Yapılan değişikliklerle ilk halinden farklı bir boyuta taşınarak son yılların en sert belgesi haline gelen, Hollandalı parlamenter Kati Piri tarafından hazırlanan Türkiye raporu, Avrupa Parlamentosu Genel Kurulu’nda yapılan oylamada 94 oya karşı 432 oyla kabul edildi.
Rapora, 1915 olaylarını “soykırım” olarak tanımlayıp Türkiye’den de tanıma talep eden AP kararına atıfta bulunan bir vurgu eklendi.
“PKK’nın terör listesinden çıkması” talebine metinde yer verilmedi.
Rapor temel hak ve özgürlükler açısından son derece ciddi eleştiriler içeriyor. Eleştiri alanlarından birini basın özgürlüğü oluştururken, yargıdaki gelişmeler de olumsuz vurguların yoğunlaştığı başlıklar arasında yer alıyor.
Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Yasası, MİT Yasası, iç güvenlik paketi yaratacağı sonuçlar nedeniyle AP’nin endişe belirttiği unsurlar arasında. “Makul şüpheli” konsepti üzerinde duran AP, bunun muhaliflere karşı keyfi saldırılara yolaçacağını belirtti.
Yolsuzluk suçlamalarına yönelik hükümetin takındığı tavır da eleştirildi.
Türkiye’nin IŞİD ve benzer örgütlerle yeterli mücadele etmediği imasıyla kaleme alınan paragraf dikkat çekti. Laiklik konusu tekrar AP’nin gündemine girdi.
Kıbrıs konusuna geniş yer ayrılan raporda Ankara’ya yönelik geleneksel vurgular tekrarlanırken Türkiye’den askerlerini çekmeye başlaması ve kapalı bölge Maraş’ın BM’ye iadesi istendi.
Türkiye\'den rapora sert tepki
Avrupa Birliği (AB) Bakanı ve Başmüzakereci Volkan Bozkır, Avrupa Parlamentosu\'nda bugün onaylanan 2014 Türkiye raporunu kabul etmediklerini ve bu raporu iade edeceklerini söyledi.
1915 olaylarının soykırım olarak nitelenmesi, PKK\'nın terör örgütü listesinden çıkarılması ve Türkiye\'nin müzakere sürecini kesmeye yönelik ifadeler olduğunu anlatan Bozkır, 1915 olaylarıyla ilgili maddenin girmesinin raporu kendileri için kabul edilemez bir hale getirdiğini vurguladı.
AB Bakanı Bozkır 1915 olaylarının soykırım olarak nitelenmesine atıfta bulunularak, \"Bu nedenle bu rapor AP tarihinde ilk defa Türkiye ile ilişkiler bağlamında Türkiye tarafından reddedilen, kabul edilemez addedilen bir ilerleme raporu olarak kayıtlara geçecektir,\" diye konuştu.
Dışişleri: Mesnetsiz iddialar içeriyor
Dışişleri Bakanlığı da raporla ilgili yazılı açıklamada yayımladı. Açıklamada şöyle denildi:
“Bu yıl Hollandalı Sosyal Demokrat Parti üyesi Kati Piri tarafından hazırlanan AP Kararı’nda, AB Komisyonu’nun 2014 Genişleme Stratejisinde belirtildiği gibi, ekonomi, enerji güvenliği ve dış politika konularında işbirliğindeki rolüyle ülkemizin, AB’nin stratejik bir ortağı olduğu teyit edilmiştir. Ülkemizin AB’ye üyeliğini stratejik tercih olarak gördüğü ve katılım hedefi doğrultusunda kararlılıkla çalışmalarına devam ettiği AB makamlarına her vesileyle iletilmektedir. Bu kararlılığımızın desteklenmesi ve teşvik edilmesi için, AP tarafından ülkemiz hakkında alınan kararlarda, adil ve objektif olunmasını, eleştiri ve beklentilerin dengeli ifadelerle dile getirilmesini beklemekteyiz. Ancak ilk taslağı itibariyle dengeli ve yapıcı eleştirel bir ton içeren AP karar taslağı, AP Dış İlişkiler Komisyonu’nda kabul edilme sürecinde, maalesef tek yanlı ve objektiflikten uzak bir metin haline getirilmiştir. Bu tutum AP Genel Kurulu’nda da devam etmiş ve böylece ülkemiz hakkında AP tarafından alınan en talihsiz kararlardan biri kabul edilmiştir. Bu kararın AP ile işbirliğimize katkıda bulunmayacağı açıktır.
AP\'den Türkiye\'nin tepkisine yanıt gecikmedi
Ankara’nın Avrupa Parlamentosu tarafından hazırlanan Türkiye raporunu kabul edilemez bulduğunu ve belgenin resmi olarak ulaştığında iade edileceğini açıklayarak gösterdiği tepkiye jet yanıt geldi. AP Türkiye raportörü Hollandalı parlamenter Kati Piri, “Bugün verdikleri tepkiyi vermelerini gerektiren bir durum olduğunu düşünmüyorum” dedi. Piri verilen tepkiyi “bu kuruma yapılmış saygısızlık olarak” değerlendirdi.
“AP’den iki ay önce aldığı kararı inkar etmesini isteyemezsiniz” diyen Piri, raporda “Ermeni soykırımı” paragrafı olmadığının ve sadece daha önce alınmış karara atıf olduğunun altını ısrarla çizdi. Ermeni konusunun süreçle doğrudan bağlantısı bulunmadığının altını çizen Piri, “Türkiye’nin müzakere sürecine konulan yeni bir koşul yok” dedi. Piri’nin bu vurguyu yapmasının ardında Ankara’nın “soykırım” bağlantılı bir atfın Türkiye raporuna sokulmasının bu konunun ileride bir şart haline dönüşmesinin yolunu açma potansiyeli taşıdığını düşünmesi yatıyor.