Diyarbakır'da geçen yıl şef Ebru Baybara Demir tarafından gerçekleştirilen, daha sonra 13 şehir ve 52 belediyenin hayata geçirdiği 'Topraktan Toprağa Biyobozunur Atık Yönetimi' projesi, Amerikan online iletişim platformu HBO Max'ın Zero Waste Chef (Sıfır Atık Şefi) belgeseline konu oldu. Program sunucusu ekolojist ve bilim insanı Diego Garci Vega ve ekibi, Diyarbakır ve Mardin'de projenin mimarı Ebru Baybara Demir ile belgeselin çekimlerini gerçekleştirdi.
Ebru Baybara Demir, geçen yıl 21 Nisan’da Diyarbakır’ın Kayapınar ilçe belediyesi ile 'Topraktan Toprağa Biyobozunur Atık Yönetimi' projesini hayata geçirdi. Proje kapsamında gönüllü kadınların da katılımıyla özellikle pazar yerlerindeki sebze meyve atıkları her gün düzenli olarak toplanıp, arazide ayrıştırılarak bir dizi işlemden geçirildikten sonra, konusunda uzman ekipler tarafından komposta dönüştürülüyor. Projede ayrıca, pazar esnafıyla anlaşılıp artan ve kullanılabilir durumda olan gıdalar da kasalarda toplanıp, belediyenin kurduğu aşevinde yemeğe dönüştürülüp ihtiyaç sahiplerine dağıtılıyor. Dikkat çeken proje, 1 yılda Türkiye’de 13 şehirde 52 belediye tarafından da hayata geçirildi.
Amerikan online içerik platformu HBO Max'ın Zero Waste Chef ‘Sıfır Atık Şefi’ belgeseli yapımcılarının dikkatini çeken proje için Ebru Baybara Demir ile iletişime geçen programın sunucusu, ekolojist ve bilim insanı Diego Garci Vega, ekibiyle beraber Türkiye'ye geldi. Diyarbakır ve Mardin'e geçen Vega ile ekibi, şef Ebru Baybara Demir ile projenin bütün aşamalarını çekerek belgesel haline getirdi.
Belgeselin ekim ayında yayınlanması beklenirken, Ebru Baybara Demir, "Türkiye’ye değil dünyaya ilham olacak bir projeyi başlattıklarını belirterek, "Amacımız topraktan geleni toprağa göndermektir. Çünkü şu anki tarım maliyetleri çok yüksek. Gübrenin bulunmaması, gübrenin ham maddesi, doğal gaz ve enerjiye ulaşma noktasında tüm dünya sıkıntı yaşarken, gübreler bu kadar yükselmişken bizim geleneksel üretime dönmemiz gerektiğini düşündük. Kaliforniya ve Washington üniversitelerinde yapılan çalışmalara baktık. Fakat sayısal verilere hiçbir yerde ulaşamadık. Sonra ölçme değerlendirme sistemi kurduk. Bir istatistik sistemi kurduk Diyarbakır’da. Bu anlamda Diyarbakır bizim Türkiye’ye değil, dünyaya model olacak projeyi yarattı" dedi.
Farklı şehirlerden farklı belediyeler projeyi uygulamaya başladılar. TBBM içerisinde dilekçe komisyonu tarafından bir alt komisyon kurularak bu projenin Türkiye geneline yayılması için takip edilmeye başlandı. Şu anda 13 şehirde 52 belediye ve 3 bin 500’den fazla gönüllü ile birlikte her akşam pazarlarda bu atıkları ayrıştırıyoruz. Gübre olmaya gidecek olan iyi kullanılmayacak olanları gübreye yani komposta gönderiyoruz” dedi.
Program sunucusu, ekolojist ve bilim insanı Diego Garci Vega, "Şu anda bulunduğumuz Diyarbakır ve özellikle Mezopotamya, tarımın başladığı yer. Dünya çapında yediğimiz yiyeceklerin birçoğu aslında buradan geliyor. Yani sembolik bir şekilde, Mezopotamya her şeyin doğduğu yer ve biz burada olmaktan dolayı çok heyecanlıyız. Genel olarak bence Türkiye’den çok fazla şey öğrenebiliriz. Çünkü neredeyse dünyanın yarısı Türkiye gibi kuraklığa karşı mücadele veriyor. Küresel ısınma Türkiye’yi çok hızlı bir şekilde dünyanın birçok yerinden daha fazla etkiliyor. Dünyanın birçok bölgesi Türkiye gibi gittikçe kuraklaşıyor. Yeni iklime uyum sağlarken gıdamızı üretme ve güvence altına alma konusunda Türkiye gibi binlerce yıllık deneyime sahip ülkelerden dersler çıkarmanın yakın geleceğimiz için çok önemli olduğunu düşünüyorum. Belgeselin ana konusu, gıdanın toplumu birçok yönden nasıl dönüştürebileceği. Çünkü gıda, doğa ve kültürümüze dair her şeyin merkezinde yer alıyor" dedi.
