurumlarda" yönetici, görevli veya çalışanlar, özel güvenlik görevlileri dahil kamu düzeni ve güvenliÄŸinin saÄŸlanmasında görevli bulunanlar istisna kapsamında olacak.

SokaÄŸa çıkma kısıtlamasından muaf tutulan diÄŸer görevliler ise ÅŸöyle:

"Acil çaÄŸrı merkezleri, Vefa Sosyal Destek birimleri, Kızılay ve AFAD’da görev alanlar, cenaze defin iÅŸlemlerinde görevli olanlar (Din görevlileri, hastane ve belediye görevlileri vb.) ile birinci derece yakınlarının cenazelerine katılacak olanlar, elektrik, su, doÄŸal gaz, telekomünikasyon vb. kesintiye uÄŸramaması gereken iletim ve altyapı sistemlerinin sürdürülmesi ve arızalarının giderilmesinde görevli olanlar, ürün ve/veya malzemelerin nakliyesinde ya da lojistiÄŸinde (kargo dahil), yurt içi ve yurt dışı taşımacılık, depolama ve ilgili faaliyetler kapsamında görevli olanlar, yaÅŸlı bakımevi, huzurevi, rehabilitasyon merkezleri, çocuk evleri vb. sosyal koruma/bakım merkezleri çalışanları, otizm, ağır mental retardasyon, down sendromu gibi 'özel gereksinimi' olanlar ile bunların veli/vasi veya refakatçileri, demir-çelik, cam, ferrokrom vb. sektörlerde faaliyet yürüten iÅŸ yerlerinin yüksek dereceli maden/cevher eritme fırınları ile soÄŸuk hava depoları gibi zorunlu olarak çalıştırılması gereken bölümlerinde görevli olanlar, bankalar baÅŸta olmak üzere yurt çapında yaygın hizmet ağı olan kurum, kuruluÅŸ ve iÅŸletmelerin bilgi iÅŸlem merkezlerinin çalışanları (Asgari sayıda olmak kaydıyla), bitkisel (Gül, çay, meyve, hububat, kesme çiçek vb.) ve hayvansal (Süt, et, yumurta, balık vb.) ürünlerin üretimi, sulaması, iÅŸlenmesi, ilaçlaması, hasadı, pazarlanması ve nakliyesinde çalışanlar, küçükbaÅŸ-büyükbaÅŸ hayvanları otlatanlar, arıcılık faaliyetini yürütenler, 30 Nisan 2020 tarih ve 7486 sayılı genelge kapsamında oluÅŸturulan Hayvan Besleme Grubu üyeleri ile sokak hayvanlarını besleyecek olanlar, ikametinin önü ile sınırlı olmak kaydıyla evcil hayvanlarının zorunlu ihtiyacını karşılamak üzere dışarı çıkanlar, kısıtlama süresince ekmek dağıtımı yapanlar ile lokanta, restoranlar ve tatlı satış yerlerinin evlere servis hizmetinde görevli olanlar ile 30 Mayıs Cumartesi günü 10.00-17.00 saatlerinde market, bakkal, manav, kasap ve kuruyemiÅŸçilerin evlere servis hizmetinde görevli olanlar, zorunlu saÄŸlık randevusu olanlar (Kızılaya yapılacak kan ve plazma bağışları dahil.), yurt, pansiyon, ÅŸantiye vb. toplu yerlerde kalanların gereksinim duyacağı temel ihtiyaçların karşılanmasında görevli olanlar, iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi nedeniyle iÅŸ yerlerinden ayrılmaları riskli olan çalışanlar (Ä°ÅŸ yeri hekimi vb.), veteriner hekimler, servis hizmeti vermek üzere dışarıda olduklarını belgelemek ÅŸartıyla teknik servis çalışanları, iÅŸ yerlerinin kapalı olduÄŸu saatlerde/günlerde sürekli olarak iÅŸ yerlerini bekleyenler, belediyelerin toplu taşıma, temizlik, katı atık, su ve kanalizasyon, ilaçlama, itfaiye ve mezarlık hizmetlerini yürütmek üzere hafta sonu çalışacak personel, tedarik zincirinin aksamaması amacıyla sokaÄŸa çıkma kısıtlamasının olduÄŸu 31 Mayıs Pazar günü saat 18.00'den sonra marketlerde mal, malzeme ve ürünlerin nakli, kabulü, depolama ve satışa hazırlama aÅŸamasında görevli olanlar (Bu madde kapsamında hiçbir ÅŸekilde mal, malzeme ve ürün satışı yapılamaz.), madencilik, inÅŸaat ve diÄŸer büyük yatırım projelerinde kullanılmakta olan patlayıcıların imalat ve lojistiÄŸinde çalışanlar, 31 Mayıs Pazar günü, 14.00-20.00 saatlerinde yürüme mesafesiyle sınırlı olmak, sosyal mesafe kuralına riayet etmek ve maske takmak kaydıyla 65 yaÅŸ ve üzeri ile kronik rahatsızlığı olan vatandaÅŸlarımız ve ihtiyaç duyulan hallerde bunların refakatçileri, mahkeme kararı çerçevesinde çocukları ile ÅŸahsi münasebet tesis edecekler (Mahkeme kararını ibraz etmeleri ÅŸartıyla), serbest muhasebeci mali müÅŸavirler, yeminli mali müÅŸavirler ve bu meslek mensupları ile beraber çalışanlar."

