‘Kürdistan Ortadoğu’nun Polonya’sıdır’ sözü, Kürdler/Kürdistan hakkında,
sorunun esasını dile getiren, çok önemli, çok sağlıklı bir sözdür. Polonya-
Kürdistan karşılaştırması yapılarak üretilmiş bir sözdür.
Bu sözün tersi de söylenebilir: Polonya Avrupa’nın Kürdistan’ıdır.
Polonya da, Kürdistan gibi, tarihte, birkaç defa bölünmüş, paylaşılmıştır.
Örneğin, 1870’lerde Polonya’nın bir kesimi, Avusturya-Macaristan
İmparatorluğu’nun, bir kesimi Rus İmparatorluğu’nun, bir kesimi de Alman
İmparatorluğu’nun işgali altındaydı.
Bu süreçte, Kürdistan ve Polonya arasındaki önemli fark da şudur. Polonya,
birkaç defa, devlet olmuşken tekrar bölünmeye, paylaşılmaya uğramıştır.
Kürdistan ise, devlet olamadan böyle bir süreçle karşı karşıya kalmıştır.
Madame Curie (1867-1934) anılarında, ‘memleketim Polonya’nın bir kesimi
1970’lerde Rus İmparatorluğu’nun egemenliği altındaydı’ diyerek, doğduğu
bölgenin Rus işgali altındaki bir bölge olduğunu dile getirmektedir. Madam
Curie’nin 1903’de, hocası Henri Becquerel (1852-1908), ve eşi Pierre Curie
(1859-1906) ile birlikte Nobel Fizik ödülü, 1911’de de, tek başına Nobel Kimya
Ödülü kazandığı biliniyor. (bk. Eva Curie, Marie Curie, Çev. Mebrure Sami
Koray, Remzi Kitabevi, 1946, İstanbul)
Joe Biden, 2002’de, Kürdistan Parlamentosu’nda yaptığı konuşmada
şunları söylemiştir: “Siz uzun tarihiniz boyunca Fars, Arap ve Türk
imparatorluklarının arasında kaldınız. Birinci Dünya Savaşı’nda kaderiniz
büyük devletlerin eline kaldı ve Irak adında bir ülke kuruldu. Sizin büyük
acılar çektiğinizi kabul etmeye geldik. Saddam rejimi tarafından kadın,
çocuk, yaşlı ve gençlerin kimyasal bombardımanında soykırıma
uğramasının üzerinden fazla bir zaman geçmedi.”
Biden, aynı konuşmasında, “Kürtlerin çektiği acılar, Amerika’yı derinden
etkiledi. Ben yaşadığınız acılara büyük saygı duyuyorum. Geleceğin
geçmişten çok daha iyi olacağına inanıyorum” demişti.
Joe Biden, Kürt çocuklarının ataları gibi büyük acılar çektiğini ifade
ederek, Erbil’e yaptığı ziyaretin kendisi için önemli olduğunu söylemişti:
“Kürtlerin yaşadığı acıların tarihsel bir temeli vardır ve Kürdistan,
Ortadoğu'nun Polonya'sıdır.”
“ÖMRÜMÜZ KÜRT DEVLETİNİ GÖRMEYE YETECEKTİR”
2015’te ABD Başkan Yardımcısı olan Joe Biden, Erbil’de Başkan Mesud
Barzani’yle bir araya gelmişti.
Başkan Barzani, dönemin ABD Başkanı Barack Obama’ya ilettiği
mesajında, Kürtlerin kendi kaderlerini tayin edilebilecek durumda
olduğunu ve referandum ile bağımsızlık konularında barışçıl
davranacaklarını söylemişti.
Joe Biden ise Başkan Barzani’ye “Sayın Başkan müsterih olun. İkimizin
de ömrü Kürt devletini görmeye yetecektir” görüşünü iletmişti.
Kürdistan, Ortadoğu'nun Polonya'sıdır.” sözü, Kürdlerin, Kürdistan’ın
geçmişiyle ilgili çok önemli bir tesbittir. Bu Ortadoğu’da, Yakındoğu’da,
Kürdlerin, Kürdistan’ın bölünmesini, parçalanmasını, paylaşılmasını da
içeren bir değerlendirmedir.
Joe Biden’in, önceki Başkan Donald Trump ile karşılaştırıldığında, Joe
Biden, Kürdler için önemli bir gelecek vaad ettiği kabul edilebilir. Donald
Trump, üç defa, Kürdlere ve Kürdistan’a karşı, anti-Kürd bir politika
izlemişti. 16 Ekim 1917’de, Ocak 2018 sonunda gerçekleşen ve Afrin’in
işgalini sağlayan Zeytindalı Harekatı’nda ve Ekim 2019’a gerçekleşen
Barış Pınarı Harekatı’nda Türkiye’ye yeşil ışık yakarken… Donald
Trump’un, İŞİD ile çatışmanın en yoğun olduğu bir dönemde, ‘müttefikiz’
dediği Kürdleri yalnız bırakıp Suriye’den asker çekmesini de bu
çerçevede değerlendirmek gerekir.
“Kürdistan, Ortadoğu'nun Polonya'sıdır.” soruna ilgi duyarak,
önemseyerek, okuma, araştırma yaparak üretilmiş bir sözdür. Joe
Biden’in Mesut Barzani ile dostluğu bu süreci geliştirmiş olabilir. Donald
Trump’un ise sorunu hiç önemsemediği besbelliydi. Donald Trump,
Kürdlerle/Kürdistanla ilgili kararlar alırken daha çok kimlerle
konuşuyordu?
Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Nerina Azad'ın editöryal politikasını yansıtmayabilir.