Kararda, Lice’nin Şenlik köyünde 28 Eylül 2009\'da koyunlarını otlatırken havan mermisi sonucu hayatını kaybeden 12 yaşındaki Ceylan Önkol’un ölümünde, İçişleri Bakanlığı yüzde 90 kusurlu bulundu.
Mahkeme Önkol\'un ölümüne ilişkin ailesinin devlet aleyhine açtığı maddi ve manevi tazminat davasında, Önkol Ailesi’ne 28 bin 208 lira 85 kuruş maddi tazminat ödenmesini kararlaştırmış, manevi tazminat yönünden karar vermemişti.
Aile’nin kararı temyiz etmesi üzeribe dava yeniden görüldü.
Ancak ceza soruşturmasını yürüten Lice Cumhuriyet Başsavcılığı, dosyadaki kanıt ve raporların faillerin tespiti için yetersiz olduğuna kanaat getirmiş ve dosya için “Daimi arama kararı” vererek rafa kaldırmıştı.
“Güvenlik Hizmeti Gereği Gibi Yürütülmedi”
Mezopotamya Ajansı’nın haberine göre, davalı olan İçişleri Bakanlığı idarenin kusurlu olmadığı yönünde savunma yaptı.
Mahkeme, bakanlığın olayın meydana geldiği yerin köylülerin hayvanlarını otlatmak için geçiş güzergahı olarak ve çocukların oyun alanı olarak kullanılan bir yer olmadığı yönünde bilgi ve belge sunmamasına dayandırdığı kararında, “Durum böyle olunca; insanların sürekli kullandıkları ve yerleşim yerine yakın bulunan bir alanda patlamamış mühimmatın bulunması, davalı idarenin sunduğu güvenlik hizmetinin gereği gibi yürütülmediğini gösterdiğinden, olayda davalı idarenin hizmet kusurunun bulunduğu sonucuna varılmıştır” değerlendirmesine yer verdi.
Patlamanın Önkol’un elindeki cisimle patlayıcı maddeye vurmasıyla meydana geldiği yönündeki bilirkişi raporuna atıfta bulunan mahkeme, olayda Önkol’un yüzde 10, idarenin de yüzde 90 kusurlu olduğunu belirtti.
Mahkeme, Önkol’un yüzde 10 kusurlu bulunması nedeniyle anne Saliha Önkol için 124 bin 700 TL maddi tazminat isteminin 112 bin 230 TL\'lik kısmını, maaş bağlanmış olması nedeniyle baba Raif Önkol için ise 77 bin 890 TL maddi tazminat isteminin 70 bin 101 TL\'lik kısmının kabul etti.
Mahkeme, anne ve babanın talep ettiği 150 bin TL’lik manevi tazminat talebinde de anne ve baba için 50’şer bin TL olmak üzere toplamda 100 bin TL ödenmesine hükmetti. Aileye toplam 283 bin TL maddi ve manevi tazminat ödenecek.
Ne Olmuştu?
Ceylan Önkol 28 Eylül 2009\'da, Diyarbakır, Lice\'nin Şenlik (Sıpéni) köyüne bağlı Hambaz (Xambaz) mezrasında koyun otlatırken meydana gelen patlamada hayatını kaybetmişti.
Cenazesi altı saat boyunca olay yerinde bırakıldı, savcı \"can güvenliği\" gerekçesiyle olay yerine üç gün sonra gitti.
Ceylan Önkol’un hayatını kaybettiği yer Bingöl-Diyarbakır sınırının Bingöl tarafındaki Tabantepe askeri birliğinin, Abalı ve Yayla jandarma karakollarının üçgeninde yer alıyordu.
İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi\'nden avukat Serdar Çelebi 2009’da, Ceylan Önkol\'un ölümünde hedef gözetilerek ateş edilmesi ihtimali olduğunu açıklamıştı.
Önkol\'un ölümüyle ilgili raporlar Jandarma Komutanlığı ve Emniyet tarafından hazırlandı, patlayıcıya tahra (eğri budama bıçağı) ile vurduğu iddia edildi.
Önkol Ailesi ise bıçağın kullanılan uç bölümünün zarar görmediğini, sadece ortasından büküldüğünü, bunun da çocuğun bıçakla bombaya vurmadığını kanıtladığını ifade etti.
2010\'da Önkol ailesinin avukatları, soruşturma devam ederken dosya hakkında alınan gizlilik kararına yaptıkları tüm itirazlar reddedildiği için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) başvurdu. Mayıs 2012\'de hala dava açılmaması ve şüphelilerin bulunmaması nedeniyle tekrar AİHM\'e başvuruldu. AİHM etkin soruşturma ve yaşam hakkı açısından “ihlal olmadığına” karar verdi.
30 Nisan 2014’te Ceylan Önkol’un ölümüyle ilgili soruşturmayı yürüten Lice Cumhuriyet Başsavcılığı, dosyadaki kanıt ve raporların faillerin tespiti için yetersiz olduğuna kanaat getirdi ve dosya için “Daimi arama kararı” verdi. Böylece dava zamanaşımına bırakıldı.
İHD Diyarbakır Şubesi’nden avukatlar, İçişleri Bakanlığı aleyhine Diyarbakır 2. İdare Mahkemesi’nde ayrıca tazminat davası açmıştı. 100 bin TL maddi, 150 bin TL manevi tazminat talebiyle açılan davada, mahkeme aileye 28 bin 208 TL tazminat kararı verdi.
Danıştay ise 16 Mayıs 2019\'da bu kararı bozdu. Tazminat davası yeniden görüldü.
