Ankara, Rojava'da 30-35 km derinlikte bir güvenli bölge kurarak buraya milyonlarca Suriyeli göçmeni yerleştirme ve bölgedeki Kürt yapılanmasını söküp atma planları yaparken, ABD'nin, işbirliği ile IŞİD'i yenilgiye uğratan Suriye Demokratik Güçleri'nin (DSG) ve Kürtler'in bölgeden sürülmesine karşı çıkarak, Ankara ile ikili bir mekanizma işletme çabaları sonuçsuz kalmış görünüyor.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve yakın çevresinden hemen her gün, "Kuzey Suriye'ye girdik, giriyoruz" minvalli açıklamalar gelirken, son olarak Erdoğan, "Güvenli bölgeyi biz planladık" açıklaması yaptı.
Erdoğan güvenli bölge ile ilgili şunları söyledi:
"Dün bir ukala güvenli bölgeyi ABD kendisi planlamış diyor. Erdoğan ile bir alakası yokmuş. Bunlar geçmişi okumaktan aciz zavallılar, ana muhalefetin atıkları… Obama’ya nerelerin güvenli bölge olabileceğini söyleyen şahsım. Daha sonra Trump bizim dediğimiz noktaya geldi. Sonra Fırat’ın doğusundan çekilmeyi gündeme getirdi. Ama yanındakiler talimata uymuş değiller.
PKK-PYD-YPG burada cirit atıyor. Irak üzerinden buralara gelen 30 bin TIR silah yüklü araçlar kime geliyor, neden geliyor? Bunun hesabını sormak bizim hakkımızdır. 911 kilometre sınır bize ait. Tedbirimizi buna göre almak zorundayız. Güvenli bölge olarak söylediğimiz yerler, Sayın Trump’ın 20 mil diye hitap ettiği 30-32 kilometrelik derinlik bizim durumumuzun ne olduğunu göstermesi bakımından çok önemli. Zaferle değil, seferle mükellefiz. Zaferlerimizden şüphe duymuyoruz."
Oysa güvenli bölge ile ilgili kamuoyunun ilk bildiği paylaşım ABD Başkanı Donald Trump'tan gelmişti. 'Emir' gibi tweette, Trump, Türkiye'yi 'mahvetmekle' tehdit etmiş ve 'güvenli bölgeyi' kuracaklarını söylemişti.
Trump'ın Suriye Tweet'inin en net kısmı şu: "Kürtler'e saldırırsa Türkiye'yi ekonomik olarak mahvederiz."
Bianet ise, güvenli bölge tartışmalarının geçmişini hatırlattığı haberinde sürecin ilk olarak 'tampon bölge' tartışmaları ile başladığına dikkat çekti:
"Suriye'de geçişler daha da artabilir. Gelişmelere göre tampon bölge konusu da değerlendirilebilir". (Dönemin Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay, 15 Mart 2012)
"Şu anda bütün durumun değerlendirmesini yapıyoruz. Yapılan çalışmalar içerisinde Suriye sınırında tampon bölge ya da güvenli bölge oluşturulup oluşturulmama konusu da bulunuyor. (Dönemin Başbakanı Erdoğan/16 Mart 2012)
Türkiye'nin, 32 kilometre derinlikte ve Türkiye-Suriye sınırında 460 kilometrelik bir hattı kapsayan talebini dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ABD gezisinde dile getirildi. (Erdoğan/20 Mayıs 2013)
"Gerçek bir güvenli bölge, sahada askerler bulundurmamızı gerektirecek. Bu güvenli bölge konusunda çok fazla sayıda soru ortaya çıkarıyor." (Dönemin ABD Başkanı Barack Obama/16 Kasım 2015)
"Suriye'de kalmak için bir neden kalmadı." (ABD Başkanı Donald Trump/19 Aralık 2018)
"Sayın Trump'la yaptığımız telefon görüşmesi, gerek diplomasi ve güvenlik birimlerimizin temasları, gerekse Amerikan tarafından yapılan açıklamalar, bizi bir müddet daha beklemeye yöneltti, tabi bu ucu açık bir bekleme süreci değildir" açıklaması yaptı. (Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye'nin 500 Büyük Hizmet İhracatçısı Ödül Töreni, 21 Aralık 2018)
"Türkiye'nin Suriye'de Kürtleri vurması durumunda, Türkiye'yi ekonomik yıkıma uğratacağız ve bölgede 32 kilometrelik bir güvenli bölge oluşturacağız." (Trump/Twitter/13 Ocak 2019)
"Fırat'ın doğusunu da çok yakında huzura, emniyete ve istikrara kavuşturacağız." (Erdoğan/ 28 Ocak 2019)
"Güvenli bölge"nin doğuda Dicle ve batıda Fırat'la sınırlanan bölümünde 650 bin Kürt (yüzde 76), 180 bin Sünni Arap (yüzde 21), 10 bin Türkmen (yüzde 1) ve 10 bin Hristiyan (yüzde 1) yaşıyor (Fabrice Balanche, jeopolitik kartograf, Washington Yakın Doğu Araştırmaları Enstitüsü web sitesi)
ABD ve Türkiye'den heyetler Ankara'da bir araya geldi. Buluşmalar sonrası Milli Savunma Bakanlığı'ndan "güvenli bölge tesisinin ABD ile koordine ve yönetimi için Türkiye'de Müşterek Harekat Merkezinin en kısa zamanda kurulması konusunda mutabakat sağlandı" açıklaması yapıldı. (Milli Savunam Bakanlığı/8 Ağustos 2019)
İki NATO müttefiki 10'a yakın ortak uçuşa rağmen güvenli bölgenin derinliği ile kontrolün kimde olacağı konularında anlaşmaya varamadı.
Erdoğan, ABD'ye 2 hafta süre verdi, "Buradan bir sonuç çıkmazsa kendi hareket planlarımızı devreye sokacağız" dedi. (18 Eylül 2019"
