Avrupa edebiyatında, güzel sanatlarda, hatta sinema sanatında kaç kişi, Dr. Faust’un hikâyesini işleyerek Avrupa sanat tarihine ismini silinmeyecek şekilde kazımadıki? Liste uzun. Evet Dr. Faust'un hikâyesi, 16. yüzyıldan günümüze yazılı olarak tüm boyutlarıyla işlendi, işleniyor ve kolay kolay bunun sonu geleceğe de benzemiyor.

16. yüzyıla kadar Dr. Faust'un hikâyesi sözlü olarak tüm Avrupa’da bir efsane olarak dolaşırdı. Yüzyıllardır Dr. Faust Avrupa düşünce tarzını etkileyen önde gelen şahsiyetlerden biridir.

Benim Dr. Faust’u tanımam 1971 yılında oldu. Değerli kardeşim, kek Tarık Akrewi, 1971 sonbaharında, Prag’ın tren garından beni alıp, önce dışardan gelenlere uyguladıkları karantinaya kadar bana eşlik etmiş, daha sonra da hem Çekçe’yi öğrenmem hem de Çarls Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin giriş sınavlarına hazırlanmam için, Orta Avrupa’nın en eski, en ünlü, en muhteşem kenti olan Marienbad’a gitmemi sağlamıştı. Ayrılırken de "Şimdiye kadar hiçbir Kürt öğrencisi başaramadı ama keşke sen başarsan, bize bir ödül olur." diyerek oluşan böylesi bir duygusal atmosferde onunla vedalaşmıştık.

Marienbad’taki yurdumuz eski bir saraydı. Okulumuz da 19. yüzyıldan kalma bir küçük  bina. Yurtla okul birbirine 800 metre uzaklıktaydı. Ve yolun tam ortasında, sağ tarafta bir güzel tarihi bina, onun yanında da bir adamın heykeli vardı. Marienbad’taki ilk günlerin şoku ve heyecanı geçip de oraya yerleştikten sonra, bir gün heykelin önünde durup altındaki yazıyı okudum. Eski alman alfabesiyle Goethe yazıyordu. Şaşırdım, ünlü Alman yazarının burada ne işi var! diye.

Goethe, Alman edebiyatı denildiğinde ilk akla gelen isimdir. Onun adını taşıyan, dünyanın dört bir köşesine yayılmış Goethe Enstitüleri vardır. Dünyaya Almanca’yı ve Alman kültürünü yayan, her yıl devletten en büyük desteği alan kuruluştur Goethe Enstitüleri.

Goethe’dir Almanya’yı yücelten! Ve Goethe 20 yıla yakın dünya edebiyatının temel taşlarından Dr. Faust’u nihayet Marienbad’ta bitirip sükûnete kavuşarak bu dünyadan göç etme hakkını kendisinde bulandır. 

Lisan ve hazırlık okulunu bitirinceye kadar her gün 2 kez önünden geçtiğim Goethe ve Dr. Faust’u düşünür oldum! Dr. Faust, tüm yaşamını bilime adayan ve bilim için kanını bile şeytana verendir. Hayatı, benim bilimdeki ışığım, yön gösterenim olmuştur. Siverek gibi çok ihmal edilmiş bir liseden gelmeme rağmen, benim gibi Çarls Üniversitesi’nde Tıp Fakültesi’ni okumak için gelmiş, aralarında dünyanın en iyi liselerinde öğrenim görmüş, 117 öğrenci içinde çok azı üniversite giriş sınavlarını kazananlar arasında olabilmiştim...

Üniversiteyi kazanıp da Prag’a gelerek fakülteye başladığımda, yüzlerce yıl önce inşa edilmiş uçsuz bucaksız fakülte kampüsünün tam başında, Çarls Meydanı’na bakan binanın önünden geçerken üzerinde gördüğüm yazı, bende şok derecesinde bir etkiye yol açmıştı! Üzerinde büyük altın harflerle "FAUST’UN EVİ!” yazıyordu. İnanamadım! Marienbad’ta Goethe ve evi ,burda Prag’ta ise  Dr.Faust’un evi canlı şekilde önümde duruyordu ! Yani dünyada sayısız yazarın, sanatçının, tiyatrocunun, filmcinin, türkücünün ana konusu olan Dr. Faust, burada benim fakültemin ana binasın da hayatını bilime adayarak yaşamış! Ve 6 yıl boyunca her gün önünden geçtim. O bina o zaman da günümüze kadar da Çarls Üniversitesi’nin 1. Tıp Fakültesi’nin düzenlediği tüm dünyadan davet edilen bilimde erenlerin, bilgelerin toplantı merkeziydi! Yani çağımızın biliminin ocağı, yurdu, yuvası! Ben de öğrenciyken kaç kez, buraya o bilgelerden bana babalık yapan birinin eşliğinde katılma onurunu yaşadım; dünyada efsaneye dönüşmüş o binada. Yakın geçmişte bir kaç toplantılarda seminer veren.

Üzerinde sayısız kitap, resim, film, türkü yapılmış efsaneye göre Dr. Faust ömrünü bilime adamış birisidir. Tüm ömrü boyunca ölümün sırını çözmek ister. Ömrü yeterli gelmez. Çok yaşlanır ama buna rağmen hayatını adadığı yoldan dönmez, adadığı şey bilimdir. Nihayetinde, ölmeden önce şeytana seslenir ve der ki; “Ben sana, bu ilim akan asil kanımı vermeye hazırım, yeter ki bana ölümün sırını söyle.” Şeytan çatıyı yararak gelir çünkü asil bir kanın kokusunu almıştır. Dr. Faust’un kulağına ölümün sırrını fısıldar ve hemen canını alır. Yine çatıdan  geldiği gibi çıkıp gider. Dr. Faust'un günümüze kadar evinde buluşup bilim mücadelesinde yer alan bilim adamları hayatlarını bilime adayanlardır.

O, dünyaca bilimde kutsal sayılan evin önünde bir gün uzun boylu, tipik bir Slav fizyonomisine has bir adam görünür.

Öyle bir adam ki; kanında Leh, Fransız, Alman, Sırp, Çerkez!... Ne derseniz o var, Türklükten başka! 

Bu çok çeşitli gâvur genleriyle bozuk mozaikli adam, kalkar, Orta Asya’dan mongol atlarına Turko-Tatar kavimlerini bindirir, dört nala Hazreti Havva’ya beşik olmuş, Hazreti Nuh’un gemisine yuva olmuş, toprakları da belleyip, o atın kafasını Akdeniz’e kadar uzatır;

“Dörtnala gelip uzak Asya’dan

 Akdeniz’e bir kısrak başı gibi uzanan

Bu memleket bizim” 

O kadim toprakların kadim halkları katledilirken katledenin üstüne;

"O mavi gözlü bir devdi, 

Minnacık bir kadın sevdi.”