TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Dışişleri Bakanlığı bütçesi görüşülerek kabul edildi. Görüşmelerde CHP ve HEDEP milletvekillerinden Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) Kavala ve Demirtaş hakkında verdiği hak ihlali kararlarını Türkiye’nin uygulamamasının Avrupa Konseyi’nden çıkışa yol açacağı değerlendirmeleri yapıldı.
Avrupa’ya 'davaları siyasallaştırma' suçlaması
Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan yakın zamanda görüştüğü Avrupa Konseyi Genel Sekreteri'ne, Türkiye’nin üye ülkeler arasında AİHM kararlarını yüzde 89-90 uygulama oranıyla önde olduğunu aktardıklarını, simgesel davalar ile ilgili de şu mesajı verdiklerini anlattı:
“Bu davalar, daha mahkemeye gelmeden önce Avrupa başkentlerinde siyasallaştırılmış, hukuki ve teknik bir dava olmaktan çıkıp Türkiye'deki iç siyasetin tarafı olma yönüne gitmiş bir dava. Yani siz, bunu siyasallaştırırsanız, hukukun dışına çıkarsanız buradan aldığınız cevap da buradan olur. Bunu niye yadırgıyorsunuz? Yani Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne gitmeden önce bir mesele Berlin sokaklarında gösteriyle başlıyorsa, bazı Avrupa parlamentolarındaki milletvekilleri organize edilip, o dava sahiplenilip Türkiye'ye siyasi baskı olarak getiriliyorsa bu problem oluyor. Yani aynı davadan yargılanmış ve hakkında ihlal kararı verilmiş, Türkiye'nin de bunu uyguladığı birçok konu var. Eski Adalet Bakanımız Sayın Gül burada, biz çok defa kendisiyle de konuştuk ben önceki işimdeyken yani burada bir problem yok ama adamın siyasallaştırdığı davaya verilecek cevap da siyasal olur. Bunda bir yanlışlık yok. Bunu söylediğimiz zaman anladılar. Bize ilkeyle gelin, prensiple gelin, siyasallaştırmayın; siz siyasallaştırdığınız zaman Türkiye'deki iç siyasal rekabetin, mücadelenin bir parçası oluyorsunuz.”
'Hangi ülke, hangi ülkeye baskı yaptı diye kendi hukuki alanını değiştiriyor?'
Siyasallaştırılmış bir iki dava dışındaki davalarda bir problem olmadığını savunan Fidan, kendileri için “daha problemli” olsa da -örneğin bir 'FETÖ' mahrem imamıyla ilgili- kararı uyguladıklarını söyledi. Siyasallaştırılan konularda ister istemez siyasal bir tavır oluştuğunu öne süren Fidan şöyle devam etti:
“Davaları siyasallaştırmayın, başkentleriniz de mahkemeye gitmeden önce siz bunu parlamentolarınızla siyasallaştırıp ülkeye baskı aracı olarak kullanıyorsunuz. Hangi ülke, hangi ülkeye baskı yaptı diye kendi hukuki alanını değiştiriyor? Hiç kimse değiştirmez, yok böyle bir şey. Ama benim ait olduğum mahkeme üzerinden bana teknik olarak gelirseniz, hukuki olarak gelirseniz; orada bir konuşma alanı var, oradan gideriz bir yere ama sen, oradan önce bana kendi gazete manşetinle, organize ettiğin toplantılarla, milletvekilleri gruplarıyla, yaptığın panellerle geliyorsun, siyasal tavır alıyorsun, karşılığında da siyasal tavır buluyorsun. Ondan sonra, o mahkemeyi siyasal bir araç olarak kullandığını da benim gözümde pekiştiriyorsun sen; ikisi iç içe geçtiği zaman.”
Ne olmuştu?
Türkiye eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş ve Gezi Davası tutuklusu iş insanı Osman Kavala hakkında AİHM’in “hak ihlali” kararlarını uygulamadı. Bunun üzerine konu Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’ne gitti. Bakanlar Komitesi’nin "İhlal prosedürü" kapsamında Türkiye’nin Avrupa Konseyi'nden çıkarılabileceği kaydediliyor.
