Ahmedê Xanî, yazdığı eserleriyle Kürt ufuk dünyasına bir ulus bilinci koydu.
Kürtlere görülecek, daha aydınlık bir dünya sundu.
Kürtlerin dünyada yönleneceği istikameti gösterdi, yani bağımsızlık pusulasını verdi.
Aşkı, sadakati, birliği, kendilerini, geleceği, iyiliğin yanı sıra ikiyüzlülüğü, fesatlığı, kararsızlığı ve kötülüğü başta Kürtler olmak üzere, insanlar iyi görsün diye onlara farklı cephelerde ayna tuttu, gösterdi.
Mem û Zîn gibi bir kanon eseri bu amaçla yarattı ve o dönemin popülist dili Farsça ya da Arapça ile değil, Kürt dilinin muazzam edebi zenginliği ile sundu!
Kendinden önceki Kürt edebiyatından haz alarak, onun üstünden yükseldi. Feqîyê Teyran, Melayê Cizirî, Elîyê Herîrî'ye hayranlığını belirterek, gurur duyarak yazdı.
Kürt yazım dünyasında kanon olan başka eserler de var.
Feqiyê Teyran'ın, Mellayê Cizirî'nin "Diwan"larına Ahmedê Xanî içtenlikle değinir.
Ahmedê Xanî'den sonra da kanon eserler yaratıldı.
Heci Qadiri Koyi'nin Diwanı gibi...
İngilizler için William Shakespeare ne ise, Ahmedê Xanî de bizim için odur.
Farslar için Firdevsi ne ise, bizim için de Ahmedê Xanî odur.
İtalyanlar için Dante ne ise, bizim için de Ahmedê Xanî odur.
Ruslar için Puşkin, Dostoyevsky, Tolstoy ne ise, bizim için de Ahmedê Xanî odur.
Almanlar için Martin Luther ne ise, bizim için de Ahmedê Xanî odur.
Fransızlar için Monteusque, Rousseou, Voltaire, Viktor Hugo ne ise, bizim için de Ahmedê Xanî odur.
İngilizler , Shakespeareyi okumayanı İngiliz’den saymazlar.
İran'da Firdefsîyî okumayan insan cahil addedilir.
Diğer ülkelerde de kendi kanon eserlerini bilmeyen, okumayan, anlamayan, anlatamayan insan, problemli, eksik ve kıymet verilmemesi gereken insan olarak bakılır.
Kürtler de kendi kanon eserlerini okumaktan, kendilerini nasipsiz bırakırsa, kendi cahilleri olur.
Jî kerema xwe, xwe ji edebiyata klasik ya Kurdî bêpar nehêlîn û nemîn in....
Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Nerina Azad'ın editöryal politikasını yansıtmayabilir.