Ev demek dirêje, Ä°raq dixwaze nefta Kurdistanê bipaÅŸ de vegerîne û carek din bibe xwedîyê nefta Kurdistanê. Ji ber wê jî, ji butçeya dewleta federal, para Kurdistanê, mûçeyên hêzên PêÅŸmergan, karmend û asayîÅŸa Kurdistanê nade. Wek çek li henber Kurdan bikar tîne. Dibêje; “ya hûnê nefta herêmê bipaÅŸ de teslîmî me bikin, heger hûn teslîm nekin, em jî dahatên we nadin”(!)
BipaÅŸde teslîmkirina nefta Kurdistanê ji bona hikûmeta Bexda, karek sîyasî û hesabekî metînkarî, serwerî ye. Ä°raq, her bi dû wê serwerîya xwe a di dema dîktator Sadam Hûsên de ku li ser xaka Kurdistanê wenda kirîye. Kar û xebatên herêma Kurdistanê, xwe bi xwe îdarekirina kurdan û aborîyek serbixwe a Kurdistanê, li hesabê Bexda nayê. Her dixwaze herêma Kurdistanê bisînor bike, têxe bin bandora xwe û li ser axa Kurdistanê serwerîya kurdan têxe bin bandora xwe. Ji bona vê armanca xwe jî, her yasayên hevpar binpê dike û kurdan bi birçîbûnê, bi qeyranên aborîyê tendît dike.
Li ser pêÅŸîlêgirtina destkevtinên kurdan, li herêmê; Îran, Ä°raq û Tirkîye di hemahengîyek hevpar de ne. Car caran di nava vê hemahengîyê de hebûn û sîyaseta hinek hêzên Kurd jî di van berjewendîyên xwe de bikar tînin. Fêdê ji hebûna van hêzan digirin û ji bona armancên xweyî li ser Kurdistanê bikar tînin.
Di vî warî de ev qederê mehekê ye, ji bona alozîyan û hilweÅŸandina îstîkrara heyî a li Kurdistanê, ev her sê dewlet, bi hevkarîyek dijminane tevdigerin. Di Medya PKK û YNK de êrîÅŸan destpêkir. Nakokîyên sîyasî di nav kurdan de geÅŸbûn. Qeyran hatin mezin kirin û BaÅŸûrê Kurdistanê ket hedefê. Wezîrê derve yê Tirkîyê bi lez hat Bexda û ket nav têkilîyên piÅŸperdê. Ji Bexda, bi vegera Wezîrê derve yê Tirkîyê re, Ä°ran bi Tirkîye re ket têkilîyê. Wezîrê derve yê Îran jî bilez hat Tirkîyê. Mijara her sê dewletan jî Kurd û destkevtinên kurdan bûn.
Bi van têkilîyan re Tirkîye bi 26 belafirên ÅŸer êrîÅŸ anî ser axa herêma Kurdistanê. Ev sê roje (ji 15.06.2020) Tirkîye bêrawestandin Herêmên Åžengal, Qaraçox, Qandîl, Zap, AvaÅŸin Basyan û Hakurk bombe dike. Dewleta tirkan, munasebeta van êrîÅŸên xwe hebûna PKK li van deveran dide nîÅŸan. Lê ev 40 sale barbarên tirkan bi tenk û topên xwe, bi balafirên ÅŸer van herêman bombe dike, top baran dike. Ji ber topbaranên dewleta tirkan 350 gundên Kurdistanê vala bûne. Miletê me gund û zevîyên xwe hiÅŸtine û terka herêmê kirine. Heta niha bi sedan kesên medenî, zarok û jin hatine kujtin. PKK bi qasî misqalekê ji van êrîÅŸan zerarê nabîne. Tirk jî vêna baÅŸ dizanin. Em baÅŸ dizanin ku armanca bombekirina van herêman ne PKK ye axa azad bi xwe ye.
Tirkîye ji hêla reÅŸayî de jî, bi hêzek taybet ketîye nav axa BaÅŸûrê Kurdistanê û bipêÅŸde diçe. Armanca tirkîyê, li van deveran bicîhkirina van hêzên taybet e. NiÅŸtecîhên herêmê bi carekê de gund û warên xwe vala kirine û derbasî herêmên ewle dibin. Mahsûla salane ketîye bin talanan. Daristan û mal-milkên van herêman talan dibe.
Ev sê roje Ä°ran jî bi çekên giran, artêÅŸa xwe dikiÅŸîne herêmên Åžîno, KelaÅŸîn û Banê. Van deveran dorpêç dike û xaka Kurdistanê tehdît dike. Serwerîya Kurdistanê dorpêç û tehdît dike. Ji 16.06.2020 an de îran jî van herêman topbaran dike. Di nava Tirkîye û Îran de, li ser van herêman lihevhatinek û hemahengîyek heye. Bi hev re hin dorpêçê dimeÅŸînin û hin jî dagir dikin.
Kurdistan di pêvajokek dijwar re derbas dibe. Pirê caran hêzên Kurd, ji dêlva bi sîyasetek hevpar, netewî û bihemahengî li henber van êrîÅŸan rawestin, ji dijmin re mercên êrîÅŸan hêsan dikin. Kengî ku êrîÅŸ bên ser BaÅŸûrê Kurdistanê, hinek qelemÅŸorên medîya PKK û YNK, bi zimanekî dijminane êrîÅŸî ser hikûmeta BaÅŸûrê Kurdistanê, PDK û Malbata Barzanîyan dikin. Raya giÅŸtî a Kurd ji hev perçe dikin û bingehê ji êrîÅŸan re vedikin. ÊrîÅŸ û dagirkirina van herêman bi vê sîyaset û lîstikan ji dijmin re hîn hêsantir dibe.
Îran berê topên xwe daye xaka Kurdistanê û ev du roje bê rawest van herêman topbaran dike. Tirkîyê, hin bi belafirên ÅŸer, hin ji hêla reÅŸayî de hêzên taybet derbasî xaka BaÅŸûrê Kurdistan kirîye û bombe dike, dagir dike.
Raya giÅŸtî li henber van êrîÅŸ û dorpêça Îran û Tirkîyê bêdengin. Emerîka jî eÅŸkere dike ku „hayê wan ji van êrîÅŸan heye“(!) Lê ew jî heta niha bêdeng mane.
Ji çarhawêr de lîstikên nû çeqoberî li ser kurdan dimeÅŸin. Sîyaseta Kurd û Kurdistanê, ji ber pirsgirêk û alozîyên nedîyar, stratejîyên nerast û xerckirina dînamîkên Kurdistanê, bandora xwe wenda kirîye. Bi vî ÅŸiklî jî nikare pêÅŸî li van êrîÅŸan bigire. Ev rewÅŸ jî mercên êrîÅŸan ji dijminên Kurd û Kurdistanê re hêsan dike.
Divê tevgera sîyasî roj berî roj xwe biserhev de bîne û xwe ji bin bandora van alozîyan derxîne..
17.06.2020
Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Nerina Azad'ın editöryal politikasını yansıtmayabilir.