ÖSYM tarafından gerçekleÅŸtirilecek YükseköÄŸretim ÖÄŸretim Kurumları Sınavı'na (YKS) girecek öÄŸrencilerin T.C. kimlik kartı baÅŸvurularının alınması adına tüm il/ilçe nüfus müdürlükleri 30 Mayıs'ta açık bulundurulacak. SokaÄŸa çıkma kısıtlamasının olduÄŸu 30 Mayıs'ta il/ilçe nüfus müdürlüklerine T.C. kimlik kartı baÅŸvurusu ile sınırlı olmak üzere sınava baÅŸvurulduÄŸunu gösterir belgeyi ibraz etmek ÅŸartıyla anılan sınava girecek öÄŸrenciler ve ihtiyaç olması halinde ana, baba, veli veya vasisinden bir kiÅŸi de kısıtlamadan muaf tutulacak.

Söz konusu istisnalar dışındaki tüm vatandaÅŸların evlerinde kalması esas olacak.

Seyahat izin belgeleri sokaÄŸa çıkma kısıtlaması süresince geçerli olacak. BaÅŸta saÄŸlık ve güvenlik olmak üzere kamu düzeninin tesisi için görevli olan kamu görevlilerinin ÅŸehir içi toplu ulaşımlarını teminen belediyelerce gerekli tedbirler alınacak. Ekmek dağıtımının düzenli olması amacıyla vali ve kaymakamların baÅŸkanlığında fırıncılar odası, yerel yönetim, emniyet ve jandarma temsilcilerinin katılımıyla oluÅŸturulacak bir komisyon tarafından, her mahalle için muhtar görüÅŸü de alınarak ivedilikle il/ilçe ekmek dağıtım planı yapılacak, plan doÄŸrultusunda il/ilçedeki ekmek üreten iÅŸ yerlerinin sorumlu oldukları dağıtım bölgeleri (mahalle/cadde/sokak ölçeÄŸinde) ile her dağıtım bölgesi için görev yapacak araç listeleri belirlenecek. Bu ÅŸekilde yapılacak planlama dışında sadece Vefa Sosyal Destek birimleri ekmek dağıtımını gerçekleÅŸtirebilecek.

SokaÄŸa çıkma kısıtlamasının olduÄŸu 30 ve 31 Mayıs'ta gazete dağıtımı, gazete ÅŸirketlerinin ring halinde çalışacak dağıtım araçları, belirlenen içme suyu dağıtım bayileri ve Vefa Sosyal Destek birimleri aracılığıyla yapılacak. (Bu kapsamda gazete dağıtımının evlere servis ÅŸeklinde yapılması esas olacak.)

Alınan kararlara uymayan vatandaÅŸlara Umumi Hıfzıssıhha Kanunu'nun 282. maddesi gereÄŸince idari para cezası verilmesi baÅŸta olmak üzere aykırılığın durumuna göre kanunun ilgili maddeleri gereÄŸince iÅŸlem yapılacak.

Konusu suç teÅŸkil eden davranışlara iliÅŸkin Türk Ceza Kanunu'nun 195. maddesi kapsamında gerekli adli iÅŸlemler baÅŸlatılacak.